Cơ hội kết thúc đại dịch Covid-19

Thời cơ tốt

Phát biểu tại một cuộc họp báo trực tuyến, ngày 15/9, Tổng Giám đốc WHO cho biết: “Thế giới đang ở thời điểm tốt nhất để chấm dứt đại dịch Covid-19. Chúng ta vẫn chưa đạt đến mức đó, nhưng cần phải bước tới để nắm bắt cơ hội này”.

“Một vận động viên marathon không dừng lại khi vạch đích xuất hiện. Anh ấy sẽ chạy chăm chỉ hơn với tất cả năng lượng còn lại. Chúng ta cũng vậy. Chúng ta có thể nhìn thấy vạch đích. Chúng ta đang ở vị trí chiến thắng. - ông Tedros nêu ví dụ.

Theo ông Tedros: “Nếu chúng ta không tận dụng cơ hội này ngay bây giờ, nguy cơ có thể xuất hiện nhiều biến thể hơn, nhiều người chết hơn, nhiều gián đoạn hơn và nhiều bất ổn hơn”.

Đó là đánh giá lạc quan nhất của WHO kể từ khi cơ quan này tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc tế vào tháng 1/2020 và bắt đầu mô tả Covid-19 là một đại dịch 3 tháng sau đó.

Loại virus nguy hiểm này xuất hiện lần đầu tiên ở Trung Quốc vào cuối năm 2019, đã giết chết gần 6,5 triệu người và lây nhiễm cho 606 triệu người, làm chao đảo nền kinh tế toàn cầu và áp đảo các hệ thống chăm sóc sức khỏe.

Việc tung ra vaccine và liệu pháp điều trị đã giúp ngăn ngừa các ca tử vong và nhập viện, biến thể Omicron xuất hiện vào cuối năm ngoái cũng gây ra ít ca bệnh nghiêm trọng hơn. Theo báo cáo của WHO, số ca tử vong do Covid-19 vào tuần trước là thấp nhất kể từ tháng 3/2020.

Tuy nhiên ông Tedros một lần nữa kêu gọi các quốc gia duy trì cảnh giác. Ông cho biết, các quốc gia cần xem xét kỹ và củng cố các chính sách của mình đối với Covid-19 và các loại virus trong tương lai. Duy trì nguồn cung cấp thiết bị y tế và nhân viên y tế đầy đủ là việc vô cùng quan trọng. Ông Tedros cũng kêu gọi các quốc gia tiêm vaccine cho 100% các nhóm có nguy cơ cao và tiếp tục xét nghiệm virus.

Nhà dịch tễ học cao cấp của WHO Maria Van Kerkhove cho biết: “Chúng tôi dự đoán sẽ có những đợt lây nhiễm trong tương lai, có khả năng xảy ra vào các thời điểm khác nhau trên khắp thế giới do các biến thể phụ khác nhau của Omicron hoặc thậm chí các biến thể khác nhau đáng lo ngại”.

Với hơn một triệu ca tử vong chỉ trong năm nay, đại dịch vẫn là tình trạng khẩn cấp trên toàn cầu và ở hầu hết các quốc gia. Người phát ngôn của Ủy ban châu Âu (EC) cho biết: “Làn sóng mùa hè Covid-19, do biến thể phụ của Omicron BA.4 và BA.5 thúc đẩy, cho thấy đại dịch vẫn chưa kết thúc vì virus vẫn tiếp tục lưu hành ở châu Âu và hơn thế nữa”.

Người phát ngôn của WHO cho biết, tháng 10 tới đây sẽ diễn ra một cuộc họp các chuyên gia sức khỏe của WHO nhằm quyết định xem liệu đại dịch Covid-19 có còn là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng được quốc tế quan tâm hay không.

Củng cố “vũ khí” chống dịch

Tiến sĩ Michael Head - thành viên nghiên cứu cấp cao về sức khỏe toàn cầu tại Đại học Southampton, cho biết: “Có lẽ công bằng khi nói rằng hầu hết các nước trên thế giới đang vượt ra khỏi giai đoạn khẩn cấp của ứng phó đại dịch. Các chính phủ hiện đang xem xét cách tốt nhất để quản lý Covid-19 như một phần của việc giám sát và chăm sóc sức khỏe định kỳ”.

Châu Âu, Vương quốc Anh và Mỹ đã phê duyệt vaccine nhắm vào biến thể Omicron cũng như virus gốc khi các quốc gia này chuẩn bị khởi động các chiến dịch tăng cường vào mùa đông.

Tại Mỹ, Covid-19 ban đầu được tuyên bố là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng vào tháng 1/2020 và tình trạng đó đã được gia hạn hàng quý kể từ đó. Bộ Y tế Mỹ sẽ gia hạn lại vào giữa tháng 10 cho những gì các chuyên gia chính sách mong đợi là lần cuối cùng trước khi nó hết hạn vào tháng 1/2023.

Các quan chức y tế Mỹ cho rằng đại dịch vẫn chưa kết thúc, nhưng vaccine thế hệ thứ 2 đánh dấu một bước chuyển biến quan trọng trong cuộc chiến chống lại virus SARS-CoV-2. Họ dự đoán rằng, một loại vaccine hàng năm tương tự như vaccine cúm sẽ cung cấp mức độ bảo vệ cao và đưa đất nước trở lại gần mức bình thường.

Những gì thế giới cần bây giờ là vaccine thế hệ thứ 2 chống lại Covid-19 có thể bảo vệ lâu hơn và tốt hơn. Ông Peter Piot - cố vấn đặc biệt về Covid-19 cho Chủ tịch Liên minh châu Âu (EU) và là giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Quốc gia Singapore Yong Loo Lin, cho biết, điều quan trọng nhất là ngăn ngừa bệnh nặng và tử vong.

Giáo sư Piot cho biết: “Tôi lạc quan rằng chúng ta có thể phát triển một loại vaccine tốt hơn trong việc ngăn ngừa ca tử vong và bệnh nặng. Tuy nhiên, việc ngăn ngừa lây truyền sẽ khó khăn hơn nhiều, nhưng không phải là không thể. Hiện nay, một số công ty và viện nghiên cứu đang nghiên cứu sự kết hợp giữa thuốc xịt mũi và vaccine cổ điển để sử dụng cùng nhau”.

“Lý tưởng nhất sẽ là "vaccine pan-coronavirus bảo vệ chống lại tất cả các biến thể đã biết và mới xuất hiện trong tương lai" - Giáo sư Piot nói thêm và cho biết, ông hy vọng thế giới sẽ tiếp tục đầu tư vào công tác ứng phó, sẵn sàng chống lại các bệnh truyền nhiễm trong tương lai.

Theo Giáo sư Piot, vấn đề không còn là thiếu vaccine mà là đưa vaccine đến người dân kịp thời. Mặc dù một số quốc gia ở châu Âu đã dỡ bỏ các hạn chế chống Covid-19, nhưng đại dịch vẫn chưa kết thúc. EU hiện đang mua vaccine để cung cấp các mũi tiêm nhắc lại vì mùa đông tới có thể sẽ dẫn đến tình trạng gia tăng số ca bệnh.