Cần nhất quán từ đầu

Luật Căn cước công dân 2014 quy định rõ: Chậm nhất từ 1/1/2020 phải hoàn thành việc cấp thẻ CCCD trên toàn quốc, thống nhất quản lý dân cư trên cơ sở dữ liệu quốc gia. Tuy nhiên, đến thời điểm này mới chỉ có 16/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chuẩn bị đủ cơ sở hạ tầng để triển khai việc cấp thẻ CCCD. Do vậy, Bộ Công an mới chỉ cấp được khoảng 16 triệu CCCD trên tổng số 96 triệu dân của cả nước (tương đương 15,36%). Vì thế Bộ Công an buộc phải đẩy nhanh tiến độ cấp thẻ CCCD trên toàn quốc.

Việc Bộ Công an yêu cầu Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đẩy nhanh công tác tuyên truyền, vận động, khuyến khích người dân đổi từ CMND sang CCCD còn để hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, quản lý dân cư tập trung thông qua mã số định danh cá nhân theo đề án Chính phủ điện tử. Từ tháng 4/2019, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình cũng đã yêu cầu Bộ Công an khẩn trương hoàn thiện cơ sở dư liệu quốc gia về dân cư để đưa vào khai thác, sử dụng từ năm 2020.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Công an, Công an một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã lập kế hoạch, triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để đẩy nhanh tiến độ cấp thẻ CCCD. Một số địa phương còn nhiệt tình triển khai cấp CCCD vào cả những ngày nghỉ để đảm bảo tiến độ. Ấy vậy mà đùng một cái, Bộ Công an lại yêu cầu “làm từ từ” vì sắp sửa có mẫu CCCD mới. Động thái này của Bộ Công an không chỉ làm các địa phương lúng túng vì sự chỉ đạo thiếu thống nhất, mà còn làm chậm tiến độ cấp CCCD.

Chạy nước rút, đua với thời gian còn chưa kịp, còn “nợ” quy định của Luật Căn cước công dân, nữa là “nhẩn nha” đợi phôi thẻ CCCD mới. Vậy thì đến bao giờ mới có thể bỏ được các loại giấy tờ như sổ hộ khẩu, những loại thủ tục ăn theo sổ hộ khẩu? Bao giờ mới có thể hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia, hoàn thiện Chính phủ điện tử đây?...

Việc hiện mới chỉ cấp CCCD đạt hơn 15% trên tổng số dân cư cả nước đã là rất chậm so với quy định của pháp luật rồi, vậy đến bao giờ mới hoàn thành việc cấp 100% mã số định danh cá nhân và thẻ CCCD? Có ý kiến thắc mắc: Vì sao Bộ Công an không tính trước loại phôi CCCD như thế nào cho chuẩn ngay từ đầu rồi hãy phát hành, để không phải vừa chỉ đạo làm nhanh rồi ngay sau đó lại bảo khoan đã. Việc thay đổi mẫu phôi CCCD tất nhiên sẽ tiêu tốn không ít ngân sách nhà nước.

Đó là còn chưa kể việc thay đổi phôi CCCD sẽ gây phiền toái không ít cho người dân. Nhiều người đồng thuận, ủng hộ chủ trương quản lý dân cư trên cơ sở dữ liệu quốc gia của Chính phủ, nên đã hăng hái đi đổi từ CMND sang CCCD. Nay với thông báo của Bộ Công an về việc sắp phát hành thẻ CCCD mẫu mới, họ lại phải mất thời gian đi đổi. Tất nhiên, theo quy định của Luật Căn cước công dân, việc đổi thẻ CCCD trong trường hợp này sẽ không bị tính phí, nhưng cũng gây phiền hà không ít cho người dân.

Dĩ nhiên, nói đi cũng phải nói lại. Việc đổi mẫu thẻ CCCD mới là để tiện hơn cho cơ quan chức năng trong việc quản lý dân cư. Mẫu thẻ CCCD mới thay vì mã vạch như hiện nay thì sẽ gắn chip để quản lý dễ dàng hơn, khó làm giả hơn. Vẫn biết, hầu hết cái gì “cải tiến” cũng sẽ là sản phẩm tốt hơn, mẫu CCCD mới tin rằng cũng là vậy. Song, vấn đề là cơ quan chức năng đã không tính được trước để rồi sau một thời gian triển khai lại phải thay đổi.

Việc đổi mẫu thẻ CCCD gây phiền toái cho người dân, cơ quan cấp, đổi CCCD các địa phương đã đành, còn tiêu tốn không ít ngân sách nhà nước trong việc tiêu hủy mẫu cũ, sản xuất mẫu mới hợp chuẩn. Giá như mẫu CCCD gắn chip có ngay từ đầu, có phải vừa không tiêu tốn ngân sách nhà nước, vừa đảm bảo tiến độ cấp CCCD theo quy định của luật, sớm hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, từ đó hoàn thiện Chính phủ điện tử. Sự chuẩn bị và kế hoạch không nhất quán từ đầu sẽ dẫn đến việc thay đổi luôn xoành xoạch!