Nắng nóng, nhiều nơi thiếu nước

Nắng nóng, khô hạn kéo dài tác động tiêu cực tới sản xuất.

Cù lao Chàm thuộc xã Tân Hiệp, là điểm thu hút khách du lịch nổi tiếng của tỉnh Quảng Nam, mỗi năm có trên 400.000 lượt khách đến tham quan. Vì thế, việc thiếu nước ngọt ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân và du lịch của đảo.

Tại Cù lao Chàm chỉ có nguồn nước dự trữ tại hồ ở Bãi Bìm phục vụ cho gần 3.000 dân trên đảo và các lực lượng vũ trang đóng chân tại đây. Mọi năm, giữa mùa hè, cũng khan hiếm nước nhưng năm nay tình trạng này trầm trọng hơn nhiều. Hiện mỗi ngày Cù lao Chàm đón khoảng 3.000 du khách nên tình hình càng căng thẳng. Có thời điểm, nước trong bể ở Bãi Bìm đang cạn trơ đáy.

Còn tại thành phố du lịch Hội An, tình hình cũng không khá hơn. Người dân thôn Cấm rất khó khăn khi phải sống trong tình trạng thiếu nước sinh hoạt. Nhiều gia đình cắt cử người mỗi buổi sáng phải phải chạy xe lên suối tắm, giặt và lấy nước ngọt đựng vào can mang về để dùng. Được biết, gần đây mực nước ngầm ở xã tụt giảm nghiêm trọng, mức nước đo được năm 2018 giảm hơn 6m so với năm 2012. Còn người dân sống ở khu vực dẫn vào khu du lịch Mỹ Sơn cho biết, nhiều gia đình đã khoan được giếng sâu gần 60m để tìm nước. Được biết, cao điểm nắng hạn, có khoảng 40% số hộ dân trong thôn Mỹ Sơn thiếu nước sinh hoạt.

Tại đảo Bé, huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi người dân cũng thiếu nước ngọt, trong khi trời nắng nóng như nung. Người dân phải mua nước ngọt từ đảo Lớn (Lý Sơn) với số tiền trên 1,2 triệu đồng/m3 (bao gồm công vận chuyển bằng tàu và xe ba gác từ biến cảng về nhà). Mức chi phí cho một khối nước như vậy là quá lớn, vượt quá khả năng tài chính của bà con trên đảo. Cũng tại Quảng Ngãi, người dân xã Nghĩa Thắng (huyệnTư Nghĩa) cho biết, hơn 30 năm qua chưa khi nào giếng nước lại rơi vào tình trạng khô cạn như mùa hè năm nay. Kể từ cuối tháng 4, nhiều hộ dân đã phải thuê người đào giếng với chi phí khá cao, nhưng nhiều khi vẫn không có nước. Có gia đình phải thuê thợ khoan sâu tới 90 mét để tìm nước.

Tình trạng thiếu nước sinh hoạt diễn ra gay gắt ở Ba Tơ (Quảng Ngãi).

Nhiều địa phương miền núi của tỉnh Quảng Ngãi cũng đang phải hứng chịu nhiều khó khăn do thiếu nước. Hầu hết các hồ đập, sông suối không thu đủ lượng nước để trữ. Tại xã Ba Dinh (huyện Ba Tơ), mặc dù các giếng khoan, giếng khơi nằm sát sông Liên, nhưng nhiều tháng qua hầu hết đều trơ đáy. Để có nước sinh hoạt, nhiều hộ dân đã ra sông Liên đào một hố nước sâu chừng 30-50cm để lắng bùn và dùng can nhựa múc về để dùng. Theo thống kê của UBND xã Ba Dinh, toàn xã có 800 hộ dân, thì có đến hơn 300 hộ dân thiếu nước sinh hoạt. Tại huyện miền núi Sơn Tây, tình trạng thiếu nước sinh hoạt cũng tương tự. Còn tại xã Sơn Bao (huyện Sơn Hà), dù nằm bên cạnh hồ chứa nước Nước Trong và sông Rin, nhưng hàng chục hộ dân ở đây rơi vào cảnh thiếu nước sinh hoạt khi con hố phía sau làng bị ô nhiễm từ đầu nguồn, do quá trình khai thác gỗ keo gây ra. Người dân phải tìm đến hố nước cách làng gần 1km để lấy nước về sử dụng.

Đối với tỉnh Phú Yên, nắng nóng cũng khiến nhiều khu vực thiếu nước trầm trọng, đặc biệt là vùng núi, nơi có nhiều bà con dân tộc thiểu số sinh sống. Đó là các xã Phước Tân, Cà Lúi, Ea chà rang, Krong Pa (huyện Sơn Hoà); thị trấn Hai Riêng, Ea bar, Ea Lâm (huyện Sông Hinh); xã Phú Mỡ, huyện Đồng Xuân…

Đối với các tỉnh miền núi phía Bắc, tình trạng thiếu nước sinh hoạt trong những ngày nắng nóng cũng diễn ra khá gay gắt. Tại xã Chiềng Công, huyện Mường La, tỉnh Sơn La, người dân vô cùng vất vả vì khan hiếm nước. Do nguồn nước sử dụng dẫn từ khe núi về, nên hằng năm, cứ bắt đầu từ sau Tết tức vào mùa khô là nguồn nước cạn kiệt. Tới thời điểm này do nắng nóng gay gắt nên tình hình lại càng căng thẳng. Nguồn nước từ khe núi chỉ còn nhỏ giọt, hứng cả tiếng mới được xô nước. Theo lãnh đạo xã thì khu vực trung tâm xã, bản Mạo, bản Đin Lanh là những nơi thiếu nước sinh hoạt trầm trọng.

Thực tế trên cho thấy, việc xây hồ chứa nước cho bà con là rất cần thiết. Hồ chứa nước phục vụ cho bà con ban ngày, còn ban đêm nước từ trên cao chảy về trữ lại sẽ giúp người dân “giải cơn khát”. Thêm nữa, khi mưa xuống, những hồ chứa sẽ rất phát huy tác dụng. Tuy nhiên, việc xây hồ không dễ dàng, do thiếu kinh phí. Hầu hết các xã miền núi đều khó khăn về kinh tế, bà con trong xã cũng không dư giả nên có một khoản tiền lớn để làm hồ chứa nước là không dễ dàng. Chính vì thế, phương châm “Nhà nước và Nhân dân cùng làm” cần được phát huy hơn nữa, đặc biệt là ở những vùng cao khó khăn, khi mùa hè nắng nóng như thiêu như đốt và các con suối thì cạn trơ đáy.

* Ninh Thuận và Bình Thuận là hai tỉnh luôn nằm trong tình trạng lượng mưa thấp nhất của cả nước. Ngay từ đầu mùa hè năm nay, người dân ở các huyện miền núi của hai tỉnh này đã phải đối diện với nguy cơ thiếu nước. Đáng nói hơn nữa, do biến đổi khí hậu, nhiệt độ tăng lên khiến tình trạng “hoang mạc hóa” ngày càng rõ nét hơn. Nhiều người dân đã phải chuyển tới nơi khác làm ăn sinh sống để tránh mùa hè nắng nóng và thiếu nước sinh hoạt. Cây trồng khô héo. Đàn gia súc cũng không phát triển được do thiếu nước.