Nhiều công trình, dự án dang dở, sử dụng đất sai mục đích, trái luật… xảy ra trên nhiều huyện, thị, thành tại tỉnh Hà Tĩnh của Công ty CP Tập đoàn Hoành Sơn (Công ty Hoành Sơn) trụ sở chính ở phường Đức Thuận, thị xã Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) đã và đang khiến dư luận hoài nghi về hoạt động của doanh nghiệp này.
“Theo quy định của Luật Thủy lợi, việc giao Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng quản lý vận hành cống ngăn mặn, giữ ngọt, thoát lũ Tây Yên được đầu tư bằng vốn ngân sách Nhà nước là không đúng quy định”.
Đó là trích từ công văn số 35/PTVA-HCNS về việc “Đề nghị bàn giao cống ngăn mặn, giữ ngọt, thoát lũ (bara) Tây Yên trên sông Quyền cho cơ quan quản lý Nhà nước” của Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng gửi UBND tỉnh Hà Tĩnh ngày 5/5/2022. Văn bản này do Chủ tịch Hội đồng quản trị Phạm Hoành Sơn ký.
Quản lý 10 năm rồi “tố” UBND tỉnh giao trái luật?
Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng là một hợp phần quan trọng của Công ty CP Tập đoàn Hoành Sơn, đây chính là chủ đầu tư của Dự án Cấp nước cho Khu kinh tế Vũng Áng với nguồn vốn hơn 4.400 tỷ đồng.
Trong văn bản số 35/PTVA-HCNS của Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng nêu rõ: UBND tỉnh Hà Tĩnh đã giao cống ngăn mặn, giữ ngọt, thoát lũ Tây Yên trên sông Quyền (tại phường Kỳ Thịnh, thị xã Kỳ Anh) cho Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng quản lý, vận hành từ ngày 20/4/2012 để sửa chữa, kịp thời phục vụ cấp nước cho Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1 (theo văn bản số 1115/UBND-NL1, ngày 20/4/2012).
“Mặc dù, Nhà máy nước Khu kinh tế Vũng Áng chủ yếu lấy nước từ nguồn hồ Tàu Voi của Công ty TNHH thủy lợi Nam Hà Tĩnh và gần như không sử dụng nước sông Quyền để xử lý, cung cấp cho Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1. Tuy nhiên, từ thời điểm giao, vận hành cống Tây Yên đến nay, công ty đã sửa chữa, nâng cấp hệ thống cơ khí, vận hành đầy đủ, kịp thời, an toàn bảo đảm cấp nước cho sản xuất nông nghiệp, đảm bảo công tác phòng, chống bão, lũ và lợi ích dân sinh trong vùng” - trích văn bản của Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng.
Thực tế, theo tìm hiểu của PV Báo Đại Đoàn Kết, Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng sở hữu Nhà máy nước Khu kinh tế Vũng Áng ngay gần cống thoát lũ Tây Yên. Ban đầu, với tham vọng cung cấp nước cho nhiều đơn vị trong Khu kinh tế Vũng Áng, nên ngày 5/4/2012, Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng làm văn bản số 77/QLDACN gửi UBND tỉnh Hà Tĩnh. Trong đó, đề nghị được quản lý, vận hành bara Tây Yên để ngăn mặn, giữ ngọt, lấy nước thô đẩy qua Nhà máy xử lý nước Khu kinh tế Vũng Áng để cung cấp nước cho các doanh nghiệp trong khu vực này.
Tuy nhiên, sau 10 năm quản lý, vận hành, mới đây (ngày 5/5/2022), Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng Phạm Hoành Sơn ký văn bản số 35/PTVA-HCNS về việc “Đề nghị bàn giao cống ngăn mặn, giữ ngọt, thoát lũ (bara) Tây Yên trên sông Quyền cho cơ quan quản lý Nhà nước”.
Đáng chú ý, văn bản này nhấn mạnh: “Theo quy định của Luật Thủy lợi, việc giao Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng quản lý vận hành cống ngăn mặn, giữ ngọt, thoát lũ Tây Yên được đầu tư bằng vốn ngân sách Nhà nước là không đúng quy định”?
Mặt khác, ngoài việc “tố” UBND tỉnh Hà Tĩnh giao công trình có vốn ngân sách Nhà nước không đúng quy định, trong văn bản nói trên, Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng còn đề nghị UBND tỉnh Hà Tĩnh: Giao việc quản lý, vận hành cống Tây Yên cho cơ quan quản lý Nhà nước có chuyên môn và chức năng đảm nhận.
“Trong thời gian Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng đang quản lý, vận hành cống này, UBND tỉnh và các cơ quan chức năng không truy cứu trách nhiệm và bảo vệ để công ty vô hại nếu xảy ra rủi ro, sự cố” - trích lời đề nghị của ông Phạm Hoành Sơn tại công văn số 35/PTVA-HCNS ngày 5/5/2022.
Trước đó, ngày 20/4/2012, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh lúc đó là ông Lê Đình Sơn đã ký văn bản số 1115/UBND-NL1, đồng ý bàn giao cống Tây Yên cho Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng.
Theo văn bản này, sau khi xem xét đề nghị của Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng và ý kiến của các sở, ngành, địa phương liên quan, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã đồng ý bàn giao nguyên trạng cống Tây Yên cho Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng. “Đồng ý bàn giao nguyên trạng cống Tây Yên cho Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng quản lý kể từ ngày 20/4/2012 để sửa chữa, nâng cấp đảm bảo ngăn mặn giữ ngọt, kịp thời phục vụ việc cấp nước cho Nhà máy nhiệt điện Vũng Áng 1, nước tưới cho sản xuất nông nghiệp, đảm bảo công tác phòng, chống lụt bão và lợi ích dân sinh trong vùng, như đề nghị của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) và các ban, ngành, địa phương, đơn vị liên quan” - trích văn bản của UBND tỉnh Hà Tĩnh do ông Lê Đình Sơn ký.
Gần 1 tháng sau khi có văn bản của UBND tỉnh Hà Tĩnh (ngày 3/5/2012), đại diện các sở, ngành, đơn vị gồm: Sở NN&PTNT, Sở Tài chính, Ban quản lý Khu kinh tế Vũng Áng, Công ty TNHH MTV thủy lợi Sông Rác (nay là Công ty TNHH MTV thủy lợi Nam Hà Tĩnh), Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng, UBND phường Kỳ Thịnh cùng lập biên bản bàn giao công trình.
“Giá trị nguyên giá ban đầu của cống này là 833.751.000 đồng, giá trị còn lại hiện tại theo báo cáo của Công ty TNHH MTV thủy lợi Sông Rác là 828.179.000 đồng” - trích nội dung biên bản bàn giao.
Vấn đề đáng quan tâm nữa là cơ quan chức năng tỉnh Hà Tĩnh thời điểm đó xác định, cống Tây Yên đã quá thời hạn sử dụng công trình đến 19 năm nhưng vẫn bàn giao công trình Nhà nước cho 1 doanh nghiệp quản lý, vận hành, sửa chữa… Câu hỏi đặt ra, nếu sự cố xảy ra, ai sẽ chịu trách nhiệm?
Mặt khác, không chỉ bàn giao công trình mà theo biên bản bàn giao ngày 3/5/2012 nói trên, UBND tỉnh Hà Tĩnh còn thống nhất bàn giao 2 nhân lực quản lý cống Tây Yên của Công ty TNHH MTV thủy lợi Sông Rác cho Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng…!?
Trao đổi với PV Báo Đại Đoàn Kết về lý do Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng xin trả lại cống thoát lũ Tây Yên, ông Đào Minh Tùng - Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Hoành Sơn cho hay: Cống được xây từ nguồn ngân sách Nhà nước mà giao cho doanh nghiệp là sai về thủ tục. “Cái gì của Nhà nước thì Nhà nước quản lý, do Nhà nước quản lý mới đủ thẩm quyền” - ông Tùng nói.
Trả lời câu hỏi của PV về việc tại sao Công ty quản lý, vận hành 10 năm rồi mới trả cho tỉnh, ông Tùng nói: Trách nhiệm là của tỉnh, thực ra phải có cơ quan đủ chuyên môn mới làm được việc đấy.
Hành động của doanh nghiệp nói lên điều gì?
Quay trở lại việc Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng “tố” UBND tỉnh Hà Tĩnh giao tài sản Nhà nước trái quy định và trả lại cống Tây Yên, ngày 26/5/2022, UBND tỉnh Hà Tĩnh có văn bản số 2654/UBND-NL1, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Đặng Ngọc Sơn giao Sở NN&PTNT chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan kiểm tra, soát xét, tham mưu UBND tỉnh xử lý kiến nghị của doanh nghiệp.
Theo 1 lãnh đạo Chi cục Thủy lợi Hà Tĩnh, Sở NN&PTNT yêu cầu đơn vị tham mưu phương án xử lý và đang trong quá trình soát xét, xin ý kiến các cơ quan, đơn vị liên quan nên chưa thể cung cấp nội dung này với PV được.
Ông T.M.S. - một người công tác lâu năm trong lĩnh vực thủy lợi cho rằng: Việc đúng, sai trong vấn đề giao tài sản Nhà nước cho doanh nghiệp tư nhân vận hành, quản lý sẽ do cơ quan có thẩm quyền quyết định. “Tuy nhiên, theo cá nhân tôi, xét về góc độ văn hóa doanh nghiệp thì hành xử của Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng không đáng mặt của một doanh nghiệp lớn. Trước đây, khi cần thì doanh nghiệp làm văn bản tha thiết xin UBND tỉnh Hà Tĩnh giao cống thoát lũ Tây Yên để vận hành, quản lý, thực hiện bằng được mục đích của mình. Đến khi nhận thấy không còn giá trị thì làm văn bản trả lại, nhưng quay lại “tố” ngược UBND tỉnh Hà Tĩnh là không nên” - ông S. nói.
(Còn nữa)
Cống Tây Yên được xây dựng năm 1963, gồm 6 cửa, trong đó có 1 cửa âu. Cống có nhiệm vụ ngăn mặn, giữ ngọt để phục vụ nước tưới cho các xã Kỳ Thịnh, Kỳ Lợi (236,5ha); tiêu, thoát lũ cho các xã trong Khu kinh tế Vũng Áng. Trước khi bàn giao cho Công ty CP Đầu tư và Phát triển Vũng Áng, cống Tây Yên đã sửa chữa 2 lần (năm 2002 và 2008).