Tối 19/11, sau 4 ngày xét xử Tòa án nhân dân (TAND) TP HCM đã tuyên án sơ thẩm vụ hoán đổi “đất vàng” ở trung tâm TP HCM đối với bị cáo Nguyễn Thành Tài (69 tuổi) cựu Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP HCM và đồng phạm gây thiệt hại cho nhà nước số tiền 186 tỷ đồng.
Hội đồng xét xử (HĐXX) xác định, bà Bạch Diệp là người chủ mưu trong quá trình hoán đổi tài sản 57 Cao Thắng (quận 3, đã thế chấp ngân hàng) để hoán đổi lấy nhà đất 185 Hai Bà Trưng (trụ sở Trung tâm Ca nhạc nhẹ TP HCM, tài sản nhà nước), từ đó lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Cụ thể, bà Diệp hứa hẹn hỗ trợ xây dựng mới Trung tâm ca nhạc nhẹ có quy mô, hiện đại hơn. Công ty của bà Diệp cũng cam kết sẽ hợp nhất khối mặt bằng 185 Hai Bà Trưng với các khu đất liền kề của bà Diệp để xây dựng khách sạn 5 sao. Ban đầu, UBND TP HCM từ chối đề xuất trên của bà Diệp do chưa đủ pháp lý. Tuy nhiên, cho rằng phương án hoán đổi có lợi cho TP HCM nên ông Nguyễn Thành Tài dù lúc đó không phụ trách lĩnh vực này vẫn xin ý kiến Chủ tịch UBND thành phố Lê Hoàng Quân. Khi được ông Quân đồng ý, ông Tài tiếp tục ký văn bản gửi các đơn vị liên quan để thực hiện hoán đổi.
Khi UBND TP HCM đề nghị xác lập quyền sở hữu nhà nước tại địa chỉ trụ sở của Trung tâm Ca nhạc nhẹ thành phố mới phát hiện ra sự việc. Tuy nhiên, lúc này hành vi của bà Diệp và các cá nhân liên quan đã gây thiệt hại cho nhà nước số tiền là 186 tỷ đồng. Từ những nhận định kể trên, cấp sơ thẩm đã tuyên phạt mức án chung thân về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” đối với bà Bạch Diệp. Đồng thời, bị cáo còn phải bồi thường số tiền thiệt hại cho ngân sách nhà nước.
Trong lời nói sau cùng, bị cáo Nguyễn Thành Tài trình bày ngắn gọn “Tôi không phải người xấu, không phải phần tử cơ hội”. Tại thời điểm này, ông Tài không phụ trách việc xử lý, sắp xếp lại tài sản Nhà nước nhưng vẫn chỉ đạo các sở, ban ngành nghiên cứu và có ý kiến đề xuất. Toàn bộ quá trình chủ trương này ông Tài đều thực hiện theo chỉ đạo của ông Lê Hoàng Quân (lúc đó là Chủ tịch UBND TP HCM). “Tôi không kêu ca, trách móc, oán than. Tôi chỉ xin một sự công bằng, với tư cách một con người, một công dân” - ông Tài nghẹn ngào trong lời nói sau cùng.
Trong vụ án này, ông Đào Anh Kiệt, nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM trình bày, ông mới phát hiện bị ung thư. Lúc ông vào tù thì mẹ ông mất nhưng cũng không được về tang sự cho mẹ. “Tôi rất đau khổ nhưng dám làm dám chịu. Tôi không phải ngoan cố”. Tính riêng trong gần 2 năm qua, đây là vụ án thứ 4 có liên quan đến phần sai phạm của ông Đào Anh Kiệt và phải ra hầu tòa với tư cách bị cáo. Nói lời sau cùng, nhiều bị cáo nguyên là lãnh đạo, cán bộ sở, ban ngành của TP HCM cũng xin HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt để sớm đoàn tụ cùng gia đình.
Từ diễn biến phiên tòa và nội dung tranh tụng, HĐXX đã xem xét tình tiết giảm nhẹ, tuyên phạt ông Nguyễn Thành Tài mức án 5 năm tù về tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Các bị cáo nguyên là lãnh đạo, cán bộ sở, ngành TP HCM gồm: Vy Nhật Tảo (nguyên Giám đốc Trung tâm ca nhạc nhẹ TP HCM) bị tuyên phạt 4 năm 6 tháng tù; Trần Nam Trang (nguyên Phó Giám đốc Sở Tài Chính TP HCM) tuyên phạt 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo. Các bị cáo khác bị tuyên phạt từ 3 năm án treo đến 4 năm tù giam về cùng tội danh nêu trên.
Đáng chú ý, HĐXX đưa ra nhận định về vai trò của ông Lê Hoàng Quân, trong đó đề nghị UBND TP HCM xử lý về mặt hành chính. Dù ông Quân là người đồng ý chủ trương hoán đổi tài sản, chỉ đạo ông Nguyễn Thành Tài thực hiện. Tuy nhiên, hành vi của ông Quân lại không phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới thất thoát tài sản của nhà nước.