Anh sẽ thông qua kế hoạch Brexit vào tháng tới?

Chính quyền Thủ tướng Anh Theresa May kỳ vọng kế hoạch Brexit sẽ sớm được khởi động vào tháng tới. (Nguồn: BBC).

Cơ quan này, trong hôm 2/2, đã chính thức thông qua dự thảo luật, trong đó sẽ cho phép chính phủ Anh kích hoạt Điều 50 trong Hiệp ước Lisbon của EU và chính thức bắt đầu quá trình đàm phán kéo dài 2 năm về việc Anh rời khỏi khối này - còn gọi là Brexit - với số phiếu thuận áp đảo 498/114.

Đây là lần đầu tiên Hạ viện Anh tổ chức một cuộc bỏ phiếu liên quan tới Brexit, và nó diễn ra sau hơn 17 giờ đồng hồ tranh luận. Trong tuần tới, Hạ viện Anh dự kiến sẽ tiếp tục tổ chức thêm một cuộc bỏ phiếu thứ hai và cuộc bỏ phiếu cuối cùng về vấn đề này.

Đảng Lao động đối lập trước đó đã đề nghị các nghị sỹ của đảng ủng hộ dự luật này, nhưng có 47 người đã phản đối lãnh đạo đảng là ông Jeremy Corbyn. Có nhiều khả năng ông Corbyn sẽ đưa ra biện pháp đáp trả đối với các nhà lập pháp trong đảng mình đã ngăn chặn dự luật này.

Nữ Thủ tướng Anh Theresa May hiện đang chịu áp lực cực lớn trong việc thông qua dự luật này, bởi trước đó đã cam kết với giới lãnh đạo EU rằng bà sẽ kích hoạt Điều 50 vào cuối tháng 3 năm nay.

Phát biểu trước Quốc hội Anh, bà May nói rằng bà sẽ công bố một bản chiến lược Brexit được mong chờ từ lâu vào hôm 3/2, trình nó lên Quốc hội sau khi Điều 50 của Hiệp ước Lisbon được thông qua.

“Nó sẽ phản ánh rõ về kế hoạch Brexit của chính phủ Anh” - người phát ngôn của bà May tuyên bố trước báo giới.

Trước đây, chính phủ Anh từng tìm cách bỏ qua Quốc hội, khẳng định rằng họ có đủ quyền lực để kích hoạt Điều 50 mà không cần cơ quan này thông qua, tuy nhiên Tòa án Tối cao hồi tuần trước đã ra phán quyết rằng việc này cần có sự đồng thuận của các nhà lập pháp.

Phần lớn các nghị sỹ Quốc hội Anh đều tỏ rõ quan điểm ủng hộ ở lại EU trước khi cuộc trưng cầu dân ý ở nước này được tổ chức hồi tháng 6/2016, nhưng khi cuộc tranh luận về dự thảo Brexit bắt đầu hôm đầu tuần, nhiều nhà lập pháp lại nói rằng họ sẽ chấp nhận kết quả này, dù có phần gượng ép.

Trong thời gian tới, dự luật về Brexit có khả năng sẽ bị chặn lại tại Thượng viện Anh, nơi mà đảng Bảo thủ của bà May không chiếm đa số ghế.

Chia rẽ sâu sắc

Một bản thăm dò mới đây cho thấy các nhà lập pháp Anh ủng hộ Brexit tỏ ra khá đoàn kết trong khi phe phản đối thì lại có nhiều quan điểm chia rẽ hơn. Có khoảng 72% nghị sỹ ủng hộ Brexit mong muốn kiểm soát vấn đề nhập cư chặt chẽ hơn và không đóng góp cho ngân sách của EU để đổi lại quyền tiếp cận thị trường đơn của khối này.

Điều này phản ánh rõ quan điểm riêng của Thủ tướng May. Bà từng tuyên bố rằng muốn chấm dứt việc công dân khối EU di chuyển tự do tới Anh, một đề xuất mà bà biết rõ là sẽ khiến EU đáp trả bằng việc không cho phép London gia nhập thị trường đơn của họ.

Trong khi đó, những nghị sỹ phản đối Brexit thì lại có quan điểm chia rẽ hơn về nhiều vấn đề.

86% các nghị sỹ ủng hộ Brexit tin rằng Anh hoàn toàn có thể chịu được mức độ thất thu trong thương mại với EU bằng các thỏa thuận thương mại khác, trong khi 71% nghị sỹ phản đối Brexit không tin về điều này.

Hiện nay, một số nhà phân tích đã bắt đầu đưa ra cảnh báo rằng EU có khả năng sẽ áp dụng quan điểm cứng rắn bằng cách đưa ra một dự thảo Brexit có tổng giá trị từ 40-60 tỷ Euro (43-64,5 tỷ USD) như một phần của các vòng đàm phán đã lên kế hoạch trước. Phản ánh điều này, trong một phát ngôn hôm 1/2, nghị sỹ Ken Clark, người có thể trở thành thành viên duy nhất của đảng Bảo thủ bỏ phiếu chống lại dự thảo luật về Brexit, đã chỉ trích những nghị sỹ ủng hộ Brexit là đang theo đuổi một “miền đất hứa” ảo tưởng.

Với chỉ vỏn vẹn 143 từ, Dự thảo luật về việc rút khỏi Liên minh châu Âu đã được soạn thảo hết sức chặt chẽ, khiến cho những người thuộc phe phản đối khó có thể sửa đổi hoặc tranh luận được.

Tuy nhiên, các đối thủ của Thủ tướng May vẫn đang cố gắng ngăn chặn dự thảo này, và hàng chục các điều khoản sửa đổi khác được dự kiến sẽ mang ra tranh luận trong vòng 3 ngày tại Hạ viện Anh bắt đầu từ đầu tuần tới. Dự thảo luật Brexit sau đó sẽ được chuyển tới Thượng viện để tranh luận bắt đầu từ ngày 20/2, với kỳ vọng sẽ được thông qua vào ngày 7/3.