Công tác dân vận trong tham gia giải quyết khiếu kiện phức tạp

Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác dân vận và đánh giá kết quả thực hiện “Năm dân vận chính quyền” 2018, triển khai nhiệm vụ năm 2019.

Sáng 10/1 Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã dự Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác dân vận và đánh giá kết quả thực hiện “Năm dân vận chính quyền” 2018, triển khai nhiệm vụ năm 2019.

Cùng dự có Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng; Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình; Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Phạm Minh Chính; Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương Trương Thị Mai; Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng; Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn và nhiều lãnh đạo các cơ quan, ban ngành, địa phương.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Hội nghị.

Chưa có cơ chế để lắng nghe đầy đủ ý kiến nhân dân

Theo Phó trưởng Ban Dân vận Trung ương Nguyễn Lam thực hiện Năm dân vận chính quyền đã đạt được nhiều kết quả tích cực, góp phần thực hiện các mục tiêu kinh tế-xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng đối ngoại, cải thiện nâng cao đời sống của nhân dân. Tham gia giải quyết có hiệu quả hơn nguyện vọng, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân gắn với việc đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nêu cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên nhất là người đứng đầu, cán bộ lãnh đạo, quản lý.

Các phong trào thi dua yêu nước, phong trào thi đua “Dân vận khéo” có nhiều đổi mới, lan tỏa trong các lĩnh vực đời sống xã hội. MTTQ các đoàn thể chính trị xã hội tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động, giám sát, phản biện góp ý xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh.

Tuy nhiên, nhìn nhận những mặt hạn chế của công tác dân vận ông Nguyễn Lam thẳng thắn chỉ rõ: Nhận thức trách nhiệm lãnh đạo chỉ đạo của công tác dân vận của một số cấp ủy, tổ chức đảng còn hạn chế, chưa coi trọng và đổi mới công tác vận động nhân dân, chưa thấy sự lấy lợi ích chính đáng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân làm mục tiêu, động lực nhằm tạo sự đồng thuận trong nhân dân.

Quy chế công tác dân vận của Đảng, công tác phối hợp chưa thường xuyên, chặt chẽ, việc phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị làm công tác dân vận hiệu quả chưa cao.

Một số chính sách chưa có cơ chế để lắng nghe đầy đủ ý kiến nhân dân. Một số bộ phận cán bộ, công chức, viên chức chưa nhận thức sâu sắc vai trò của công tác dân vận, chưa nâng cao đạo đức công vụ, chưa thực sự quan tâm giải quyết nguyện vọng, bức xúc của người dân, còn thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm, thậm chí còn gây oan sai với người dân. Một số nơi công tác tiếp dân, đối thoại hiệu quả chưa cao khiến tình trạng khiếu kiện phức tạp, đông người kèo dài chưa xử lý dứt điểm được.

Chủ tịch Trần Thanh Mẫn phát biểu tại hội nghị.

Lấy lợi ích của nhân dân làm trung tâm hoạt động

Phát biểu tại hội nghị Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn đánh giá cao Chủ đề và sáng kiến phối hợp thực hiện “Năm dân vận chính quyền 2018", giữa Ban Dân vận Trung ương với Ban cán sự đảng Chính phủ. Theo Chủ tịch, đây là năm đầu tiên thực hiện, nhưng đã có sự tập trung cao độ trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện và kết quả đạt được là hết sức cơ bản.

“Không đầy một năm, kể từ ngày 8/2/2018, thực hiện Kế hoạch số 1573, đến nay đã có 62/63 tỉnh, thành ủy ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện “Năm dân vận chính quyền”; có 9/21 Bộ, ngành, ban hành văn bản triển khai thực hiện. 63/63 Ban Dân vận tỉnh, thành ủy và Ban cán sự đảng Ủy ban nhân dân ban hành kế hoạch phối hợp thực hiện. Đây là kết quả rất ấn tượng”, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn nói.

Theo người đứng đầu MTTQ, các chỉ tiêu về KTXH đều hoàn thành và nhiều chỉ tiêu vượt mức kế hoạch, trong đó kinh tế đạt mức tăng trưởng 7,08%, cao nhất trong 10 năm qua. Những thành quả về phát triển KTXH, đã góp phần tăng cường lòng tin và đồng thuận xã hội trong đó có phần đóng góp quan trọng, tích cực từ quá trình thực hiện "Năm dân vận chính quyền 2018".

Theo Chủ tịch Trần Thanh Mẫn, trong những đánh giá mới nhất về những tác động tích cực đến công tác dân vận, đã đề cập vai trò của MTTQ Việt Nam là 1 trong 4 tác động tích cực đến công tác dân vận, đó là việc MTTQ và tổ chức chính trị - xã hội hướng về cơ sở; nâng cao vai trò chăm lo, đại diện, bảo vệ; lấy lợi ích của nhân dân làm trung tâm hoạt động; đẩy mạnh phong trào thi đua, yêu nước; đổi mới hoạt động giám sát, phản biện, các mô hình tự quản trong cộng đồng dân cư.

MTTQ Việt Nam luôn bám sát sự lãnh đạo của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và những vấn đề Nhân dân quan tâm tiến hành tuyên truyền, vận động tạo sự đồng thuận xã hội nhất trí cao thực hiện các chương trình, mục tiêu của Đảng, Chính phủ, Quốc hội.

Thực hiện có kết quả, hiệu quả công tác giám sát và phản biện xã hội, đối thoại với các tầng lớp nhân dân; Báo cáo Báo cáo kiến nghị cử tri và nhân dân tại kỳ họp thứ 5, thứ 6 Quốc hội khóa XIV được dư luận nhân dân đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao. Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành đã kịp thời giải quyết và trả lời các kiến nghị của cử tri và nhân dân; các phiên họp thường kỳ của chính phủ, MTTQ đều có kiến nghị với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về các kiến nghị của cử tri và Nhân dân.

Đổi mới các cuộc vận động, các phong trào thi đua. Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc ở hơn 100 ngàn khu dân cư đã có bước phát triển mới cả về bề rộng và chiều sâu. Nhiều đồng chí lãnh đạo ở Trung ương và địa phương đã về dự, chung vui Ngày hội cùng nhân dân ở khắp mọi miền đất nước đã thực sự là diễn đàn trao đổi dân chủ của nhân dân góp phần tăng cường đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng, tác động tích cực trong việc xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở.

Đổi mới trong công tác dân tộc, tôn giáo, việc nắm tình hình trong đồng bào dân tộc, tôn giáo và tổ chức thăm, tặng quà, gửi thư chúc mừng nhân ngày lễ, ngày tết được quan tâm thiết thực, góp phần tăng cường mối liên hệ hợp tác của các dân tộc, tôn giáo trong xây dựng và bảo vệ đất nước.

Đặc biệt, năm 2018 cũng là năm được đánh giá là mối quan hệ giữa MTTQ Việt Nam với Nhà nước được tăng cường, nền nếp, đi vào chiều sâu, trên cơ sở quy định của Hiến pháp, Luật MTTQ Việt Nam, pháp luật có liên quan và văn bản hướng dẫn thi hành đã được hoàn thiện ở mức cao và dần đi vào ổn định.

Dù vậy Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cũng chỉ ra những hạn như một số địa phương chưa sâu sát thực tiễn, chưa chủ động nắm tình hình, còn bị động, bất ngờ trong xử lý tình huống phát sinh, để xảy ra vụ việc đáng tiếc gây mất trật tự an toàn xã hội, ảnh hưởng môi trường đầu tư và hình ảnh Việt Nam. Công tác dự báo, tham mưu, đề xuất cơ chế, chính sách có lúc, có nơi, có việc chưa thực sự chủ động, phản ứng chính sách trong một số trường hợp chưa thật kịp thời.

Quang cảnh hội nghị.

Về nhiệm vụ thời gian tới, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn cho biết, năm 2018, tình hình khiếu nại, tố cáo của công dân tăng về số lượng đơn thư, số vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan hành chính nhà nước so với năm 2017 cụ thể: tổng số đơn thư khiếu nại tố cáo tăng 11,85%, tổng số vụ việc khiếu nại, tố cáo tăng 4,7% . Chủ yếu thuộc lĩnh vực đất đai chiếm đa số trong tổng số đơn khiếu nại (61,8%), Về tố cáo so với năm 2017 tăng 41,1% số đơn và 16,3% số vụ việc. Tình trạng công dân tụ tập đông người lên Trung ương khiếu kiện gia tăng. Tình trạng này không thể xem nhẹ, cần có những giải pháp tổng thể, đồng bộ, hữu hiệu và đặt trách nhiệm cao đối với hệ thống chính trị.

Do đó, Chủ tịch Trần Thanh Mẫn đồng tình thống nhất chủ đề năm nay là “Công tác dân vận trong tham gia giải quyết khiếu kiện phức tạp, đông người, kéo dài”, gắn với phương châm hành động của Chính phủ “Kỷ cương, liêm chính, hành động, sáng tạo, hiệu quả, bứt phá” là phù hợp.

Theo Chủ tịch Trần Thanh Mẫn, qua giám sát về phía MTTQ thấy nổi lên hạn chế trong công tác này đó chính là việc giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền tại một số địa phương còn chậm, chưa đúng trình tự, thủ tục. Tỷ lệ giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền vẫn đạt thấp hơn so với mục tiêu đề ra. Việc theo dõi, nắm bắt và dự báo tình hình khiếu nại, tố cáo ở cơ sở còn hạn chế và thiếu thường xuyên, có vụ việc còn biểu hiện bị động, bất ngờ khi có tình huống xảy ra.

Do vậy, Chủ tịch MTTQ Việt Nam đề nghị, trong năm 2019 Ban Dân vận Trung ương và Chính phủ quan tâm tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Luật tiếp công dân, Luật khiếu nại, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại; triển khai tổ chức thực hiện Luật Tố cáo 2018 (sửa đổi), nhất là những điểm mới của Luật. Đề cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước các cấp trong công tác tiếp dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Chỉ đạo giải quyết kịp thời, có hiệu quả theo đúng quy định của pháp luật, phù hợp thực tế đối với các vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền ngay từ khi mới phát sinh tại cơ sở, địa phương, phấn đấu đạt tỷ lệ trên 85%; thực hiện tốt các quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật, phấn đấu đạt tỷ lệ trên 90% (theo báo cáo số 2285/BC-TTCP, 25 tháng 12 năm 2018 của Thanh tra Chính phủ).

Về phía Nhà nước, cần tập trung kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài; tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách còn bất cập, chưa phù hợp, nhất là trong lĩnh vực đất đai, bảo vệ môi trường, đầu tư xây dựng phát triển đô thị; tăng cường công tác quản lý nhà nước về đất đai.

Lễ ký kết hợp giữa Ban cán sự Đảng Chính phủ và Ban Dân vận Trung ương.