Chứng khoán - một năm biến động

383 nghìn tỷ đồng chảy vào thị trường

Nhìn lại thị trường chứng khoán năm 2020, giới đầu tư không ít lần thảng thốt. Bởi có thời điểm, chỉ số VN-Index trong quý 2 của năm đã về sát 650 điểm do tác động tiêu cực của COVID-19 nhưng sau đó đã hồi phục ngoạn mục.

Cụ thể vào thời điểm tháng 3/ 2020, do ảnh hưởng của dịch bệnh, chứng khoán toàn cầu giảm mạnh đã tác động đến thị trường trong nước. Chỉ số VN-Index sau đó chỉ còn 33,51% xuống mức thấp nhất trong vòng ba năm.

Tuy nhiên cùng với khả năng kiểm soát dịch bệnh thành công, TTCK Việt Nam đã phục hồi nhanh chóng trong 9 tháng còn lại của năm 2020 với mức tăng trưởng gần 60% kể từ đáy và tăng so với cuối năm 2019 hơn 9% (năm 2019 mức tăng trưởng của VN-Index chỉ 7,67%). Đây là diễn biến phục hồi ngoạn mục. Thị trường TTCK Việt Nam cũng xác lập kỷ lục hai tháng liên tiếp (vào tháng 9 và tháng 10) khi có mức tăng trưởng mạnh nhất thế giới.

Với mức độ phục hồi mạnh mẽ của TTCK và lãi suất duy trì thấp kỷ lục khiến dòng tiền chảy mạnh vào kênh đầu tư chứng khoán. Thị trường ghi nhận quy mô tham gia của nhà đầu tư mới cao chưa từng thấy trong lịch sử. Tính đến hết tháng 11-2020, tổng số tài khoản mở mới trong năm đạt 332.886 tài khoản, trong đó nhà đầu tư cá nhân trong nước mở mới 329.452 tài khoản.

Sự tham gia mạnh mẽ của các nhà đầu tư mới cũng đẩy thanh khoản thị trường tăng lên ngưỡng kỷ lục với phiên giao dịch đạt gần 23.562 tỷ đồng hai sàn ngày 15/6/2020. Giá trị khớp lệnh cũng liên tục đạt hơn 10.000 tỷ đồng/phiên trong tháng 12/2020. Những nhóm ngành bứt phá mạnh trong năm 2020, mang lại tỉ suất lợi nhuận cao cho nhà đầu tư trong năm là chứng khoán, ngân hàng, thép, khu công nghiệp…

Tổng cục Thống kê cho biết, tính đến ngày 17/12/2020, tổng mức huy động vốn cho nền kinh tế của thị trường chứng khoán đạt 383,6 nghìn tỷ đồng, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước; giá trị giao dịch bình quân trên thị trường cổ phiếu đạt 7.056 tỷ đồng/phiên, tăng 51,5% so với bình quân năm 2019; giá trị giao dịch bình quân trên thị trường trái phiếu đạt 10.247 tỷ đồng/phiên, tăng 11,3%; khối lượng giao dịch bình quân sản phẩm hợp đồng tương lai trên chỉ số VN30 trên thị trường chứng khoán phái sinh đạt 157.314 hợp đồng/phiên, tăng 77%.

Tích tụ rủi ro

Tuy nhiên, sự hồi phục và giữ nhịp của thị trường chứng khoán cũng tiềm ẩn những mặt trái nhất định.

TS Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cho rằng, đây là một trong những dấu hiệu nhận diện các rủi ro bất ổn tài chính.

Theo TS Cấn Văn Lực, dòng tiền đầu tư trên thị trường chứng khoán có thể là từ các gói kích thích kinh tế vốn được kỳ vọng sẽ đi vào lĩnh vực sản xuất, đầu tư tài sản cố định và tiêu dùng hơn là chứng khoán. Sự mất dần tính kết nối, tương quan giữa thị trường chứng khoán và nền kinh tế thực khi thị trường chứng khoán tăng mạnh, còn kinh tế suy thoái, doanh nghiệp khó khăn, phá sản.

Chưa kể đà tăng của thị trường chứng khoán chủ yếu do các doanh nghiệp thuộc một số lĩnh vực như: Công nghệ, y dược, thương mại điện tử thay vì nhiều ngành nghề. Thêm vào đó, do lãi suất thấp kỷ lục khiến nhà đầu tư bỏ tiền vào chứng khoán hơn là gửi tiết kiệm hoặc đầu tư bất động sản.

“Do đó, thị trường chứng khoán vẫn tiếp tục trong xu hướng đi lên so cũng có thể đảo chiều nhanh, nguy cơ sụt giảm vẫn tiềm ẩn trước khi kinh tế thực sự phục hồi bền vững”- TS Cấn Văn Lực nhấn mạnh.

Tổng khối lượng cổ phiếu chào bán trong tháng 12 đạt hơn 43,2 triệu cổ phần, số cổ phần trúng giá đạt hơn 39,3 triệu cổ phần, tương ứng với tỷ lệ thành công đạt 91%. Số tiền thu được qua 3 phiên đấu giá đạt hơn 1.396 tỷ đồng, thặng dư vốn cổ phần đạt hơn 1.002 tỷ đồng, chênh lệch so với giá trị tính theo giá khởi điểm đạt hơn 2,9 tỷ đồng. Trong đó Tập đoàn Viettel bán được 54% số cổ phần chào bán qua 2 phiên đấu giá, thu về 211,3 tỷ đồng. Tổng công ty HUD bán hết 100% số cổ phần chào bán, thu về 1.185 tỷ đồng.