Đừng coi là giải pháp tình thế

Khi bàn về dạy - học trực tuyến, Trưởng phòng GDĐT của một huyện miền núi từng trăn trở: Chúng tôi không thể triển khai cho các trường dạy học trực tuyến được vì là hầu hết học sinh là con em gia đình khó khăn. Nhà nghèo, không có máy vi tính, ipad hay điện thoại thông minh. Ở nhiều bản, internet chưa có, mạng di động chập chờn.

Cùng với đó, khu vực Tây Nguyên học sinh có hoàn cảnh còn khó khăn, ngôn ngữ giao tiếp hạn chế. Hầu hết các gia đình không kết nối mạng internet, cũng không có điện thoại thông minh. Nếu dạy học trực tuyến qua phương tiện truyền thông hiệu quả rất thấp và cũng phải phụ thuộc vào sự ổn định mạng lưới điện quốc gia.

Các trường ở thành phố, khu đô thị lớn cũng có những khó khăn đặc thù. Học sinh tiểu học, nhất là các lớp 1,2,3 học trực tuyến phải có cha mẹ kèm. Khung giờ học của con và giờ làm của cha mẹ lại trùng nhau. Các trường cần có thời gian và kinh phí để bồi dưỡng giáo viên. Đặc biệt việc quản lý quá trình kiểm tra và đánh giá học sinh khi dạy học trực tuyến là rất khó tin cậy và ít hiệu quả.

Nhưng thực tế thời gian qua cho thấy, hoạt động chuyển hóa nhận thức trong toàn ngành giáo dục về dạy học trực tuyến phải được coi là bước đi đầu tiên của các cấp quản lý giáo dục. Không thể để tình trạng: Có dịch Covid-19 mới khởi động và triển khai dạy học trực tuyến, khi bình thường học tập trở lại, các trường lại sớm “quên đi tất cả”. Từ đó, sẽ rất lãng phí chất xám với cả hàng vạn bài giảng E-Learning và năng lực dạy học vốn có của giáo viên cũng như công năng cơ sở hạ tầng cho dạy - học trực tuyến bị bỏ phí, dùng không hết.

Theo chúng tôi, Nhà nước có chiến lược cho dạy - học trực tuyến theo định hướng: Xây dựng bản đồ phân vùng, khu vực các địa phương được dạy - học trực tuyến (khi đã được đầu tư đồng bộ các điều kiện cho dạy - học trực tuyến) theo phương thức : “Thay thế một phần quá trình dạy học trực tiếp”. Quy định cho tất cả các trường hàng tuần có thể có 1 hoặc 2 ngày học sinh được học theo phương thức dạy - học trực tuyến. Như thế trong suốt năm học sẽ được liên tục dạy - học trực tuyến. Trong trường hợp “Tạm dừng đến trường nhưng không dừng học”, sẽ chuyển sang ngay một cách dễ dàng thay thế hoàn toàn quá trình dạy học trực tiếp. Thứ hai là tất cả các trường phổ thông ở các địa phương còn lại học theo phương thức: Áp dụng theo mức độ các ứng dụng của dạy - học trực tuyến vào dạy và quản lý dạy học cũng như quản lý nhà trường. Xây dựng lộ trình để từng bước các địa phương có được sự hỗ trợ cần thiết, đê tăng tính tiếp cận tới phương thức dạy học có điều kiện là “ Thay thế một phần quá trình dạy học trực tiếp”.