Chưa tăng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, than đá

CPI sẽ tăng từ 0,11-0,15%

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho rằng, mục đích, quan điểm xây dựng Nghị quyết nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước về hoàn thiện chính sách tài chính về bảo vệ môi trường (BVMT) và cơ cấu một bước nguồn thu ngân sách nhà nước.

Đồng thời phù hợp với bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội; đảm bảo lợi ích quốc gia trong điều kiện hội nhập sâu khi thực hiện cắt giảm dần thuế nhập khẩu theo các cam kết quốc tế; và thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về BVMT.Động viên hợp lý đóng góp của xã hội vào ngân sách nhà nước để thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội của đất nước, trong đó có nhiệm vụ chi cho BVMT.

Tờ trình của Chính phủ đưa ra đề nghị, đối với xăng, tăng từ 3.000 đồng/lít lên mức trần 4.000 đồng/lít, tăng 1.000 đồng/lít. Đối với dầu diesel đề nghị tăng từ 1.500 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít, tăng 500 đồng/lít. Đối với dầu mazut, dầu nhờn đề nghị tăng từ 900 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít, tăng 1.100 đồng/lít. Đối với mỡ nhờn đề nghị tăng từ 900 đồng/kg lên mức trần 2.000 đồng/kg, tăng 1.100 đồng/kg. Đối với dầu hỏa đề nghị tăng từ 300 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít, tăng 1.700 đồng/lít. Đối với than antraxit đề nghị tăng từ 20.000 đồng/tấn lên 30.000 đồng/tấn, tăng 10.000 đồng/tấn. Đối với than nâu, than mỡ, than đá khác đề nghị tăng từ 10.000 đồng/tấn lên 15.000 đồng/tấn, tăng 5.000 đồng/tấn. Đối với túi ni lông thuộc diện chịu thuế đề nghị tăng mức thuế BVMT từ 40.000 đồng/kg lên mức trần 50.000 đồng/kg, tăng 10.000 đồng/kg.

Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, với phương án điều chỉnh mức thuế BVMT nêu trên thì việc điều chỉnh mức thuế BVMT sẽ tác động đến CPI bình quân năm 2018 là khoảng 0,11-0,15%. Tuy nhiên, việc tăng thuế BVMT sẽ khuyến khích sử dụng năng lượng, tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả; góp phần khuyến khích sản xuất, tiêu dùng hàng hóa thân thiện với môi trường. Đồng thời, sẽ góp phần tăng thu ngân sách nhà nước khoảng 15.189,2 tỷ đồng/năm, từ đó sẽ góp phần tạo thêm nguồn thu để thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, trong đó có các nhiệm vụ chi cho BVMT.

Thẩm thẩm tra nội dung trên, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho rằng, để bảo đảm tạo sự đồng thuận của xã hội trong việc điều chỉnh tăng mức thuế BVMT, Chính phủ cần báo cáo rõ hơn về tác động đến hiệu quả của nền kinh tế nói chung và sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống người dân nói riêng và chỉ số giá tiêu dùng.

“Công tác tuyên truyền, phản ứng của dư luận xã hội trong quá trình soạn thảo, lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, các chuyên gia, các nhà khoa học và các đối tượng bị tác động; việc sử dụng nguồn tăng thu từ thuế BVMT cần được ưu tiên bố trí để xử lý, khắc phục hậu quả môi trường như thế nào?”- ông Hải nêu vấn đề

Theo ông Hải, cần cân nhắc việc tăng thuế suất môi trường với mặt hàng xăng, để bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, tránh tác động lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh. Với mặt hàng dầu mazut, có ý kiến đề nghị tăng thuế suất thấp hơn, chưa nên tăng lên kịch trần 2.000 đồng một lít do đây vẫn là đầu vào của một số ngành sản xuất hàng hóa.

Ông Hải cũng đề nghị UBTVQH cân nhắc thời điểm tăng thuế môi trường với các mặt hàng này trong bối cảnh cân đối với mục tiêu kiềm chế lạm phát năm 2018 dưới 4%. Chỉ số giá tiêu dùng trong những tháng đầu năm tăng cao nhất trong nhiều năm qua, bình quân 6 tháng đầu năm tăng 3,29% và dần tiệm cận mức Quốc hội giao 4%. Ngoài ra, từ 1-9-2018 khi vào năm học mới, nhiều địa phương sẽ thực hiện lộ trình tăng mức học phí các cấp nên thời điểm có hiệu lực thi hành của Nghị quyết cần được xem xét và cân nhắc cho phù hợp”- ông Hải bày tỏ.

Thận trọng, cân nhắc

Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu cho rằng, xăng dầu là nguyên liệu thiết yếu trong sản xuất và với đa số người dân nên điều chỉnh sẽ tác động rất lớn đến xã hội và nền kinh tế. Theo ông Giàu, chúng ta mới áp dụng tăng lương từ 1-7, lại đang mùa mưa bão nên khả năng giá cả sẽ lên cao, bị biến động, đặc biệt là chiến tranh thương mại Mỹ -Trung Quốc đang diễn biến phức tạp, và cả nước học sinh chuẩn bị bước vào năm học mới vào tháng 9.

“Việc tăng thuế chỉ phù hợp điều chỉnh vào dịp sau Tết âm lịch vì lúc này cầu hàng hóa đã “no” trong dịp Tết cho nên điều chỉnh vào lúc này là phù hợp, chứ bây giờ nếu áp dụng tăng như đề xuất sẽ gây tác động rất lớn, khó kiểm soát được tình hình”- ông Giàu nói.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, việc tăng thuế môi trường với xăng dầu chắc chắn sẽ tác động tới CPI, dự báo ảnh hưởng tới CPI từ 0,11-0,15% tức là bằng tháng CPI của 1 tháng cho nên là điều cần cân nhắc. Từ đó, ông đề nghị Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng phải khẳng định: “Nếu tăng thuế này Chính phủ có kiểm soát được CPI dưới 4% hay không?”.

Do vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị, chưa biểu quyết, chưa ban hành Nghị quyết về Biểu thuế BVMT với các mặt hàng xăng, dầu, than đá. Theo Chủ tịch Quốc hội, tăng thuế BVMT với các mặt hàng này có thể chúng ta sẽ thêm vài ngàn tỷ đồng nhưng chưa biết diễn biến tình hình thế nào? Nhất là hiện nay vẫn còn nhiều ý kiến lăn tăn nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới thảo luận chứ chưa biểu quyết thông qua.