Cựu Tổng thống Park Geun-hye chính thức bị truy tố

Bà Park Geun-hye đã trở thành vị lãnh đạo đầu tiên của Hàn Quốc
phải rời nhiệm sở do sức ép từ người dân. (Nguồn: Reuters).

Giới công tố viên Hàn Quốc đã bắt giữ bà Park vì cáo buộc nhận hối lộ cùng nhiều cáo buộc khác hồi tháng 3 vừa qua. Kể từ đó, họ đã tổ chức thẩm vấn bà 5 lần tại trại giam ở khu vực ngoại ô thủ đô Seoul.

Cáo trạng đối với bà Park được đưa ra hôm đầu tuần, điều đã được dự báo từ trước, sẽ dẫn tới việc Tòa án Khu vực Trung tâm Soul phải mở một phiên tòa xét xử. Tòa án này được dự kiến sẽ sớm chuyển hồ sơ vụ án của bà Park tới một hội đồng xét xử 3 vị thẩm phán. Các thẩm phán sau đó sẽ ấn định ngày tổ chức phiên xét xử đầu tiên, được xem là phiên tòa xét xử lớn nhất ở Hàn Quốc kể từ những năm 1990.

Chỉ vài tháng sau cuộc bất ổn chính trị và bê bối phủ bóng mờ khắp xứ sở Kim chi, khi mà hàng chục nghìn người dân đổ về thủ đô Seoul để yêu cầu bà Park từ chức, Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc trong tháng 3 vừa qua đã đưa ra phán quyết phế truất Tổng thống. Trước đó, trong tháng 12/2016, Quốc hội đã bỏ phiếu để thông qua việc luận tội bà, liên quan tới cáo buộc nhận hối lộ, tống tiền và lạm quyền.

Vụ bê bối tham nhũng chấn động Hàn Quốc còn dính líu tới cả ban lãnh đạo của Samsung, tập đoàn lớn nhất nước này, cùng nhiều tập đoàn khác, làm dấy lên phản ứng giận dữ của cộng đồng về mối quan hệ bí ẩn kéo dài hàng thập kỷ giữa chính phủ và các tập đoàn.

Bà Park bị cáo buộc thông đồng với người bạn thân lâu năm, bà Choi Soon-sil, để đe dọa nhiều công ty trong nước, ép họ phải đóng góp các khoản tiền trị giá hàng chục triệu USD cho 2 tổ chức phi lợi nhuận mà bà Choi làm chủ. Cặp đôi này cũng bị cáo buộc đã nhận khoản tiền hối lộ lên tới 38 triệu USD từ Samsung. Bà Choi và lãnh đạo tập đoàn Samsung, ông Lee Jae-yong, đều đã bị bắt giữ và xét xử.

Trong một phiên tòa xét xử diễn ra trong tháng trước, ông Lee, thế hệ lãnh đạo thứ ba của tập đoàn gia đình trị lớn nhất Hàn Quốc và là Phó Chủ tịch công ty Samsung Electronics, đã bác bỏ tất cả các cáo buộc nhằm vào ông, nói rằng ông không hề đóng góp khoản tiền lớn cho các tổ chức của bà Choi để đổi lấy sự ủng hộ từ chính phủ của bà Park.

Theo giới công tố, cái mà tập đoàn Samsung gọi là “các khoản quyên góp” thực chất chính là tiền hối lộ nhằm giành sự ủng hộ từ phía chính phủ của bà Park cho thương vụ sáp nhâp đầy tranh cãi giữa hai chi nhánh của họ - thương vụ giúp ông Lee củng cố quyền lực điều khiển tập đoàn này.

Chủ tịch tập đoàn Lotte Shin Dong-bin cũng bị xét xử với tội danh đưa 7 tỷ won cho Qũy K-Sports do bà Choi quản lý. Trong khi đó, tập đoàn SK đã tránh được việc bị khởi tố vì đã không đưa 8,9 tỷ won quyên góp cho cựu Tổng thống.

Các công tố viên nghi ngờ rằng bà Park đã hứa hẹn về các ưu tiên, lợi ích cho những tập đoàn lớn phát triển các dự án kinh doanh và các cửa hàng miễn thuế của họ. Đáng chú ý nhất trong số đó là việc tập đoàn bán lẻ Lotte đã được Cơ quan dịch vụ Hải quan Hàn Quốc (KCS) chọn để điều hành chuỗi cửa hàng sinh lời ở Seoul, cùng với hai tập đoàn Hyundai và Shinsegae hồi tháng 12 năm ngoái.

Bà Park cũng lên tiếng bác bỏ mọi cáo buộc nhằm vào mình, cho rằng bà là một nạn nhân của các đối thủ chính trị.

Việc phế truất và bắt giữ bà Park, một hình tượng của các đảng phái bảo thủ ở Hàn Quốc, được xem là một đòn chí mạng đối với các đảng này.

Ông Moon Jae-in và Ahn Cheol-soo, hiện là hai ứng viên sáng giá nhất trong kỳ bầu cử Tổng thống tổ chức trong tháng tới, đều là các chính trị gia đối lập và cũng là những người chỉ trích mạnh mẽ nhất 4 năm nắm quyền của bà Park.

Họ cho rằng bà Park là biểu tượng của một chính phủ phục vụ vì lợi ích nhóm đặc quyền hơn là vì lợi ích chung, và cả mối quan hệ sai lạc giữa chính phủ với các tập đoàn lớn.

Sự sụp đổ của bà Park và quá trình bầu cử diễn ra ở Hàn Quốc cũng có nguy cơ ảnh hưởng tới cân bằng ngoại giao quốc tế ở khu vực châu Á, trong bối cảnh tình hình trên bán đảo Triều Tiên căng thẳng tột độ.

Theo giới phân tích Hàn Quốc, cả hai ứng cử viên Tổng thống là ông Moon và ông Ahn đều có quan điểm chỉ trích mạnh mẽ chính sách cứng rắn đối với CHDCND Triều Tiên của chính phủ của bà Park và Washington. Họ cho rằng các lệnh trừng phạt cùng sức ép đã thất bại trong việc ngăn chặn chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên, và rằng đã đến lúc tổ chức hòa đàm với Triều Tiên.

Về phần mình, bà Park hiện đã trở thành vị lãnh đạo đầu tiên của Hàn Quốc bị buộc phải rời nhiệm sở do sức ép của người dân. Nếu bị kết án liên quan tới cáo buộc nhận hối lộ, bà Park, 65 tuổi, có thể đối mặt với bản án từ 10 năm đến tù chung thân, dù người kế nhiệm bà có đủ thẩm quyền để miễn tội cho bà bằng quyền ân xá của Tổng thống.