Chuối ngự Đại Hoàng

Cứ đến dịp gần Tết, làng Đại Hoàng, xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân (Hà Nam) lại nhộn nhịp khách phương xa tìm đến, là bởi làng có thứ chuối ngự đặc sản vẫn được gọi là “chuối tiến Vua”. Người ta vẫn bảo, trong những ngày lễ tết có nải chuối ngự tiến vua dâng lên bàn thờ gia tiên là biểu tượng cho sự đủ đầy của năm mới...

Cùng với món cá kho thì chuối ngự vốn là đặc sản ở làng Đại Hoàng, là thứ quả được thiên nhiên nơi đây ban tặng và được mệnh danh là chuối tiến Vua, bởi vị thơm ngon đặc biệt và mã quả sáng đẹp. Những nải chuối ngự này thường được nhiều người chọn mua để về bày trên bàn thờ gia tiên hoặc làm quà biếu, nhất là dịp Tết Nguyên đán. Vì vậy, cứ vào dịp cận Tết làng lại nhộn nhịp khách phương xa tìm đến.

Tuy nhiên, năm nay do thời tiết không thuận lợi, sản lượng chuối ngự giảm mạnh, khiến mặt hàng này rất khan hiếm. Theo lời anh Lê Đang, thì gia đình anh trồng gần 300 gốc chuối, mọi năm, dịp cận Tết cho thu hoạch đến 50-60 buồng. Do chuối có thương hiệu từ lâu nên bán rất được giá, số tiền thu được không chỉ đủ chi phí ngày Tết nguyên đán mà còn dành dụm được. “Thế nhưng năm nay thời tiết không thuận lợi, cả vườn chuối chỉ được có hơn chục buồng và đã được thương lái về đặt mua hết với giá 500 ngàn đồng/buồng. Như thế là thất thu đấy, tiền thu được chỉ đủ đầu tư phân bón, chưa tính công chăm sóc” - anh Đang cho biết.

Chị Hải Anh, một thương lái năm nào cũng tìm về Đại Hoàng cho biết, chuối ngự của làng không lẫn vào đâu được và thường được chúng tôi để dành cho khách quen. Chuối này khi chín vàng có mã đẹp, hương vị thơm ngon đặc trưng mà các dòng chuối khác không có được. Năm nay chuối khan hiếm nên đến thời điểm này tôi mới tìm được có vài chục buồng.

Theo bà con trong làng, trồng chuối ngự mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều so với những loại cây trồng khác, tuy nhiên, loại cây đặc sản này phụ thuộc rất lớn vào thời tiết. Năm nay, thời tiết mưa, nắng thất thường nên mặc dù chuối vẫn được chăm sóc theo đúng quy trình kỹ thuật nhưng cây chuối khi trổ hoa xong, quả không phát triển được hoặc trong cùng một buồng, một nải quả phát triển không đều, số quả lép ở nhiều nải cũng chiếm tỷ lệ cao.

Chuối ngự Đại Hoàng nổi tiếng không chỉ do hương vị thơm ngon đặc trưng mà chuối còn được giấm theo phương pháp truyền thống nên rất an toàn, đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng. Bà con trong làng tuyệt đối không dùng hoá chất, mà chỉ dùng trấu và tro giấm cho chuối chín. Chuối khi chín vỏ mỏng, ruột vàng, ăn ngọt thơm.

Theo kinh nghiệm của người địa phương, trồng chuối thời tiết phải thuận thì cây chuối ngự phát triển tốt, nhưng nếu năm nào mưa nắng nhiều thì cây chuối bị ảnh hưởng ngay. Giống chuối này cũng rất kén đất, phải là đất pha cát ở vùng châu thổ sông Hồng thì mới cho ra thứ chuối thơm ngon nức tiếng như vậy. Hiện nay, nhiều địa phương khác trong tỉnh cũng đã trồng giống chuối này, nhưng chất lượng không thể bằng chuối ngự trồng tại Hòa Hậu. Đặc biệt, để bảo vệ thương hiệu đặc sản của địa phương, chuối Đại Hoàng giờ đã có tem, nhãn, giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm nên quả chuối lại càng có giá trị.

Vì có màu sắc đẹp, sáng và chất lượng thơm ngon đặc biệt nên chuối ngự Đại Hoàng đã lọt vào top 50 trái cây đặc sản nổi tiếng Việt Nam, được nhiều khách tìm mua về ăn và làm quà biếu, đặc biệt trong mỗi dịp Tết, lễ.