“Chuyện cổ tích” về một bài Quốc ca

Quốc ca Mỹ có một lịch sử ra đời đầy bất ngờ và thú vị (Nguồn: BBC)

Ra đời từ một bài thơ

Vào một đêm mưa gió ngày 13-9-1814, một luật sư người Mỹ 35 tuổi tên Frances Scott Key đứng nhìn từng loạt đạn pháo của người Anh bắn vào pháo đài McHenry trên cảng Baltimore. Cuộc chiến năm 1812 đã diễn ra ác liệt trong hơn 18 tháng và Key lúc bấy giờ đang nỗ lực đàm phán để giải cứu một tù binh Mỹ. Vì lo sợ ông biết quá nhiều thông tin, người Anh đã giữ ông trên một con tàu cách bờ 8 dặm. Với tình thế như vậy, mỗi đêm buông xuống, Key tự nhủ với mình rằng rồi người Anh sẽ giành chiến thắng.

Nhưng bất ngờ thay, khi chiến sự dần đến hồi kết tại pháo đài McHenry vào ngày 14-9 năm đó, Key tỏ ra rất vui mừng khi nhìn thấy lá cờ Mỹ tung bay trên pháo đài này, đó là chiến thắng của người Mỹ.

Theo Viện Smithsonian, nơi cất giữ nhiều hiện vật lịch sử của Mỹ, Key trong trạng thái vui mừng và xúc động khôn xiết bởi những gì ông chứng kiến đã sáng tác nên một bài thơ. Ông khoe bài thơ này với một người họ hàng của mình là Joseph H Nicholson, sỹ quan chỉ huy một đơn vị dân quân tại pháo đài McHenry, và người này cho rằng các vần thơ trùng khớp với nhạc của một bài hát nổi tiếng của Anh được sáng tác bởi John Stafford Smith năm 1775. Bài hát trữ tình này ban đầu được trình diễn trong một câu lạc bộ quý tộc mà Smith tham dự ở London, nhưng vào đầu thế kỷ 19, sự nổi tiếng của nó đã vượt qua cả Đại Tây Dương để đến nước Mỹ.

Quá ấn tượng với bài thơ của Key, Nicholson đã gửi bài thơ cho một nhà in ở Baltimore và phân phát nó dưới cái tên là Lực lượng bảo vệ pháo đài McHenry, và còn chú thích rõ là nó được hát trên nền nhạc của bài hát của Smith. Sau đó không lâu, tờ báo Baltimore Patriot đã in lại bài hát này và chỉ trong vòng vài tuần, bài hát có tên “The Star-Spangled Banner” – Quốc ca Mỹ hiện nay – đã ra đời và được nhiều người biết đến.

Lá cờ Mỹ tung bay trên pháo đài McHenry mà tác giả Frances Scott Key lấy cảm hứng để sáng tác

Từng bị phản đối kịch liệt

Đầu thế kỷ 20, sức cuốn hút của bài hát này đã làm mê hoặc người dân Mỹ. Nó nổi tiếng đến nỗi vào năm 1916, người ta còn sáng tạo thêm nhiều phiên bản khác nhau của bài hát này, và Tổng thống Woodrow Wilson đã phải yêu cầu Bộ Giáo dục cho ra mắt phiên bản chính thức của nó. Để thực hiện điều này, chính quyền Mỹ cần tới sự hỗ trợ của 5 nhạc sỹ gồm Walter Damrosch, Will Earnheart, Arnold J Gantvoort, Oscar Sonneck và John Philip Sousa. Phiên bản chính thức đầu tiên của bài hát được trình diễn tại Carnegir Hall vào tháng 12-1917.

Tuy nhiên, phải đến ngày 3-3-1931, bài hát “The Star-Spangled Banner” mới chính thức trở thành Quốc ca của nước Mỹ sau khi Tổng thống Herbert Hoover ký kết một đạo luật mà Quốc hội thông qua.

Nguồn gốc của Quốc ca Mỹ khiến nhiều người bất ngờ bởi họ cho rằng nó phải có nguồn gốc từ rất lâu rồi, và đến nay vẫn có nhiều người Mỹ lầm tưởng về điều này.

Cho đến năm 1922, người dân Mỹ vẫn còn đang tranh luận sôi nổi về việc liệu có nên lựa chọn một bài hát Quốc ca hay không. Theo bà Churchwell, dù thời điểm bấy giờ bài “The Star-Spangled Banner” là ứng viên hàng đầu để trở thành Quốc ca Mỹ, nó vẫn bị phản đối ở một số khu vực, đặc biệt là một số nhà vận động có tư tưởng ôn hòa.

Giấc mơ Mỹ

Vào ngày 11-6-1922, nhà khoa học Augusta Emma Stetson còn đăng một đoạn quảng cáo gây sửng sốt trên tờ New York Tribune với tựa đề “The Star-Spangled Banner không bao giờ có thể trở thành Quốc ca của chúng ta”. Bài viết này nói rằng bài hát trên có “ngữ điệu bạo lực và không thể hát nổi”, và điều đó không bao giờ thể hiện được “tinh thần của toàn đất nước”. Theo nhận định của bà Churchwell, người ta phản đối bài hát này phần vì nó không phải được sáng tác bởi người Mỹ, phần vì lời bài hát đôi lúc hơi thô. Bài viết của Stetson còn kêu gọi mọi người đồng tâm gây áp lực để Quốc hội Mỹ không thông qua bài hát này trở thành Quốc ca. Tuy nhiên, Quốc hội lại có suy nghĩ khác.

“Bài hát The Star-Spangled Banner đã chính thức trở thành Quốc ca của nước Mỹ vào năm 1931, vào thời điểm 2 năm sau khi thị trường Mỹ sụp đổ, và là khi người dân Mỹ cần một niềm tin mới”, bà Churchwell phân tích. Bà cũng cho biết đây cũng là năm mà khái niệm “giấc mơ Mỹ” được hình thành và trở thành câu nói phổ biến nhất biểu tượng cho sự tự do của nước Mỹ sau này.