Trước tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ diễn biến phức tạp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ mở đợt cao điểm xử lý nghiêm các hành vi kinh doanh thực phẩm giả, độc hại, không rõ nguồn gốc xuất xứ; đồng thời rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật về kỹ thuật, quy trình tiền kiểm, hậu kiểm và cấp phép hàng hóa.
Kiểm tra đột xuất những sản phẩm trọng tâm
Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NNMT) vừa ban hành kế hoạch tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trong tình hình mới. Theo kế hoạch, từ ngày 15/5 đến 15/6, Bộ sẽ tiến hành đợt kiểm tra cao điểm các sản phẩm, hàng hóa thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ. Bộ sẽ chủ động phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Công thương triển khai các hoạt động kiểm tra và hậu kiểm về an toàn thực phẩm. Đặc biệt, sẽ xử lý nghiêm các hành vi kinh doanh thực phẩm giả, độc hại, không rõ nguồn gốc xuất xứ; đồng thời rà soát, hoàn thiện quy định pháp luật về kỹ thuật, quy trình tiền kiểm, hậu kiểm và cấp phép hàng hóa. Các nội dung trọng tâm kiểm tra bao gồm: an toàn thực phẩm; thực phẩm giả, độc hại; lâm sản, thủy sản; sản xuất, buôn bán giống cây trồng, vật nuôi; phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giả; việc sử dụng chất kích thích tăng trưởng đối với hoa quả; sử dụng hóa chất quá mức trong bảo quản, chế biến nhằm gian dối về khối lượng, giảm chất lượng sản phẩm sau khi rã đông.
Đặc biệt, các cơ quan chức năng của Bộ sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến từng cơ sở sản xuất, kinh doanh và người dân nhằm nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật.
Bên cạnh đó, công tác quản lý nhà nước trong sử dụng vật tư nông nghiệp, hóa chất, phụ gia cũng sẽ được siết chặt, thực hiện theo phương châm “xử lý một vụ, cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực” và “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”. Bộ cũng đặt ra yêu cầu xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc, gắn mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói với tiêu chuẩn kỹ thuật rõ ràng để tăng độ minh bạch trong chuỗi cung ứng.
Không chỉ dừng ở xử phạt hành chính
Thực tế cho thấy, tình trạng vật tư nông nghiệp giả, kém chất lượng vốn là nỗi ám ảnh dai dẳng của ngành nông nghiệp. Theo thống kê của Cục Bảo vệ thực vật, mỗi năm có hàng chục vụ vi phạm nghiêm trọng liên quan đến phân bón giả, thuốc bảo vệ thực vật kém chất lượng, gây thiệt hại lớn cho nông dân và ảnh hưởng tới uy tín của nông sản Việt Nam.
Không ít sản phẩm “mạo danh” thương hiệu nổi tiếng, được đóng gói tinh vi, bán trôi nổi ở các chợ vùng sâu, vùng xa, đánh vào tâm lý ham rẻ của người dân. Trong nhiều trường hợp, hậu quả không chỉ là giảm năng suất cây trồng, vật nuôi mà còn kéo theo hệ lụy về môi trường đất, nước, mất an toàn thực phẩm. Chính vì vậy, đợt cao điểm này không chỉ là biện pháp hành chính nhất thời, mà được kỳ vọng sẽ thiết lập kỷ cương lâu dài trong công tác quản lý thị trường vật tư nông nghiệp, bảo vệ người tiêu dùng và bảo vệ uy tín ngành nông nghiệp Việt Nam trong bối cảnh hội nhập. Song hành với kiểm tra, Bộ NNMT cũng đặt mục tiêu rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật chuyên ngành, đặc biệt là các quy trình tiền kiểm - hậu kiểm, tiêu chuẩn kỹ thuật đối với vật tư nông nghiệp.
Các địa phương được yêu cầu phối hợp chặt chẽ trong công tác cấp mã số vùng trồng, quản lý cơ sở sản xuất, kinh doanh. Với những hành vi vi phạm mang tính hệ thống, Bộ sẽ kiến nghị cơ quan điều tra vào cuộc để xử lý hình sự, không chỉ dừng lại ở xử phạt hành chính.
Bộ NNMT giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị như: Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật được yêu cầu ban hành kế hoạch kiểm tra các hành vi vi phạm trong sản xuất, buôn bán giống cây trồng, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật giả; kiểm soát việc sử dụng chất kích thích tăng trưởng đối với hoa quả, đặc biệt tập trung vào các loại hóa chất cấm, ngoài danh mục như chất Vàng O trong sản phẩm sầu riêng.
Cục Chăn nuôi và Thú y sẽ tiến hành kiểm tra nhập khẩu, tạm nhập tái xuất thịt, phụ phẩm gia súc, gia cầm và các sản phẩm từ gia súc, gia cầm dùng làm thực phẩm và thức ăn chăn nuôi. Đặc biệt chú trọng việc buôn bán, vận chuyển gia súc, gia cầm lậu tại cửa khẩu; sản xuất, buôn bán giống vật nuôi, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y giả và tình trạng gian lận về khối lượng sau rã đông.
Đối với lĩnh vực thủy sản, Cục Thủy sản và Kiểm ngư tập trung kiểm tra các nội dung như giống, thức ăn thủy sản, chất xử lý – cải tạo môi trường trong nuôi trồng thủy sản; việc sử dụng kháng sinh, hóa chất cấm trong sản xuất kinh doanh thức ăn và nuôi trồng; xử lý các vi phạm trong truy xuất nguồn gốc sản phẩm khai thác thủy sản nhằm chống khai thác IUU.