Vụ 'chuyến bay giải cứu': Hoàng Văn Hưng và 3 người bị phạt chung thân

Chiều ngày 28/7, HĐXX bắt đầu tuyên án sơ thẩm đối với 54 bị cáo về 5 nhóm tội danh: Đưa hối lộ, Môi giới hối lộ, Nhận hối hộ, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ trong vụ án chuyến bay giải cứu.

Trong vụ án có 25 người bị cáo buộc nhận hối lộ gần 167 tỷ đồng; lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây thiệt hại trên 10 tỷ đồng. Ngoài ra, 23 cá nhân là đại diện các doanh nghiệp đưa hối lộ tổng số tiền trên 226 tỷ đồng; 4 cá nhân môi giới hối lộ tổng số tiền hơn 74 tỷ đồng và lừa đảo 24,5 tỷ đồng.

Theo tòa án, đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, hành vi của các bị cáo nguy hiểm cho xã hội, gây bất bình, tạo dư luận xấu trong nhân dân. Nhóm nhận hối lộ đều có chức vụ quyền hạn nhưng lợi dụng dịch bệnh, lợi dụng vị trí công tác để nhũng nhiễu, tạo cơ chế xin cho buộc doanh nghiệp đưa hối lộ.

Thủ đoạn nhận hối lộ có 2 trường hợp, gồm mặc cả, buộc doanh nghiệp chi tiền hoặc gây khó khăn bằng cách mập mờ, làm không hết trách nhiệm buộc doanh nghiệp chi tiền "bất thành văn" mới được cấp phép chuyến bay. Một số bị cáo còn thông đồng, chia sẻ nhau tiền nhận hối lộ nên cần xử phạt nghiêm.

Một số bị cáo cho rằng không đòi hỏi, sách nhiễu doanh nghiệp; sau khi cấp phép chuyến bay, họ chỉ nhận tiền cảm ơn, không phải nhận hối lộ. HĐXX thấy, Điều 354 Bộ luật Hình sự và Luật Phòng chống tham nhũng năm 2018 quy định không được nhận quà tặng liên quan công việc do mình giải quyết hoặc thuộc phạm vi đơn vị mình giải quyết.

Chỉ có Phạm Trung Kiên và một số người sách nhiễu, các bị cáo khác không đòi hỏi chi phí nhưng hứa hỗ trợ các doanh nghiệp thân quen rồi nhận tiền cảm ơn. Số tiền này dựa trên số chuyến bay, số khách, cân đối lợi ích của doanh nghiệp, có lần lên tới hàng tỷ đồng. Việc nhận tiền diễn ra nhiều lần với số lượng vượt hàng trăm lần thu nhập bình thường.

Với nhóm cựu cán bộ tại Malaysia, đứng đầu là cựu Đại sứ Trần Việt Thái, tòa xác định họ là người có chức vụ, quyền hạn, có trách nhiệm thực thi công vụ nhưng khi làm nhiệm vụ đã vụ lợi, thu tiền của những người mãn hạn tù vượt mức quy định. Do vậy, họ phạm tội "Lợi dụng, chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ"; ông Thái phải chịu trách nhiệm chính.

Nhóm môi giới hối lộ, gồm cựu Thiếu tướng Nguyễn Anh Tuấn, tòa án xác định họ lợi dụng sự thân quen với các cá nhân có thẩm quyền, giúp một số doanh nghiệp, cá nhân đưa tiền để được cấp phép chuyến bay hoặc "chạy án". Riêng ông Tuấn còn bị xác định môi giới số tiền đặc biệt lớn - 1,8 triệu USD nên cần mức hình phạt nghiêm để răn đe, giáo dục và phòng ngừa chung.

Trong vụ án, bị cáo Phạm Trung Kiên, cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế, đã nhận hối lộ 253 lần, tổng số hơn 42,6 tỷ đồng. Hội đồng xét xử thấy mức tử hình Viện kiểm sát đề nghị áp dụng cho bị cáo là tương xứng.

Tuy nhiên, quá trình truy tố, xét xử, bị cáo Kiên đã thay đổi lời khai, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; tác động gia đình khắc phục tổng số hơn 42 tỷ đồng; có bố đẻ và bố vợ là thương binh…

HĐXX thấy không cần phải loại bỏ vĩnh viễn bị cáo khỏi xã hội, chỉ cần áp dụng hình phạt tù để khuyến khích những người phạm tội ra đầu thú; đảm bảo giáo dục riêng, phòng ngừa chung.

Ngoài ra, Tòa cũng tuyên án bị cáo Vũ Anh Tuấn, cựu Phó Trưởng phòng Tham mưu, Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an, nhận hối lộ hơn 27 tỷ đồng, tù chung thân.

Bị cáo Nguyễn Thị Hương Lan, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao, nhận hối lộ hơn 25 tỷ đồng, tù chung thân.

Bị cáo Tô Anh Dũng, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nhận hối lộ 21,5 tỷ đồng, 16 năm tù.

Bị cáo Hoàng Văn Hưng bị tuyên án tù chung thân

Khi đọc công bố nội dung bản án, HĐXX nhận định bị cáo Hoàng Văn Hưng (nguyên Trưởng phòng 5 Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an) tại tòa kêu oan và đề nghị trả hồ sơ điều tra bổ sung. Tuy nhiên HĐXX xét thấy, theo tài liệu điều tra và quá trình tranh tụng thể hiện thời điểm xảy ra vụ án, bị cáo là điều tra viên chính, song khi được Nguyễn Anh Tuấn (cựu Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội) thu xếp cho gặp mặt bị cáo Nguyễn Thị Thanh Hằng (Phó tổng Giám đốc Công ty Bầu Trời Xanh), Hưng đã đồng ý.

Sau khi bị điều chuyển công tác khỏi Phòng 5 Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an, bị cáo Hoàng Văn Hưng không còn nhiệm vụ điều tra nhưng vẫn đưa ra các thông tin gian dối với bị cáo Hằng, Sơn, Tuấn, để từ đó tạo lòng tin khiến nhóm Hằng phải đưa tiền. Sau khi nhận tiền, Hưng không "chạy án" như cam kết mà chiếm đoạt 800.000 USD.

Từ phân tích trên, HĐXX kết luận bị cáo Hoàng Văn Hưng cho rằng lời khai của Hằng, Tuấn, Sơn, đã đưa tiền cho bị cáo là một chiều, không khách quan là "không có cơ sở". Bởi theo HĐXX, ngoài lời khai của Hằng, Tuấn, cơ quan tố tụng còn thu thập lời khai của nhiều người khác, dữ liệu điện tử để chứng minh hành vi phạm tội của bị cáo.

"Hành vi của cựu điều tra viên Hoàng Văn Hưng là đặc biệt nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến tài sản của người khác, gây ảnh hưởng đến uy tín của lực lượng công an", HĐXX nhận xét và khẳng định bị cáo Hưng "không bị oan".

Theo đó, HĐXX tuyên phạt bị cáo Hoàng Văn Hưng án tù "Chung thân" về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".