Để hàng Việt ‘vượt rào’ vào thị trường Mỹ

Bà Nguyễn Hoàng Thu, đại diện một doanh nghiệp (DN) tại TP HCM cho biết, thời gian qua một số đối tác muốn nhập khẩu loại máy sản xuất khẩu trang do công ty chế tạo vào thị trường Mỹ. Tuy nhiên, phía đối tác yêu cầu máy sản xuất khẩu trang phải có C/O (chứng nhận xuất xứ hàng hoá) tại Việt Nam và không liên quan gì đến các quốc gia khác, nhằm tránh tình trạng gian lận xuất xứ.

Điều bà Thu còn băn khoăn là việc chứng nhận xuất xứ tại Việt Nam cho loại máy móc như nêu trên. Bởi lẽ, với một sản phẩm máy móc lắp ráp thì khó có thể 100% xuất xứ tại Việt Nam, nhất là có những linh kiện trong máy không thể sản xuất trong nước được mà phải nhập từ Hàn Quốc, Đức hoặc Trung Quốc.

“Làm sao để chứng minh máy móc của chúng tôi sản xuất ở Việt Nam? Việc cấp C/O đó sẽ như thế nào?”, bà Thu đặt câu hỏi.

Đây cũng là vấn đề còn mù mờ chung của nhiều DN hiện nay về mặt xuất xứ và các C/O khi hướng đến xuất khẩu máy móc vào Mỹ.

Và không chỉ các nhà sản xuất máy móc, theo giới chuyên gia, các DN Việt Nam khi xuất khẩu vào Mỹ, điều quan trọng là cần cung cấp thông tin cụ thể, công khai minh bạch. Đặc biệt là khi phía Hải quan Mỹ có đủ công cụ và phương pháp kiểm tra về nguồn gốc xuất xứ hàng hóa chứ không chỉ là các C/O từ phía DN đưa ra.

Thực tế, các DN sản xuất ra hàng hoá là chủ thể hiểu rõ nhất quy trình sản xuất hàng hoá của mình như thế nào. Tuy nhiên, đến hiện tại, dù muốn đưa sản phẩm xuất khẩu sang thị trường Mỹ, không ít DN vẫn còn thiếu những kiến thức nhất định về các quy tắc, thủ tục chứng nhận xuất xứ hàng hoá.

Ngoài vấn đề này, luật sư Matthew Schulz thuộc Công ty Luật toàn cầu Dentons (Mỹ) cho biết, một trong những vụ việc mà ông đã từng giải quyết là một mặt hàng Việt đã bị phía Mỹ từ chối cho nhập khẩu và đơn hàng đó buộc phải huỷ, dẫn đến tốn kém nhiều chi phí.

Khi nhìn lại vụ việc, theo ông Matthew, phía nhà xuất khẩu đã có lỗi khi không tìm hiểu kỹ luật của Mỹ và DN có những vấn đề về mặt nhãn hàng của mình trước khi đưa sản phẩm xuất khẩu.

“Việc này làm tổn hại đến uy tín của nhà sản xuất ở Việt Nam nếu như nhà phân phối không tìm hiểu kỹ về mặt pháp lý khi đưa hàng vào Mỹ” - ông Matthew nói.

Cũng theo vị luật sư này, trong một hợp đồng hoàn chỉnh sẽ nêu rõ nhà sản xuất hay nhà phân phối có trách nhiệm tìm hiểu luật của quốc gia mà mình xuất hàng đi.

Ông Matthew khuyên rằng, DN xuất khẩu hoặc có kế hoạch xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ cần lưu ý ghi nhãn sản phẩm, đây là một việc quan trọng và được quy định chặt chẽ bởi pháp luật ở Mỹ.

Theo Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại Houston (Mỹ), DN Việt Nam xuất khẩu vào Mỹ cần lưu ý đến việc đóng gói và dán nhãn sản phẩm. Một số sản phẩm có những quy định dán nhãn bắt buộc. Việc ghi sai hoặc thiếu trên nhãn sản phẩm theo quy định có thể bị từ chối nhập cảnh tại cảng, hoặc tệ hơn còn bị phạt vì vi phạm các quy định ghi nhãn của Mỹ.

Với các sản phẩm thuộc nhóm hàng thực phẩm, mỹ phẩm, thuốc và thiết bị y tế, nếu phát hiện sản phẩm nhập khẩu có một trong những vi phạm ghi nhãn này, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) sẽ từ chối nhập cảnh hoặc tạm giữ sản phẩm của DN. “Điều đó sẽ khiến DN mất rất nhiều tiền và có khả năng làm hỏng mối quan hệ của DN với người mua. Vậy nên, các DN xuất khẩu cần chú ý đến việc ghi nhãn sản phẩm” - đại diện Chi nhánh Thương vụ lưu ý.

FDA hiện cũng được yêu cầu tăng số lần kiểm tra định kỳ tại các cơ sở thực phẩm ở nước ngoài. Nếu một nhãn hàng bị phát hiện không tuân thủ các quy định trong quá trình kiểm tra, FDA có thể tính phí kiểm tra lại để đảm bảo việc ghi nhãn đã được tuân thủ, với mức chi phí 325 USD/giờ.

Chính vì thế, DN Việt Nam cần lưu ý chuyện này trong hoạt động xuất khẩu vào thị trường Mỹ, nhất là khung pháp lý hiện hành về xác định giá trị hải quan của Mỹ, chẳng hạn như việc đánh giá trị giá tính thuế của hàng hóa nhập khẩu.