Ca sĩ Tùng Dương: Danh hiệu không quyết định đẳng cấp

Ca sĩ Tùng Dương.

PV: Tôi đã có lần từng viết, kể từ sau Ngọc Tân, lâu lắm rồi làng nhạc Việt Nam mới có một ca sĩ như Tùng Dương, chạm được vào rung động sâu xa nhất trong lòng người nghe. Đến bây giờ tôi vẫn giữ quan điểm ấy. Nhưng Ngọc Tân có số phận, có nỗi đau đời mà chuyển đau đớn ấy vào trong giọng hát. Còn anh, tuổi trẻ đường đời thênh thang, làm thế nào mà giọng hát sâu và tình đến thế?

Ca sĩ Tùng Dương: Cám ơn lời nhận định của chị . Dương cũng là 1 người rất đồng cảm với tâm hồn nghệ sĩ của chú Ngọc Tân, một người nghệ sĩ tài hoa. Điều này được kiểm chứng khi mới đây Dương quyết định hát lại "Chiều trên bến cảng " - một bài hát đã được yêu thích bởi giọng hát của chú Ngọc Tân. Còn đối với Dương, như lời một bài hát mà Dương đã từng hát "Có một giống chim thật lạ lùng, đâm vào cây gai nhọn để hót cho mình một lần bài ca phiêu lãng". Càng trưởng thành, con người ta đều thấm thía những dư vị của đời sống. Có hạnh phúc, khổ đau, tan vỡ,… để rồi ta quyết định đi tìm lý tưởng và giá trị cao đẹp cho chính mình. Với Dương được tự do bay bổng không giới hạn trong không gian nghệ thuật của mình sẽ giúp cho mình có cái nhìn luôn mở, phóng khoáng. Dương có cách đón nhận nỗi đau, thất bại nếu nó tới với mình một ngày nào đó. Dương cảm nhận sâu sắc nhất những điều bình dị đang diễn ra xung quanh như lúc mình thở, sống chậm nhịp sống để tìm kiếm sự tinh tế. Nó luôn thường trực trong bản thể mỗi con người, chỉ có điều ta khơi dậy nó bằng cách nào, hay trong Phật pháp, có chữ "giác ngộ ", và trên con đường độc đạo thênh thang của người nghệ sĩ, không điều gì ngăn cản giới hạn họ suy tưởng và sáng tạo. Sâu thẳm trong con người nghệ sĩ chính là sự nhân văn. Có sự nhân văn người nghệ sĩ mới hát hay và lâu dài được ...

- Trời cho anh bao nhiêu phần, còn bao nhiêu là nhờ kiến tạo mà thành?

- Trời không cho mình cái này như ý nhưng sẽ lại bù đắp cho mình cái khác… Bản năng nghệ sĩ nếu không được nuôi dưỡng sẽ không được lớn mạnh, hoàn thiện và phát triển so với chính mình… Ông trời cho ta giọng hát, nhưng không vì thế mà ta lơ là chủ quan mà càng phải biết trân quý và thấy rằng giọng hát là thế mạnh, là năng lực của mình, nhưng cũng vì thế mà lại hạn chế đi cái khác. Nhiều yếu tố để tạo nên cái vóc của một nghệ sĩ.

- Nghĩa là không phải chỉ có chất giọng mà thành ca sĩ?

- Đúng ! Dương đang muốn nói đến "cái vóc" của ca sĩ. Hát hay thôi chưa đủ, đạt mới mỹ cảm với sự cộng hưởng từ khán giả đã khó rồi, thì việc cho thấy mình là ai, suy nghĩ của mình thế nào? Câu trả lời ấy không phải ai cũng tự tin trả lời được nếu không vẽ ra được chân dung, cái vóc của mình. Mà cái vóc ở đây chính là tư tưởng nằm sau giọng hát của người ca sĩ.

- Không kinh viện như một số ngôi sao nhạc cách mạng, lại không sến xẩm rẻ tiền, Tùng Dương tài tình bên nào cũng ở tầng cao vừa đẳng cấp vừa ăn khách. Nhưng so với thời ma mị với dân gian đương đại anh bây giờ đạt tới đỉnh cao nhất là nhờ những bài cách mạng kháng chiến. Bắt đầu từ đâu anh tìm ra hướng đi này?

- Trong con đường thiết lập cho chính mình, Dương luôn ý thức được trọng trách ấy: bên cạnh sứ mệnh sáng tạo thì sứ mệnh gìn giữ, kế thừa và phát huy giá trị của người xưa để lại. Những nhạc sĩ, tác giả lớn của Việt Nam, họ là những người đã vẽ ra thành công cho mình cái vóc ấy - Họ thực sự là những người lớn… Chính vì cái bóng quá lớn của họ nên vô hình chung đã trở thành một thách thức cho thế hệ sau … Mỗi thời có thể có những đổi thay những luôn có chung một chân lý cho nghệ sĩ "khao khát được sáng tạo". Và vì đó, Dương hát nhạc cách mạng kháng chiến với tâm thế của tuổi trẻ. Đầy mãnh liệt, khát vọng và hào sảng với tinh thần nối tiếp cha anh mình. Chỉ tiếc (dù đó là điều may mắn) chúng tôi sinh ra trong thời bình nên không cảm nhận hết được chiến tranh, không có được cái đau đáu khát khao hoà bình như cha anh. Nhưng bù lại, trong cuộc sống nhộn nhịp hôm nay vẫn mải miết tạo ra các giá trị. Nền tảng của sự sáng tạo luôn là một phần kế thừa và phát huy. Tâm thế khác nhau nhưng vẫn luôn có sự kết nối truyền lửa ấy từ các thế hệ. Dương luôn hát bằng sự tự hào và lòng yêu quê hương đất nước da diết.

- Mấy năm gần đây anh làm mưa làm gió, là cái tên được xướng lên nhiều nhất ở giải Cống hiến, ở Bài hát yêu thích, ở Điều còn mãi. Cảm xúc của anh khi hát về những “điều còn mãi” thế nào?

- Như chị thấy, hôm 2-9, tại Nhà hát Lớn Hà Nội, Dương đã hát về hình ảnh người anh hùng ASanh trong "Người lái đò trên sông Pô kô" đầy hào sảng mà vẫn tha thiết, dung dị. Khi cất tiếng hát vang lên tại Nhà hát Lớn, Dương cảm thấy thật sự tự hào. Đó là điều ý nghĩa mà Dương làm cho khán giả và cho cộng đồng. Hoà nhạc diễn ra luôn mang tính kinh viện để giúp khán giả đón nhận chân thực nhất vẻ đẹp của nhạc thính phòng, nhạc đỏ và nhạc cổ điển. Mỗi lần xuất hiện, Dương đều chuẩn bị cho mình một tâm thế rất kỹ càng với tác phẩm. Sự đòi hỏi khắt khe cho chính mình khi hát từng lời ca nốt nhạc.

- Tùng Dương càng ăn khách càng chứng tỏ khán giả đang càng ngày càng trở về với kinh điển, với giá trị âm nhạc đích thực. Phải thế không?

- Dương không nghĩ vậy! Điều này thể hiện sự đa dạng trong gu nhạc của số đông khán giả. Chị hãy nhìn những ca sĩ trẻ đang hot với lượng fan đông đảo gấp rất nhiều so với lượng fan của Tùng Dương. Nhưng Dương luôn tự tin rằng âm nhạc của mình luôn tìm được sự đồng cảm chia sẻ ở một bộ phận công chúng mà ở đó, họ chọn cho mình cách biểu cảm với “thần tượng” đúng mực. Họ dành cho Dương sự dõi theo mà Dương rất tự hào, lượng khán giả chất lượng. Nhưng có một điều mà Dương chắc chắn rằng "fan của Dương đều là những người rất sâu sắc và từng trải" . Vì Dương được lắng nghe cảm nhận của họ, rồi nghe họ phân tích nghệ thuật ở nhiều góc độ. Bạn thích người đó hát, nhưng cũng phải biết họ đáng thích ở điểm gì, và tìm được những giá trị gì khi nghe ca sĩ ấy hát. Do vậy tôi và các fan hiểu nhau lắm, mối quan hệ này rất khăng khít cho dù tôi không tổ chức họp fan rầm rộ như các đồng nghiệp khác. Nhưng khi nào Dương cũng cảm thấy họ luôn bên mình bất cứ lúc nào. Đặc biệt qua mỗi liveshow, gương mặt rạng ngời hân hoan hay sự cảm nhận từng lời hát của khán giả tiếp sức cho Dương rất nhiều. Năng lượng tái tạo cũng một phần từ những khán giả yêu quí mà ra đấy!

- Anh vừa nhắc đến lượng fan đông đảo của các ca sĩ trẻ đang hot. Anh nói gì về họ? Có lần nào Tùng Dương đã hát thử "Em của ngày hôm qua" chưa?

- Sao không nhỉ ??? "Em của ngày hôm qua" thì ít nhất cũng có chút thông điệp, cũng có dịp nhìn lại mình trong quá khứ và sự thay đổi ở thời điểm hiện tại. Nhưng đến "Không phải dạng vừa đâu" thì Dương lại nghĩ và kỳ vọng rằng giá như những người trẻ có thể sâu sắc hơn trong việc đưa ra những thông điệp ý nghĩa cho cuộc sống. Và Dương vẫn hy vọng… Dương cần sự tươi mới đầy năng lượng từ các bạn trẻ. Dương tin trong số khán giả trẻ vẫn có những bạn trẻ tri thức. Họ tìm nghe dòng âm nhạc phù hợp với vốn sống, tâm hồn họ. Bạn là người thế nào thì cách lựa chọn âm nhạc của bạn cũng thể hiện điều đó. Dương đã tìm ra một nhạc sĩ trẻ mà có cùng tư tưởng với mình . Đó chính là Sa Huỳnh. Hiện Dương đang thực hiện album Rễ Cây với Sa huỳnh. Album gồm êkip những người trẻ thực hiện. Và Sa Huỳnh như một người bạn tri âm trong chặng đường hiện tại của Dương. Dương muốn hát những gì cô ấy vẽ nên. Album sẽ cố gắng hoàn thành trong năm nay với những cái tựa đề lạ theo cách nhìn riêng "Con tằm, Rễ cây, Biểu bì, Mắt đêm, Giường gai , Người khổng lồ”. Song song đó Dương cùng nhạc sĩ Giáng Son sẽ phát hành album thứ 2 của chị.

- Nói một cách rất công thức thì thế này: Anh có mong mỏi hay lo ngại gì về thị trường âm nhạc VN hiện nay? Làm thế nào để âm nhạc tử tế lấn sân được những "ông hoàng" hay "nữ hoàng" nhạc giải trí?

- Mọi giá trị sẽ được đặt đúng chỗ và có nhận định đúng đắn theo thời gian. Nên ta hãy đừng quá lo lắng về sự đảo lộn ấy đang diễn ra. Dù ở thời nào thì cũng có sự đảo lộn đó, và cái gì thật sự có giá trị đúng đắn và sâu sắc sẽ ở lại thật lâu với chúng ta. Danh hiệu không quyết định đẳng cấp của người nghệ sĩ. Để khi nằm xuống, người nghệ sĩ không phải hổ thẹn điều gì vì những đóng góp của họ vẫn luôn được ghi nhận. Đó là giá trị lớn nhất của người nghệ sĩ có được. Niềm kiêu hãnh khi được ông trời trao cho sứ mệnh Nghệ sĩ.