Dịch bệnh phức tạp, cần chọn hình thức giám sát bầu cử phù hợp

Sáng 23/2, UBTƯ MTTQ Việt Nam tổ chức Hội nghị trực tuyến tập huấn công tác kiểm tra, giám sát bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.

Tham dự Hội nghị có ông Ngô Sách Thực, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam, các đại biểu là thành viên Ban Chỉ đạo, Tổ giúp việc Ban Chỉ đạo công tác bầu cử của UBTƯ MTTQ Việt Nam; đại diện lãnh đạo các tổ chức chính trị - xã hội cùng hơn 7.000 đại biểu tại 64 điểm cầu trên cả nước.

Phát huy vai trò kiểm tra, giám sát bầu cử của Mặt trận

Tại Hội nghị, đại biểu tham dự đã được giới thiệu chuyên đề: "Công tác kiểm tra, giám sát bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 của Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp".

Theo đó, việc kiểm tra, giám sát công tác bầu cử của MTTQ Việt Nam các cấp tập trung vào các nội dung cơ bản gồm: Giám sát việc thành lập và hoạt động của Hội đồng bầu cử quốc gia và các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương. Thời gian thực hiện từ khi thành lập đến khi kết thúc nhiệm vụ của Hội đồng bầu cử quốc gia và các tổ chức phụ trách bầu cử ở địa phương.

MTTQ các cấp cũng kiểm tra, giám sát việc giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND và việc nộp hồ sơ ứng cử của người ứng cử, người được giới thiệu ứng cử. Thời gian thực hiện từ ngày 22/2/2021 đến 17h chiều ngày 14/3/2021; Kiểm tra, giám sát việc tổ chức lấy ý kiến cử tri nơi cư trú đối với người ứng cử. Thời gian thực hiện từ ngày 20/3/2021 đến ngày 13/4/2021; Giám sát việc lập, niêm yết danh sách cử tri. Thời gian thực hiện từ ngày13/4/2021 đến ngày 23/5/2021; Giám sát việc lập, niêm yết danh sách những người ứng cử từ ngày 23/4/2021 đến ngày 13/5/2021.

Đặc biệt, MTTQ các cấp sẽ tiến hành kiểm tra, giám sát việc tuyên truyền, vận động bầu cử từ khi triển khai, tổ chức bầu cử đến khi kết thúc cuộc bầu cử.

Cụ thể, MTTQ các cấp kiểm tra việc vận động bầu cử thông qua hội nghị tiếp xúc cử tri, giám sát việc vận động bầu cử thông qua phương tiện thông tin đại chúng.

Trong ngày bầu cử (23/5), Ban Thường trực Ủy ban MTTQ các cấp giám sát trình tự bỏ phiếu, việc kiểm phiếu. Bên cạnh đó, MTTQ Việt Nam các cấp cũng tiến hành kiểm tra, giám sát việc tiếp nhận, xử lý, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến công tác bầu cử từ ngày 17/2/2021 đến ngày 30/6/2021; kiểm tra việc triển khai thực hiện kiểm tra, giám sát bầu cử.

Tại Hội nghị, đại biểu tham dự đã cùng thảo luận về những khó khăn, vướng mắc chung trong công tác bầu cử ở địa phương từ đó nhằm hiện thực hóa trên thực tế chức năng, nhiệm vụ giám sát của Mặt trận đã được Hiến pháp, Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân quy định.

Giải đáp các ý kiến của đại biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Ngô Sách Thực lưu ý, trong triển khai hoạt động giám sát, Mặt trận các cấp cần linh hoạt trong quá trình triển khai và hoạt động giám sát phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, đảm bảo đúng luật và tạo sự đồng thuận trong nhân dân. Nhất là việc đẩy mạnh tuyên truyền, vận động để tránh hiện tượng đi bầu cử hộ.

Nhắc tới việc tự ứng cử của đại biểu, Phó Chủ tịch Ngô Sách Thực mong muốn Mặt trận các cấp phải khách quan, công tâm, chặt chẽ trong việc kiểm tra lý lịch đại biểu để lựa chọn được những người xứng đáng tham gia bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.

63 tỉnh, thành phố đã tổ chức xong hội nghị hiệp thương lần thứ nhất.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hầu A Lềnh khẳng định, thực hiện Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân năm 2015 và các văn bản hướng dẫn, thời gian qua, MTTQ Việt Nam các cấp đã tập trung thực hiện các nhiệm vụ bầu cử như: Sớm chủ động xây dựng và ban hành các văn bản hướng bầu cử, kịp thời đăng tải các văn bản này trên website của Mặt trận để tạo điều kiện cho MTTQ Việt Nam các cấp ở địa phương tiếp cận chuẩn bị cho bầu cử; tổ chức tập huấn trực tuyến tới Mặt trận 63 tỉnh, thành phố để quán triệt các văn bản hướng dẫn về bầu cử ngay sau hội nghị triển khai của Hội đồng bầu cử quốc gia; gấp rút biên soạn cuốn tài liệu “Công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2016-2021 của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam” để giúp cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống Mặt trận thuận lợi hơn trong quá trình thực hiện công tác bầu cử.

Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hầu A Lềnh cho biết, mặc dù tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, nhiều địa phương gặp khó khăn trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ về bầu cử, tuy nhiên, với sự nỗ lực của các cấp, các ngành, hội nghị hiệp thương lần thứ nhất bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 ở trung ương và địa phương vẫn được diễn ra dân chủ, đúng luật, đảm bảo thời gian theo quy định.

Ở Trung ương, ngày 4/2, Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam đã tổ chức hội nghị hiệp thương lần thứ nhất để thoả thuận về cơ cấu, thành phần, số lượng người của cơ quan, tổ chức, đơn vị ở trung ương được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV. Tính đến hết ngày 17/2, tất cả 63 tỉnh, thành phố trong cả nước đã tổ chức xong hội nghị hiệp thương lần thứ nhất.

Qua tổng hợp báo cáo, tổng số người được Hội nghị hiệp thương lần thứ nhất phân bổ giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XV ở 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (cả trung ương và địa phương) là: 1.045 người; đạt tỷ lệ bình quân là 2,09 lần so với tổng số đại biểu dự kiến được bầu. Trong đó, người được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội thuộc khối Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên của Mặt trận: Trung ương có 29 người; địa phương là 41 người.

“Trên cơ sở kết quả hội nghị hiệp thương lần thứ nhất, Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam đã tổng hợp Biên bản hội nghị hiệp thương lần thứ nhất và các kiến nghị của Đoàn Chủ tịch chuyển đến Hội đồng bầu cử quốc gia và Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét giải quyết theo thẩm quyền, bảo đảm thời gian theo quy định của pháp luật".

Kiểm tra, giám sát bầu cử cần bảo đảm đúng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước

Trong công tác bầu cử, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp có 5 quyền và trách nhiệm quan trọng gồm: Tổ chức hiệp thương, lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân; Tham gia các tổ chức phụ trách bầu cử; Phối hợp với các cơ quan Nhà nước hữu quan tổ chức hội nghị cử tri ở cấp xã, các cuộc tiếp xúc giữa cử tri với người ứng cử; Tham gia tuyên truyền, vận động cử tri thực hiện pháp luật về bầu cử; Thực hiện hoạt động kiểm tra, giám sát công tác bầu cử.

Khẳng định hoạt động kiểm tra, giám sát công tác bầu cử là một trong những nhiệm vụ quan trọng của MTTQ Việt Nam các cấp, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hầu A Lềnh nhấn mạnh, mục đích kiểm tra, giám sát của Mặt trận là để nắm bắt tình hình, kết quả tổ chức triển khai công tác bầu cử tại các địa phương nhằm phát hiện những khó khăn, vướng mắc, những vi phạm pháp luật về bầu cử (nếu có) để hướng dẫn hoặc đề xuất với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền các biện pháp khắc phục kịp thời, góp phần bảo đảm cho cuộc bầu cử thật sự dân chủ, đúng luật, an toàn, tiết kiệm, thật sự là ngày hội của toàn dân.

Trên tinh thần đó, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hầu A Lềnh đề nghị, Ban Thường trực MTTQ Việt Nam các cấp trong quá trình tổ chức thực hiện kiểm tra, giám sát bầu cử cần bảo đảm thực hiện đúng các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về bầu cử; bám sát các văn bản hướng dẫn của Hội đồng bầu cử quốc gia, của Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam và cơ quan, tổ chức hữu quan.

Việc giám sát phải có sự phối hợp chặt chẽ với Ủy ban bầu cử các cấp, các cơ quan, tổ chức liên quan. Phát huy các hình thức giám sát theo quy định của phát luật, giám sát của Nhân dân, đại diện các tổ chức, báo chí.

“Việc tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát cần tránh trùng lặp, chồng chéo về thời gian, địa điểm với các đoàn kiểm tra, giám sát của Hội đồng bầu cử quốc gia và các cơ quan có thẩm quyền, gây khó khăn cho địa phương, đơn vị được kiểm tra, giám sát. Nhất là trong bối cảnh dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, cần tăng cường công tác hướng dẫn nhằm phát huy vai trò của cán bộ Mặt trận ở cơ sở để lựa chọn hình thức giám sát sao cho phù hợp”, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hầu A Lềnh yêu cầu.

Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hầu A Lềnh cũng lưu ý, trong quá trình triển khai thực hiện, nếu phát hiện những việc làm chưa đúng quy định hay hành vi vi phạm pháp luật, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp phải thông tin, phản ánh, kiến nghị kịp thời đến các cơ quan có thẩm quyền để xem xét giải quyết, khắc phục ngay. Không tự ý xử lý những vấn đề không thuộc thẩm quyền và chức năng của cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp…

“Hoạt động kiểm tra, giám sát bầu cử phải được tiến hành kịp thời, tiết kiệm, hiệu quả, đúng nội dung và tiến độ theo kế hoạch đã đề ra”, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Hầu A Lềnh yêu cầu.

Dự kiến tổ chức 3 đợt kiểm tra, giám sát công tác bầu cử
Để chuẩn bị sẵn sàng cho nhiệm vụ giám sát bầu cử, ngay từ đầu năm 2021, Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam đã ban hành Thông tri số 12 hướng dẫn Ủy ban MTTQ Việt Nam kiểm tra, giám sát công tác bầu cử và Kế hoạch số 256 triển khai kiểm tra, giám sát công tác bầu cử ở Trung ương, trong đó xác định 8 nội dung cần tập trung kiểm tra, giám sát và dự kiến tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát thành 3 đợt gắn với từng mốc thời gian cụ thể.

Đợt 1 (từ ngày 20/2 đến ngày 13/4/2021); Đợt 2 (từ ngày 13/4 đến ngày 22/5/2021); Đợt 3 (Ngày tổ chức bầu cử 23/5/2021).