Dân hỏng nhà vì doanh nghiệp nổ mìn phá đá

Hàng chục hộ dân bị nứt nhà

Theo phản ánh của người dân thôn Sơn Lũy 1, Sơn Lũy 2, xã Đức Long, huyện Nho Quan, trong suốt 4 năm qua, DN Thiên Tân đã nổ mìn khai thác đá làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của họ. Ngoài việc hứng chịu ô nhiễm từ bụi, nhân dân trong vùng còn hết sức hoang mang. Bà con cho rằng DN Thiên Tân thường sử dụng khối lượng thuốc mìn lớn để kích nổ phá đá, khiến hàng trăm ngôi nhà bị nứt toác.

Bà Nguyễn Thị Y (67 tuổi, người dân thôn Sơn Lũy 1) thở dài: “Khi DN Thiên Tân chưa về đây khai thác đá thì môi trường trong lành, còn giờ thì bụi bặm, ô nhiễm quá mức. Lúc nào DN Thiên Tân nổ mìn là tôi phải đóng cửa, nhưng bụi theo gió vẫn phủ kín trong nhà. Xe lấy vật liệu từ mỏ thì chạy nhanh, kéo theo bụi và vật liệu rơi xuống ruộng. Lúc trước làm 1 sào được 2 tạ thóc, mà giờ còn có 1 tạ/1sào”.

Chỉ về vết nứt kéo dài từ tường xuống sân, ông Vũ Văn An (65 tuổi, thôn Sơn Lũy 2) bức xúc: “Họ nổ mìn liên tục, tần suất lên tới vài lần/1 ngày. Việc nổ mìn khiến cho hàng trăm hộ dân trong thôn bị nứt nhà, nhà tôi thì cũng bị nứt ở khắp nơi, từ trong nhà vào buồng. Vết nứt lớn nhất từ trên tường kéo xuống sân, dài cả mét, đút vừa cả lòng bàn tay”.

Thông tin từ phía người dân được biết, sau nhiều lần nổ mìn gây nứt toác nhà dân, phía doanh nghiệp đã đến khảo sát và thống kê số nhà bị ảnh hưởng. Theo đó, thôn Sơn Lũy 1 và Sơn Lũy 2 có khoảng hơn 100 nhà bị nứt. Tuy nhiên, sau thời gian khảo sát, doanh nghiệp lại không có động thái đền bù hay hỗ trợ chi phí để người dân sửa chữa nhà.

Theo quan sát, phần lớn những nhà dân bị nứt nằm cách khoảng 300-500m tính từ vị trí mỏ đá, địa chất nằm trong vùng đất bằng. Một số hộ khác thì nằm gần hơn, chỉ cách khoảng 50-100m, nhà được xây ngay trên nền đá núi, địa chất cứng, ổn định. Anh Vũ Văn Tùng (48 tuổi) sống trong căn nhà đúc bê tông kiên cố mới xây dựng xong chưa lâu, cho biết: “Việc các hộ dân bị nứt nhà doanh nghiệp không thừa nhận là do họ nổ mìn khai thác đá gây ra. Họ cho rằng khu vực có đông nhà bị nứt là do nhà được làm ở nền địa chất yếu, đã xây lâu năm. Nhưng nhà tôi, sống ngay sát mỏ, xây kiên cố trên nền đá núi và mới đưa vào sử dụng còn bị nứt, trời mưa nước thấm dột trên trần chảy xuống”.

Ngoài những tác động tiêu cực trên, việc nổ mìn của DN Thiên Tân còn khiến một khối lượng đá lớn lăn xuống khu vực nội đồng, lăn xuống khu lăng mộ, làm ảnh hưởng đến sự an toàn khi tham gia sản xuất và vấn đề tâm linh của người dân. Cùng với đó, các xe ra vào lấy vật liệu tại mỏ này còn thường xuyên không che bạt, mặc sức phá hoại tuyến đường đê bao của địa phương.

Trước sự việc trên, mới đây nhất, vào ngày 3/11/2020, sau tiếng nổ vang trời khiến hàng trăm ngôi nhà trong thôn Sơn Luỹ 1, Sơn Luỹ 2 rung lắc, người dân đã kéo nhau ngăn cản buộc DN Thiên Tân phải ngừng sản xuất suốt 5 ngày liên tục. “Lúc đó là buổi chiều, khi tôi đang ngồi trong nhà thì nghe thấy một tiếng nổ cực lớn, rồi ngôi nhà rung lên bần bật.

Từ phía mỏ, một làn bụi trắng tỏa ra khắp nơi, bao trùm cả một khu vực rộng lớn. Tiếng nổ vang trời đó làm cả thôn chao đảo, khu vực nhà thờ Sơn Lũy cũng bị vỡ một số tấm kính”, ông Nguyễn Thế Hạ, 62 tuổi, người dân thôn Sơn Lũy 1 kể lại.

Người dân bức xúc

Theo người dân địa phương, việc ảnh hưởng do nổ mìn đã xảy ra từ 4 năm trước, bắt đầu từ lúc DN Thiên Tân về khai thác đá. Sau rất nhiều lần bà con kiến nghị về việc DN Thiên Tân phải đảm bảo khối lượng mìn và khắc phục ảnh hưởng nhưng không được, đến chiều 3/11, vụ nổ mìn như “giọt nước tràn ly”, khiến người dân phải ngăn cản hoạt động của DN này.

“Không chỉ riêng nhà tôi mà có tới hàng trăm nhà dân trong thôn bị ảnh hưởng nên người dân mới quyết liệt như vậy. Chúng tôi lập chốt phản đối, yêu cầu DN Thiên Tân dừng mọi hoạt động và có biện pháp khắc phục hậu quả. Việc phản đối diễn ra trong khoảng 5 ngày trong trật tự, không gây ẩu đả hay phá hoạt tài sản của DN Thiên Tân.

Đáng nhẽ, DN Thiên Tân phải nhìn thẳng vào sự thật, có cách ứng xử phù hợp với cư dân địa phương nhưng một số người có chức trách của Thiên Tân còn đe doạ đến tính mạng của nhân dân. Việc này chúng tôi đã gửi kiến nghị lên UBND xã Đức Long vào ngày 7/11/2020”, bà Nguyễn Thị Y, 67 tuổi, người dân tham gia phản đối cho biết.

Cũng ngày 7/11/2020, UBND xã Đức Long tiến hành hội nghị đối thoại giữa người dân và DN Thiên Tân. Tại đây, ông Nguyễn Hồng Minh, Giám đốc DN Thiên Tân thừa nhận: Việc nổ mìn của DN Thiên Tân đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân và cam kết sẽ khắc phục.

Trong khi đó, ông Đinh Quang Hòe, Chủ tịch UBND xã Đức Long yêu cầu: DN Thiên Tân phải đảm bảo môi trường, tưới nước đầy đủ, không được sản xuất quá 22h đêm. Trong việc nổ mìn, phải đảm bảo đúng giờ, không để rung chấn ảnh hưởng đến tài sản của người dân.

Cam kết khắc phục là vậy, nhưng ngày 22/1/2021, nhiều người dân vẫn phản ánh: Việc nổ mìn của DN Thiên Tân vẫn đang được thực hiện ở tuần suất dày đặc, gây những tiếng động lớn, làm rung chấn nhà dân. “Tuy nhiên, việc đền bù, hỗ trợ những hộ bị ảnh hưởng thì chưa thấy doanh nghiệp có động thái gì cả”, ông Phạm Văn Định, 67 tuổi, đội trưởng đội sản xuất thôn Sơn Lũy 1 khẳng định.

Trao đổi với chúng tôi, ông Đinh Văn Tính, Phó chủ tịch UBND xã Đức Long xác nhận: Những thông tin người dân phản ánh là chính xác.