Điểm chuẩn đại học tăng đột biến: Thứ trưởng Bộ GDĐT lý giải

Tối 17/9, trao đổi với báo chí, Thứ trưởng Bộ GDĐT Hoàng Minh Sơn đã có những phân tích nguyên nhân dẫn tới việc điểm chuẩn tăng mạnh ở một số ngành học, cũng như những vấn đề liên quan tới tuyển sinh đại học năm 2021.

PV: Điểm chuẩn mùa thi năm nay đang gây chú ý trong dư luận, học sinh và phụ huynh. Đó là hiện tượng điểm chuẩn tăng mạnh, đặc biệt tăng đột biến ở 1 số ngành học. Bộ GDĐT có phân tích gì về hiện tượng này?

Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn: Trước tiên phải nhìn nhận mùa tuyển sinh năm nay rất đặc biệt. Trong một năm học mà dịch bệnh kéo dài, chúng ta đã tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT thành 2 đợt thi, nhiều trường có các phương thức khác nhau nhưng cuối cùng chúng ta cũng đã hoàn thành mùa tuyển sinh với việc lọc ảo, xét tuyển rất trơn tru.

Nhìn chung, các trường tuyển sinh năm nay kết quả tốt hơn so với năm 2020. Chúng ta đánh giá dựa vào điểm chuẩn chỉ là 1 phần còn dựa trên phân tích số thí sinh tuyển được trên số chỉ tiêu tuyển sinh thì có 1 số thay đổi tiến bộ đáng kể so với năm trước.

Việc tăng điểm chuẩn của một số ngành, khối ngành của một số trường có nhiều lý do chính như sau:

Thứ nhất, số thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT tăng 11%, từ 900 nghìn thí sinh lên hơn 1 triệu thí sinh. Nhưng đặc biệt chú ý, số lượng thí sinh đăng ký xét tuyển đại học, cao đẳng lại tăng 24%.

Cũng có thể do các em không thể đi du học nước ngoài vì dịch bệnh hoặc xu hướng chọn ngành, chọn nghề, chọn học đại học nhiều nên dẫn đến số thí sinh tăng lên là 152 nghìn thí sinh so với năm 2020. Điều này làm cho điểm chuẩn một số trường tăng vọt.

Trong khi các trường top trên điểm chuẩn có tăng nhưng không tăng nhiều lắm vì chỉ tiêu tổng thể của hệ thống không tăng đáng kể. Vậy mà số thí sinh sau khi được chọn ở top trên rồi tập trung xuống các trường các ngành ở top giữa. Nên mới có hiện tượng năm nay 1 số ngành của các trường top giữa có điểm chuẩn tăng vọt. Đây là lý do quan trọng nhất về việc tăng điểm chuẩn.

Khi tỉ lệ thí sinh đăng ký xét tuyển đại học trên số chỉ tiêu tăng hẳn như thế thì việc tăng điểm chuẩn không có gì là bất thường.

Thứ 2 là xu hướng chọn ngành của thí sinh. Trong điều kiện xã hội như hiện nay, tâm lý thí sinh là suy nghĩ kỹ trong việc chọn ngành học. Thống kê của Bộ GDĐT cho thấy, trong số những ngành, khối ngành có mức điểm chuẩn tăng từ 5 điểm trở lên, có điều đáng mừng là khối ngành tăng nhiều nhất là kỹ thuật và công nghệ với 70 mã nhóm ngành tăng. Tiếp đó là nhóm ngành đào tạo giáo viên, tăng 64 ngành.

Hai khối ngành này chiếm ½ số ngành có điểm chuẩn tăng 5 điểm trở lên so với năm 2020. Sau đó mới đến các khối ngành kinh tế, kinh doanh, xã hội nhân văn. Đây là tín hiệu đáng mừng cho thấy xu hướng chọn ngành, chọn nghề của thí sinh hiện nay đã được cân nhắc kỹ.

Thứ 3, điểm thi tiếng Anh của các thí sinh tăng lên cũng là điều hợp lý.

PV: Việc điểm chuẩn tăng cao dẫn tới hệ lụy một số thí sinh điểm cao nhưng vẫn phải đối diện với nguy cơ trượt đại học. Phía Bộ có thống kê số lượng thí sinh rơi vào tình huống này và có định hướng gì đối với các thí sinh này?

Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn: Số lượng thí sinh trúng tuyển và tỉ lệ tuyển sinh được năm nay cao hơn hẳn so với năm ngoái. Chỉ những em điểm cao mà không đạt những nguyện vọng ở các ngành có thể thấp hơn thì mới có việc trượt. Điều đó rất đáng tiếc.

Nhưng các trường năm nay có nhiều hình thức xét tuyển khác nhau nữa nên các em sẽ có thêm cơ hội để trúng tuyển bằng phương thức xét tuyển khác.

PV: Thưa Thứ trưởng, kinh nghiệm tổ chức từ kỳ thi năm nay, Bộ GDĐT có phương án nào cho việc tổ chức kỳ thi năm tới?

Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn: Thực ra câu chuyện xét tuyển đại học là câu chuyện cạnh tranh. Khi Bộ GDĐT đưa ra một mô hình để các em có thể xét tuyển vào nhiều trường, nhiều ngành thì cơ hội hoàn toàn nằm trong tay thí sinh. Đương nhiên, câu chuyện để làm sao kỳ thi đi vào thực chất hơn, để các trường đánh giá tốt hơn năng lực thí sinh thì Bộ GDĐT cũng đang xây dựng những lộ trình, phương án.

Đáng lẽ những phương án này được từng bước đưa vào. Tuy nhiên, từ năm 2020, 2021 trong những hoàn cảnh hết sức đặc biệt vì dịch bệnh, một số trường đã xây dựng những phương án xét tuyển khác nhau bằng kỳ thi đánh giá năng lực, kỳ thi kiểm tra tư duy, nhưng cuối cùng thì cũng vì dịch bệnh không tổ chức được. Chúng tôi cho rằng đó là điều hợp lý vì không để thí sinh phải đi lại nhiều lần trong điều kiện dịch bệnh.

Ngay năm nay, việc chúng ta tổ chức được kỳ thi tốt nghiệp THPT làm 2 đợt cũng là nỗ lực rất cao. Thực ra trường nào tổ chức thêm các kỳ thi cũng làm vất vả cho thí sinh.

Năm tới, tùy thuộc vào tình hình dịch bệnh, Bộ GDĐT sẽ có những phương án để làm sao cho các trường đại học tăng quyền tự chủ của mình tổ chức các kỳ thi hoặc phối hợp, liên kết với nhau tổ chức các kỳ thi để bổ sung cho kỳ thi tốt nghiệp THPT.

Làm sao làm việc nhẹ nhàng nhưng đánh giá tốt năng lực thí sinh và làm sao thí sinh không phải đi thi nhiều lần nhưng vẫn chọn được đúng ngành, chọn được ngành phù hợp. Quan trọng nhất là làm sao không tăng áp lực cho thí sinh và xã hội, cũng không thay đổi cách thi hiện nay mà chỉ cải tiến để làm tốt hơn việc này. Chúng ta sẽ từng bước một cải thiện những điều này.

Theo phân tích của Bộ GDĐT, các trường top trên tiếp tục có điểm chuẩn các ngành ổn định hoặc tăng nhẹ, trong khi các trường top giữa có nhiều ngành bứt phá mạnh. Trong đó:

Số ngành giữ nguyên hoặc tăng/giảm tới 3 điểm chiếm 86% (trong 3.259 mã ngành)

Số ngành tăng từ 5 điểm trở lên là 8%, trong đó tăng từ 9-11 điểm là 30 ngành, chưa tới 1%.

Số ngành tăng từ 5 điểm trở lên là 265 ngành: Riêng khối Kỹ thuật-Công nghệ (70) và Sư phạm (64) đã chiếm tới 50%, sau đó tới khối Kinh doanh & Quản lý (42), XHNV (32), Pháp luật (10).