Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân: Tìm được nhiều mô hình để tự tin phát triển HTX kiểu mới

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch UBTWMTTQ VN Nguyễn Thiện Nhân
cùng Đoàn công tác TW khảo sát HTX nuôi trồng thủy sản Việt Hải
xã Cẩm Dương huyện Cẩm Xuyên

Xây dựng chuỗi liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp

Theo Báo cáo của Tỉnh ủy Hà Tĩnh, đến nay, trên địa bàn tỉnh có 799 HTX đang hoạt động. Từ 2010 đến 2015 toàn tỉnh thành lập mới 512 HTX; hợp nhất, sáp nhập, giải thể 134 HTX với hơn 123 nghìn thành viên, vốn điều lệ trên 827 tỷ đồng (trung bình hơn 1 tỷ đồng/HTX). Ngoài ra, toàn tỉnh hiện có 812 tổ hợp tác (THT) với tổng số 11.355 thành viên, chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp. Trong giai đoạn 2010 - 2015 đã thành lập mới 518 THT, giải thể 78 THT; có 34 THT phát triển thành HTX.

Sau gần 2 năm kể từ khi Luật HTX năm 2012 có hiệu lực, Hà Tĩnh có 267 HTX thành lập mới. Các HTX mới thành lập có phương án sản xuất kinh doanh cụ thể; cán bộ quản lý có trình độ, tâm huyết; 100% thành viên tham gia góp vốn, góp tài sản, nhiều HTX mức vốn góp từ 500 triệu đồng đến 1 tỷ đồng/thành viên. Một số HTX mới thành lập đã ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới, mời các chuyên gia giỏi tư vấn, liên kết với doanh nghiệp, người dân để phát triển sản xuất, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Chuyên môn cán bộ quản lý HTX được nâng cao, nguồn cán bộ qua đào tạo đạt trên 40,7%. Có 244 HTX tham gia đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động (đạt 31%) với 1.185 thành viên tham gia đóng BHXH.

Bí thư tỉnh ủy Võ Kim Cự cũng cho biết, điểm nổi bật trong sản xuất nông nghiệp ở Hà Tĩnh là đã bước đầu hình thành chuỗi liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Tỉnh đã xác định các sản phẩm có lợi thế lớn của tỉnh như: lợn, bò, tôm, hươu, rau củ quả công nghệ cao, cam, bưởi Phúc Trạch... Từ năm 2011 đến nay đã có nhiều HTX trong lĩnh vực nông nghiệp có các hình thức liên kết một khâu, một số khâu hoặc tất cả các khâu trong chuỗi giá trị.

"Các HTX nông nghiêp thực sự là một trong những mắt xích quan trọng, cầu nối liên kết hữu hiệu giữa doanh nghiệp và nông dân trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản. Đến nay, toàn tỉnh có 54 HTX, 25 THT sản xuất theo chuỗi liên kết với doanh nghiệp, nhất là các HTX hoạt động trong lĩnh vực chăn nuôi lợn; trồng rau, củ, quả công nghệ cao trên cát hoang hóa; nuôi tôm công nghệ cao; chế biến nông sản, thủy sản”, Bí thư tỉnh ủy Hà Tĩnh cho biết.

Cũng theo Bí thư tỉnh ủy Võ Kim Cự, đến nay, Hà Tĩnh là địa phương đã ban hành hệ thống cơ chế, chính sách phát triển HTX với số lượng nhiều, đồng bộ, toàn diện nhất so với các tỉnh, thành trong cả nước.

Trong đó tập trung ưu tiên đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, công nghiệp và xuất khẩu hàng hoá. Trong đó, Nghị quyết phát triển kinh tế tập thể giai đoạn 2010-2015 hỗ trợ HTX thành lập mới 20-25 triệu đồng/HTX; hỗ trợ 100% kinh phí tập huấn, bồi dưỡng cán bộ; hỗ trợ 100% học phí cho các khóa đào tạo dài hạn; hỗ trợ 150 triệu đồng mua xe ô tô chở rác của HTX vệ sinh môi trường; hỗ trợ cho vay vốn từ quỹ hỗ trợ phát triển HTX và một số chính sách khác.

Nhờ có sự hỗ trợ nên nhiều hợp tác xã đã kịp thời khắc phục khó khăn, khôi phục sản xuất, mở rộng thị trường, hoạt động ổn định, phát triển mạnh hơn, giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động. Đặc biệt, công tác hỗ trợ các HTX tiếp cận nguồn vốn của các tổ chức tín dụng trên địa bàn được triển khai hiệu quả. Đã có trên 100 HTX được vay vốn từ các tổ chức tín dụng với số vốn trên 60 tỷ đồng/năm; thực hiện hỗ trợ lãi suất cho 30 HTX vay vốn với dư nợ cho vay hơn 27 tỷ đồng lãi suất được hỗ trợ 320 triệu đồng, các dự án vay vốn đầu tư chủ yếu vào lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, nhiều dự án đầu tư vào các sản phẩm chủ lực ứng dụng công nghệ cao, sau 3 năm sản xuất đã hoàn vốn và cho lãi... Ngoài chính sách hỗ trợ vốn, tỉnh cũng có nhiều chính sách hỗ trợ khác như đất đai; hỗ trợ đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng; các chính sách khoa học và công nghệ, hỗ trợ đào tạo, xúc tiến thương mại..

Nhân rộng các mô hình HTX tiêu biểu

Tuy nhiên, tại Hà Tĩnh, hạn chế nổi lên là nhiều HTX chưa có chiến lược, phương án sản xuất, kinh doanh dài hạn, hiệu quả nên việc tiếp cận các nguồn vốn còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là nguồn vốn tín dụng từ các ngân hàng thương mại. Công tác quản lý tài chính, quản trị còn yếu, trang thiết bị, kỹ thuật và công nghệ còn lạc hậu, nguồn nhân lực có trình độ kỹ thuật, tay nghề cao chiếm tỷ lệ thấp nên hiệu quả sản xuất, kinh doanh và năng suất lao động còn thấp, chưa tạo được thương hiệu và sản phẩm có uy tín để tăng sức cạnh tranh và chiếm lĩnh, mở rộng thị trường...

Theo Bí thư tỉnh ủy Hà Tĩnh, phát triển kinh tế tập thể là định hướng phát triển trong thời gian tới của tỉnh, nhân rộng các mô hình HTX tiêu biểu theo hướng liên kết hoá sản xuất, xã hội hoá đầu tư, doanh nghiệp hoá sản phẩm. Xây dựng và hình thành chuỗi giá trị hàng hóa của Hà Tĩnh, thúc đẩy hợp tác giữa các doanh nghiệp, HTX và người dân để sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm chủ lực, các sản phẩm do các thành phần kinh tế trong tỉnh sản xuất, cung ứng; khuyến khích việc đăng ký sở hữu trí tuệ, xây dựng thương hiệu sản phẩm của HTX.

Để tiếp tục thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, tạo bước đột phá về cả số lượng và chất lượng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, tỉnh Hà Tĩnh kiến nghị đề xuất Trung ương Đảng xem xét việc thành lập Ban chỉ đạo Trung ương về phát triển kinh tế tập thể phân công rõ trách nhiệm của các Bộ, ngành Trung ương để có sự tập trung thống nhất chỉ đạo từ Trung ương đến cơ sở.

Bí thư tỉnh ủy Hà Tĩnh khẳng định, HTX nông nghiệp kiểu mới sẽ tạo động lực để phát triển ngành nông nghiệp, đóng góp tích cực trong xây dựng nông thôn mới, đề nghị Chính phủ ban hành Nghị định riêng cho loại hình HTX nông nghiệp kiểu mới để tạo điều kiện cho loại hình này phát triển mạnh mẽ hơn nữa. Cùng với đó đề nghị Chính phủ xem xét, tăng vốn điều lệ hàng năm cho quỹ hỗ trợ phát triển HTX để tạo điều kiện cho nhiều HTX được tiếp cận nguồn vốn từ quỹ.”, Bí thư tỉnh ủy Hà Tĩnh đề xuất.

Có lộ trình để hỗ trợ vốn

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch Uỷ ban TWMTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân đánh giá cao việc Hà Tĩnh đạt được các thành tựu trong phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng đặc biệt Hà Tĩnh đã tiên phong trong việc thành lập HTX theo luật HTX mới với những HTX có quy mô nhỏ, từ 7-10 người, xã viên trực tiếp tham gia điều hành HTX... nhưng hoạt động tốt mang lại hiệu quả cao.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, qua khảo sát thực tế có 6 yếu tố quan trọng góp phần tạo tính ổn định, phát triển của nông nghiệp Hà Tĩnh, đó là quyết tâm chính trị, quyết liệt trong thực hiện của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương với phát triển nông nghiệp và xây dựng HTX kiểu mới; cùng với đó là khâu quy hoạch; xây dựng hệ thống chính sách đồng bộ hỗ trợ tiền vốn, tiêu thụ; quan tâm phát triển hạ tầng; chăm lo xây dựng các điển hình; sự liên kết giữa HTX với các doanh nghiệp.

Theo Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân, muốn tái cơ cấu kinh tế, tái cơ cấu nền nông nghiệp thì không thể phát triển nhỏ lẻ, mà phải hợp tác chuyển từ sản xuất nhỏ sang sản xuất tập trung có quy hoạch, chế biến sâu, các địa phương phải có mô hình để thực hiện và nhân rộng. Đó là lý do mà vừa qua đoàn khảo sát trung ương đã khảo sát các vùng miền trong cả nước để trả lời câu hỏi trong thực tiễn có mô hình gì, tiền đề gì để thực hiện cơ cấu nông nghiệp hiệu quả.

Từ thực tế khảo sát, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân cho rằng cần tìm được nhiều mô hình để tự tin phát động phong trào phát triển HTX kiểu mới trên cả nước, bởi HTX nông nghiệp kiểu mới sẽ tạo động lực để phát triển ngành nông nghiệp, đóng góp tích cực trong xây dựng nông thôn mới.

Đối với việc xây dựng các điển hình, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân đề nghị tỉnh Hà Tĩnh nên có sơ kết 3 năm xây dựng HTX kiểu mới theo Luật HTX 2012 để qua đó có sự phân loại rõ và định hướng phát triển trong thời gian tới. Cùng với đó quan tâm đến việc liên kết giữa các HTX có nhu cầu giống nhau thành Liên hiệp các HTX của tỉnh; quan tâm đến việc thành lập các HTX lâm nghiệp; có thống kê về tình hình cán bộ kỹ thuật đang làm ở HTX có trình độ đại học, cao đẳng, trung cấp, phủ chất xám đến từng HTX...

Về những kiến nghị của tỉnh nhằm tháo gỡ vốn cho các HTX, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân đề nghị tỉnh Hà Tĩnh chuẩn bị danh sách từ 50 đến 100 HTX kiểu mới đạt hiệu quả trong sản xuất kinh doanh nhưng thiếu vốn để bàn với Ngân hàng Nhà nước và một số ngân hàng thương mại có cam kết hỗ trợ vốn các HTX trên địa bàn tỉnh trong thời gian sớm nhất để các HTX bứt phá trong sản xuất và kinh doanh

NHỮNG HÌNH ẢNH VỀ CHUYẾN CÔNG TÁC HÀ TĨNH

______________________________

Cũng trong chương trình làm việc tại tỉnh Hà Tĩnh, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân đã làm việc với MTTQ tỉnh Hà Tĩnh; Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh Hà Tĩnh. Tại buổi làm việc, Ban Thường trực UBMTTQ tỉnh Hà Tĩnh đã báo cáo kết quả chương trình phối hợp thống nhất hành động của Mặt trận tỉnh từ đầu năm 2015 đến nay; việc tổ chức các phong trào, các cuộc vận động "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” gắn với xây dựng NTM; Cuộc vận động "Vì người nghèo” việc chuyển đổi cuộc vận động "Vì người nghèo” thành phong trào "Giúp nhau giảm nghèo bền vững”; Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”...

Đánh giá cao những kết quả mà MTTQ các cấp tỉnh Hà Tĩnh đạt được trong năm 2014 và những tháng đầu năm 2015, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân đề nghị MTTQ tỉnh Hà Tĩnh tiếp tục thực hiện phong trào "3 không” hiệu quả tránh hình thức, triển khai việc thực hiện giám sát và phản biện xã hội; đồng thời đề nghị MTTQ các cấp trong tỉnh quan tâm những chính sách của tỉnh hỗ trợ cho nông dân trong việc hình thành HTX để chuẩn bị khi tỉnh sơ kết việc xây dựng HTX thì có kiến nghị nhằm thúc đẩy việc thành lập các HTX và phổ biến các điển hình tiên tiến.

Anh Vũ - Ảnh: Hoàng Long