Chặn lợi dụng tâm thần để trốn tội

PV: Ông có thể cho biết cảm nhận của mình về việc trong Bệnh viện Tâm thần trung ương 1, nơi điều trị các rối loạn về tâm thần lại có đường dây mua bán, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Phải chăng vụ việc này có sự tiếp tay?

Ông Bùi Văn Xuyền: Rõ ràng để xảy ra vụ việc này trách nhiệm chính thuộc về bệnh viện, lãnh đạo bệnh viện, họ là người có trách nhiệm trong quản lý. Chỉ cần làm đúng trách nhiệm, quyền hạn thì không thể để xảy ra chuyện đó được. Trong phạm vi quản lý của một bệnh viện, người lãnh đạo phải biết, không thể nói là không biết, cũng không thể đổ lỗi cho ai.

Việc tổ chức, sử dụng trái phép chất ma túy trong bệnh viện chúng ta đang chờ cơ quan điều tra, xác minh làm rõ. Nhưng cá nhân tôi cho rằng, dứt khoát phải có sự tiếp tay, thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý của bệnh viện, từ lãnh đạo cho đến nhân viên. Nếu quản lý tốt làm sao để xảy ra chuyện đó.

Trong vụ việc trên thì đối tượng Nguyễn Xuân Quý đã từng bị Công an quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) bắt về tội “tàng trữ trái phép chất ma túy”, nhưng do có bệnh án tâm thần nên được trả về bệnh viện để điều trị. Ông nghĩ gì về việc này?

- Xác định tình trạng tâm thần của một người nào đó thuộc trách nhiệm của cơ quan chức năng trong ngành y tế. Tôi muốn lưu ý rằng, cần có những quy định cụ thể để phân biệt rõ tình trạng tâm thần của một bệnh nhân. Tức là làm sao phân biệt giữa người sử dụng trái phép chất ma túy dẫn tới loạn thần, ảo giác, gây ảnh hưởng tới thần kinh với người bị bệnh tâm thần thuần túy.

Chúng ta cần phải phân biệt rạch ròi vấn đề này dựa trên những tiêu chí cụ thể. Theo tôi, ngành y tế cần rà soát, xem xét lại các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành để làm sao giúp cho các bác sĩ, chuyên gia khi làm thủ tục giám định có thể phân biệt được trường hợp tâm thần do sử dụng ma túy với người bị bệnh tâm thần. Cần phải quy định cụ thể, nếu không sẽ lợi dụng bị tâm thần để trốn tránh truy cứu trách nhiệm trước pháp luật.

Chúng ta vừa thông qua Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi). Nhìn vào vụ việc xảy ra ở Bệnh viện Tâm thần trung ương 1, theo ông luật lần này đã có những quy định để đảm bảo yêu cầu của thực tiễn hay chưa?

- Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) vừa thông qua tại kỳ họp thứ 11 Quốc hội khóa XIV đã đặt ra những quy định mới, kỳ vọng sẽ quản lý người nghiện tốt hơn. Công tác quản lý rất chặt, quản lý người nghiện ngay từ khi họ sử dụng trái phép chất ma túy. Sắp tới khi luật có hiệu lực thì lực lượng công an xã, nhất là công an chính quy sẽ giúp cho UBND xã quản lý tốt vấn đề này.

Cụ thể, tất cả những người sử dụng trái phép chất ma túy sẽ được đưa vào danh sách quản lý, theo dõi, và quản lý chặt những biến động của các đối tượng này trên phạm vi địa bàn của từng địa phương. Ví dụ ở xã nào, xã đó sẽ chịu trách nhiệm quản lý các đối tượng. Khi họ đi đâu, anh phải có trách nhiệm phối hợp thông báo với các xã khác để còn quản lý chặt chẽ.

Còn nếu họ bị tâm thần có kèm theo sử dụng ma túy thì phải làm cho rõ bệnh lý tâm thần đối với bệnh nhân đó có nguyên nhân từ đâu? Có phải do sử dụng ma túy hay không? Nếu sử dụng ma túy dẫn tới ảo giác, loạn thần dẫn tới ảnh hưởng tới tâm thần thì việc quản lý sẽ gắn kết giữa cơ quan quản lý là công an với cơ quan y tế, các bệnh viện. Tức là đối tượng vào bệnh viện để chữa bệnh mà có tiền sử sử dụng ma túy, công tác quản lý cũng phải khác. Cá nhân tôi kỳ vọng vào Luật sửa đổi lần này.

Trân trọng cảm ơn ông!

PV: Việc quản lý tiền chất ma túy vốn đã nhận được nhiều ý kiến. Vấn đề này có được quy định tại Luật Phòng, chống ma túy sửa đổi lần này không, thưa ông?

Ông Bùi Văn Xuyền: Quá trình làm Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) lần này đã quan tâm tới công tác quản lý các tiền chất ma túy. Nhất là có thêm 1 chương về quản lý đối với hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy. Từ mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh, sản xuất tiền chất ma túy để làm thuốc chữa bệnh, an thần, thức ăn chăn nuôi. Lần này đã bổ sung các quy định khá đầy đủ và giao trách nhiệm cho Chính phủ ban hành các quy định chi tiết, cụ thể hóa các hoạt động quản lý, hoạt động hợp pháp liên quan đến tiền chất ma túy. Vì đây là một trong những tồn tại thực tiễn diễn ra trong thời gian qua. Do quá trình quản lý hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy chưa chặt chẽ nên đã bị lợi dụng lỗ hổng trong công tác quản lý để đưa ma túy vào, rồi sản xuất trái phép chất ma túy. Tôi cho rằng đây là những chế định được bổ sung khá đầy đủ trong luật lần này, nó có thể hỗ trợ thêm cho công tác phòng, chống ma túy trong thời gian tới đạt hiệu quả tốt hơn.