Bộ Giáo dục - Đào tạo có vô can?

Trong khi thông tin về vụ cấp văn bằng giả của Trường ĐH Đông Đô đang gây bức xúc trong dư luận, nhất là có tới 55 người dùng bằng giả để làm tiến sĩ, thì ngày 26/11 đại diện Bộ GDĐT vẫn khẳng định rằng: Cho đến thời điểm hiện tại, Bộ GDĐT chưa nhận được văn bản kết luận chính thức của cơ quan điều tra Bộ Công an về vụ án cấp bằng giả của Trường ĐH Đông Đô.

Theo đó, hiện các đơn vị chức năng của Bộ GDĐT đã và đang phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an để làm rõ thông tin và bản chất vụ việc. Bộ GDĐT sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra để xác minh thông tin và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật và đúng thẩm quyền những trường hợp đã sử dụng bằng giả của Trường ĐH Đông Đô; đồng thời sẽ xử lý nghiêm các đơn vị, cá nhân liên quan có sai sót, vi phạm…

Điều đáng nói là Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra về vụ án hình sự giả mạo trong công tác tại Trường ĐH Đông Đô. Cụ thể, cơ quan điều tra xác định, Trường ĐH Đông Đô không được cấp phép đào tạo văn bằng 2, nhưng từ năm 2015, Bộ GĐĐT vẫn cho đăng tải thông báo chỉ tiêu hệ văn bằng 2 chính quy của trường này lên cổng thông tin của Bộ.

Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an xác định, vụ án giả mạo trong công tác xảy ra tại Trường ĐH Đông Đô có sự “tiếp tay” của một số đơn vị, cá nhân thuộc Bộ GDĐT, yêu cầu xử lý vi phạm tại Vụ Kế hoạch Tài chính và Vụ Giáo dục ĐH thuộc Bộ GDĐT liên quan đến những sai phạm của Trường ĐH Đông Đô.

Như vậy trong vụ việc này, trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước đã được chỉ ra là quá rõ. Nhưng không chỉ riêng ở Trường ĐH Đông Đô, thời gian qua cũng đã có những cơ sở lợi dụng kẽ hở của tự chủ ĐH để đào tạo chui, nhưng chưa bị xử lý rốt ráo. Vấn đề đặt ra ở đây là quy trình đào tạo văn bằng 2, theo quy định của Bộ GDĐT vốn rất chặt chẽ. Thế mà tại sao Trường ĐH Đông Đô cũng như nhiều trường khác vẫn ngang nhiên đào tạo văn bằng 2 không phép từ nhiều năm nay?

Trước đó, trong năm 2019 khi vụ việc bị phát hiện, lý giải về việc phôi bằng tốt nghiệp mà Trường ĐH Đông Đô cấp cho học viên chính là phôi bằng do Bộ GDĐT cung ứng, đại diện Bộ GDĐT cho hay: Các cơ sở giáo dục ĐH được quyền tự chủ in phôi văn bằng, chứng chỉ theo mẫu do Bộ GDĐT quy định. Tuy nhiên, một số trường do có những khó khăn trong việc tổ chức in phôi văn bằng nên vẫn nhận phôi bằng từ Bộ GDĐT. Trường ĐH Đông Đô là đơn vị nhận phôi văn bằng ĐH từ Bộ GDĐT. Nhưng Bộ GDĐT chỉ cung ứng phôi văn bằng cho nhà trường, còn việc in thông tin trên văn bằng, cấp phát văn bằng là trách nhiệm của nhà trường. Nhà trường phải tuân thủ các quy định hiện hành đối với công tác quản lý, cấp phát văn bằng…

Đã đành là tự chủ đi kèm với trách nhiệm, nhưng lý giải như ở trên nghe thật không thỏa đáng. Trong khi lẽ ra Bộ GDĐT phải siết giám sát quá trình tự chủ, bởi tự chủ không có nghĩa là thích gì làm nấy. Nếu cơ quan quản lý làm đúng và làm hết trách nhiệm, việc phát hiện sớm và ngăn chặn sai phạm chả khó khăn gì.