Cần sớm ổn định lãi suất, giá cả

Cần chế tài xử lý chậm giải ngân

Chậm giải ngân vẫn là bệnh kinh niên, có “tiền mà không tiêu được” tiếp tục được các đại biểu Quốc hội nhắc đến trong phiên thảo luận.

Đại biểu Tạ Thị Yên (đoàn Điện Biên) cho rằng, việc giải ngân vốn đầu tư công chậm và không đạt kế hoạch. Số vốn đầu tư xây dựng cơ bản chưa giải ngân của Trung ương là 71.600 tỷ đồng, trong đó có 16.000 tỷ đồng của các chương trình mục tiêu quốc gia chưa được phân bổ, giải ngân trong năm 2021. Trong khi đó, đồng bào các dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn thì rất trông mong vào 3 chương trình mục tiêu quốc gia này. Tình trạng giải ngân vốn vay ODA mới chỉ đạt kế hoạch 32,85%, nhiều bộ, ngành đạt dưới 20%. Theo bà Yên, tình trạng này đã kéo dài nhiều năm, chậm được khắc phục và việc giải ngân chậm nguồn vốn ngoài nước vẫn phát sinh phí quản lý. “Giải ngân chậm tiến độ, sẽ dẫn tới tăng tổng mức đầu tư, giảm hiệu quả đầu tư, hiệu quả sử dụng vốn”-bà Yên nói và đề nghị chỉ rõ tổ chức, cá nhân có trách nhiệm trong việc triển khai chậm trễ.

Theo đại biểu Nguyễn Tuấn Anh (đoàn Bình Phước), thời gian qua, đầu tư công luôn tồn tại nghịch lý đó là “có vốn nhưng chậm phân bổ”, chậm triển khai và kéo theo chậm giải ngân- căn bệnh nhức nhối không chỉ gây bức xúc mà còn cản trở sự phát triển của đất nước. Chỉ ra nguyên nhân chính là do các bộ, ngành, địa phương cố đưa dự án vào kế hoạch đầu tư công. Khi được phân bổ từ Trung ương mới bắt đầu phân bổ cụ thể nên gặp vướng mắc dẫn đến chậm trong phân bổ vốn cho dự án; công tác giải phóng mặt bằng chậm, không lường trước những khó khăn và việc lựa chọn nhà thầu không có đủ năng lực.

Nên “phải minh bạch trong lựa chọn nhà thầu để xử lý dứt điểm tình trạng này, đồng thời kiến nghị, đối với các dự án đầu tư công cần linh hoạt cho phép chỉ định thầu, rút ngắn thời gian, lựa chọn nhà thầu có năng lực, có uy tín theo từng dự án”- ông Anh nói.

Ở góc độ luật pháp, ông Anh đề nghị đối với quy định trong Luật Ngân sách nhà nước năm 2015 thì Quốc hội cần xem xét, sửa hoặc ban hành Nghị quyết để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc điều chuyển vốn đầu tư công của các bộ, ngành, cơ quan trung ương, địa phương chậm triển khai cho các đơn vị, dự án khác có khả năng hoàn thành sớm, phát huy hiệu quả, góp phần thúc đẩy phục hồi nhanh và phát triển bền vững kinh tế xã hội của đất nước. Bên cạnh đó, có đủ chế tài đối với tổ chức, cá nhân thực hiện chậm giải ngân vốn đầu tư công để không còn điệp khúc “biết rồi, khổ lắm, nói mãi”.

Đại biểu Đặng Bích Ngọc, Phó Chủ tịch MTTQ tỉnh Hoà Bình cũng đề nghị, trong những tháng cuối năm 2022, Chính phủ cần sớm phân bổ nguồn vốn đầu tư công để thực hiện các dự án trong danh mục thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội đã được Quốc hội phê duyệt. Đối với các dự án mới chưa có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, cần đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện thủ tục đầu tư theo quy trình rút gọn để các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện.

Ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô

Để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 6-6,5%, kiểm soát lạm phát 4%, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP Hồ Chí Minh) hiến kế: Chính phủ trước mắt cần ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo an sinh xã hội. Theo đó, Chính phủ nên sớm trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giảm các loại thuế bảo vệ môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng đối với các mặt hàng, trong đó mặt hàng quan trọng nhất là xăng dầu. Vì giá xăng dầu như “hiệu ứng domino” kéo giá các mặt hàng khác tăng theo. Ông Ngân cũng đề nghị, hỗ trợ giảm các chi phí đầu vào cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giữ giá bán hàng hóa, tăng cường công tác thanh, kiểm tra, kiểm soát giá, chống đầu cơ, chống các hành vi “té nước theo mưa”. Đồng thời tập trung kiểm tra, đôn đốc các bộ, ngành thực hiện nhanh, hiệu quả gói tài khóa tiền tệ theo tinh thần Nghị quyết 43 của Quốc hội. Trước mắt, cần ưu tiên triển khai gói hỗ trợ bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ việc làm, trợ tiền thuê nhà cho người lao động. Đẩy nhanh phát triển các ngành công nghiệp, nền tảng công nghiệp cơ khí, công nghiệp vật liệu, công nghiệp hỗ trợ, đẩy nhanh chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số và đầu tư nhiều hơn nữa cho ngành nông nghiệp Việt Nam vì đây là thế mạnh của nước ta trong khi các nước trên thế giới đang bị khủng hoảng lương thực.

Đại biểu Trần Anh Tuấn (đoàn TP Hồ Chí Minh) cũng cho rằng, hiện nay nền kinh tế nước ta còn gặp nhiều khó khăn; do đó trong thời gian tới, chính sách ổn định giá cả cũng cần được thiết kế theo hướng giảm tối đa chi phí trung gian. Bên cạnh đó, cân nhắc tiếp tục xem xét miễn, giảm, giãn thuế. Đặc biệt là thuế suất thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất, kể cả một số mặt hàng tiêu dùng mà nguồn cung trong nước còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng của người dân.

“Thời gian tới chúng ta cần tập trung xây dựng những giải pháp ổn định giá cả từ khâu đầu vào sản xuất, lưu thông. Ổn định lãi suất trong chính sách tiền tệ, giảm tối đa các hoạt động làm phát sinh chi phí trung gian trong nền kinh tế, ổn định sản xuất, khuyến khích tiêu dùng, ổn định đời sống cho người lao động”- ông Tuấn khuyến nghị.

Trong khi đó, chỉ ra hàng loạt những khó khăn, đại biểu Nguyễn Duy Minh (đoàn Đà Nẵng), đề nghị Chính phủ cần khuyến khích các doanh nghiệp trong nước mở rộng kinh doanh, đặc biệt là vào các lĩnh vực chế tạo và công nghệ cao để củng cố nền tảng công nghiệp trong nước, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp FDI sử dụng nguồn lao động là người Việt Nam chất lượng cao.

BỘ TRƯỞNG BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGUYỄN KIM SƠN:

Bổ sung sách giáo khoa vào danh mục hàng hóa được nhà nước định giá, trợ giá

Liên quan đến giá sách giáo khoa, hiện nay Bộ Giáo dục và đào tạo đang chỉ đạo, chuẩn bị ban hành một thông tư quy định tiêu chí, quy chuẩn riêng về sách giáo khoa để điều tiết việc này một cách hiệu quả hơn. Bộ đã nhiều lần ban hành các văn bản chỉ đạo Nhà xuất bản Giáo dục cần thực hiện tiết kiệm tối đa, cắt giảm chi phí trung gian để giảm các chi phí quản lý, bán hàng, chi phí khác nhằm đảm bảo giá sách giáo khoa được thấp nhất.

Nhà xuất bản Giáo dục là một doanh nghiệp nhà nước do Bộ quản lý. Bộ đã chỉ đạo Nhà xuất bản tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đa dạng hóa các kênh phân phối, giảm chi phí phát hành, đẩy mạnh tái cơ cấu theo hướng tinh gọn bộ máy, nhân sự để tiết kiệm tối đa các khâu trung gian. Bộ đã có công văn gửi Bộ Tài chính đề nghị Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ và Quốc hội bổ sung sách giáo khoa vào danh mục hàng hóa được Nhà nước định giá và có chính sách trợ giá.

ĐẠI BIỂU TRỊNH XUÂN AN (ĐOÀN ĐỒNG NAI):

Nâng cao trách nhiệm người đứng đầu trong thực hiện giải ngân

Cần khẩn trương triển khai các nhiệm vụ, giải pháp về tài khóa, tiền tệ theo Nghị quyết số 43 và các nghị quyết theo kế hoạch 5 năm của Quốc hội. Năm 2022 có ý nghĩa quan trọng trong thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, đến thời điểm này Nghị quyết 43 và các chính sách, chủ trương lớn được triển khai rất chậm. Công tác giải ngân, hỗ trợ cho các đối tượng bị tác động của đại dịch chưa thực hiện dứt điểm. Việc triển khai chậm làm mất đi tính cấp thiết, ý nghĩa của chính sách hỗ trợ người lao động ở thời điểm khó khăn. Có một sự “sốt ruột không hề nhỏ” khi chúng ta có tiền mà không thể tiêu được mặc dù nhu cầu, nhiệm vụ đặt ra là rất lớn, rất cấp bách. Nếu không có các giải pháp phù hợp thì tiến độ 2 năm của Chương trình là rất khó khả thi. Do đó, đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cần quyết liệt hơn trong triển khai, cải cách thủ tục hành hành chính, bỏ những thủ tục rườm rà. Nội dung nào đúng thẩm quyền thì phải quyết định ngay, tránh mọi việc dồn lên Chính phủ và Thủ tướng, hạn chế tối đa việc xin ý kiến lòng vòng giữa các đơn vị. Tiếp tục phân cấp mạnh hơn nữa đi đôi với kiểm tra, giám sát, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, các cơ quan, tổ chức trong việc thực hiện giải ngân, triển khai chính sách.