Dự án thủy điện Sông Bung 2 đội vốn khủng: Vì sao?

Quyết định số 649/QĐ-EVN, ngày 21/12/2009 của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) về đầu tư cho dự án TDDSB2 có tổng mức đầu tư ban đầu 3.661 tỉ đồng, EVN cũng đã yêu cầu Tổng công ty phát điện 2, BQL dự án TĐSB2 tính toán hợp lý, hợp pháp của các chi phí phát sinh trong TMĐT của dự án, thanh quyết toán theo đúng quy định; làm việc với Công ty Bảo hiểm Toàn Cầu về trách nhiệm bảo hiểm cho công trình theo đúng quy định…

Thế nhưng đến tháng 5/2016, chủ đầu tư đã phê duyệt dự án tăng thêm trên 1.600 tỉ đồng khiến dư luận chú ý, vì sao Dự án lại tăng vốn đầu tư khủng như vây?

Công trình thủy điện Sông Bung 2 đang được thi công.

Theo Quyết định phê duyệt của EVN, thì TMĐT điều chỉnh lần 2 của dự án TĐSB2 có tổng số tiền 5.239 tỉ đồng được phân bổ cụ thể như sau: Chi phí xây dựng trên 3.000 tỉ đồng, chi phí thiết bị trên 761 tỉ đồng, chi phí đền bù và giải phóng mặt bằng trên 25 tỉ đồng, chi phí quản lý dự án gần 94 tỉ đồng, chi phí tư vấn đầu tư xây dựng gần 244 tỉ đồng, chi phí khác trên 715 tỉ đồng và chi phí dự phòng trên 345 tỉ đồng.

Nhưng dư luận không khỏi ngạc nhiên, vì sao dự án lại được điều chính với số tiền tăng thêm trên 1.600 tỉ đồng. Lý giải một số vấn đề liên quan đến dự án đội vốn, ông Vương Thành Chung- Phó Giám đốc phu trách BQL dự án TĐSB2 đã cung cấp cho báo chí một Báo cáo về tổng quan dự án, các thông số chính của công trình, tiến độ thực hiện, tổng mức đầu tư…

Theo Báo cáo này, tổng mức đầu tư dự án được EVN phê duyệt tại quyết định số 649/QĐ-EVN ngày 21/12/2009 là 3.661 tỉ đồng. Sau quá trình triển khai thi công có một số yếu tố chính tác động làm thay đổi tổng mức đầu tư (tăng thêm trên 1.600 tỉ đồng-PV).

Theo ông Chung, lý do tăng vốn là do các biến động về chính sách tiền lương, giá cả thị trường, thay đổi tỉ giá, thay đổi điều kiện địa chất - thủy văn và thay đổi do chuẩn xác khối lượng. Báo cáo của BQL dự án TĐSB2 cũng cho rằng: “Sau thời gian thẩm định, đánh giá, phân tích làm rõ các nguyên nhân tăng TMĐT, EVN đã phê duyệt TMĐT điều chỉnh dự án TĐSB2 tại quyết định số 99/QĐ-EVN ngày 19/5/2016 với giá trị 5.239 tỉ đồng”.

Báo cáo cũng khẳng định, TMĐT sau khi điều chỉnh có tăng cao nhưng vẫn đảm bảo các tiêu chí tài chính của dự án ứng với giá bán điện bình quân trên thị trường điện hiện nay là 0,05USD/kWh (tương đương 1.060VND/kWh), đảm bảo mục tiêu phát triển kinh tế chung của xã hội.

Trước vấn đề này theo GS.TS Nguyễn Thế Hùng- Trưởng bộ môn cơ sở kỹ thuật thủy lợi (Khoa Xây dựng Thủy lợi- Thủy điện, Trường Đại học Bách khoa - ĐH Đà Nẵng), kiêm Phó Chủ tịch Hội Cơ học thủy khí VN cho rằng: “Đối với TĐSB2 đầu tư trên 5.200 tỉ đồng cho 100MW thì suất đầu tư như vậy là cao. Suất đầu tư cao thì hiệu quả kém (tỉ lệ ngược lại) vì thời gian hoàn vốn lâu. Thông thường đầu tư vào thủy điện cao hơn đầu tư nhiệt điện nhưng tương lai giá thủy điện sẽ rẻ hơn nhiệt điện”.

Tuy nhiên GS Hùng cho rằng, vấn đề do sạt lở, trượt giá,… ở dự án TĐSB2 là một trong những nguyên nhân làm dự án đội vốn tăng cao. Khi khảo sát, thiết kế có thể có vấn đề không chính xác cũng như trong quá trình thi công có thể phát sinh cái mới ngoài thiết kế. Nhưng ông Hùng cũng cho rằng, nếu có tăng thêm thì không thể tăng nhiều được. “Thông thường, các dự án thủy điện cho phép đội vốn 10%, còn trong những trường hợp bất thường thì phải có đoàn kiểm tra nghiêm ngặt để làm rõ việc đội giá này”- GS.TS Nguyễn Thế Hùng nói.

Hiện dư luận đang đặt ra câu hỏi, căn cứ theo quyết định phê duyệt ban đầu thì đến thời điểm này tiến độ dự án TĐSB2 đã bị trễ, lý do vì sao bị chậm? Thiệt hại như thế nào? Dự án đã tăng khoảng 40% so với ban đầu, vì sao lại tăng cao như vậy? Hiệu quả của Dự án như thế nào khi tổng mức tăng? Và trách nhiệm thuộc về ai khi để tổng mức tăng? Chủ đầu tư dự án cần trả lời rõ để làm sáng tỏ vấn đề!