Thanh tra của Bộ Công Thương chỉ rõ, việc vận hành các hồ chứa thuỷ điện trong cả nước của Tập đoàn điện lực (EVN) và các đơn vị liên quan chưa sát thực tế thủy văn, chưa chủ động trong các kịch bản ứng phó, đảm bảo cung cấp điện.
Vi phạm về lập lịch, điều độ vận hành hệ thống điện
Kết luận thanh tra của Bộ Công Thương về tình hình cung ứng điện của EVN và đơn vị liên quan có nói về việc vận hành các hồ chứa thuỷ điện trên cả nước.
Cụ thể, từ tháng 7/2022, các nhà máy thuỷ điện tại miền Bắc như Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Bản Chát, Tuyên Quang, Thác Bà (thuộc lưu vực sông Hồng) vẫn được các công ty con của EVN khai thác phục vụ phát điện. Ở Trung Bộ có nhà máy như Trung Sơn (thuộc lưu vực sông Mã); Bản Vẽ (thuộc lưu vực sông Cả) vẫn khai thác, phục vụ phát điện.
Kết luận Thanh tra Bộ Công Thương cho rằng: Dù đã được dự báo và quan trắc về số liệu thủy văn về lưu lượng nước về chỉ đạt 60- 80% so với trung bình nhiều năm. Vì vậy, việc vận hành các hồ làm giảm mực nước các hồ so với kế hoạch vận hành hệ thống điện năm 2022. Đồng thời làm giảm mực nước các hồ chứa so với kế hoạch năm và thấp hơn đáng kể so với mực nước dâng bình thường, ảnh hưởng đến việc điều tiết chuẩn bị nước cho phát điện mùa khô năm 2023 và dẫn đến công tác vận hành chưa sát thực tế thủy văn, chưa chủ động trong các kịch bản ứng phó, đảm bảo cung cấp điện.
Sang năm 2023, trong các tháng 3, 4, 5 các nhà máy thủy điện tại miền Bắc vẫn được huy động cao, dẫn đến giảm mực nước các hồ thủy điện.
Kết luận Thanh tra Bộ Công Thương chỉ rõ: EVN và các đơn vị liên quan đến cung ứng điện có vi phạm trong chỉ đạo, điều hành, lập lịch, điều độ vận hành hệ thống điện quốc gia mùa khô năm 2023.
Đồng thời, để gián đoạn cung ứng điện trên diện rộng, đặc biệt khu vực miền Bắc từ nửa cuối tháng 5 đến trung tuần tháng 6 năm 2023, cắt điện đột ngột, không báo trước, gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng đến đời sống của người dân, hoạt động sản xuất-kinh doanh và môi trường thu hút đầu tư.
Vi phạm chỉ đạo của Chính phủ
Cũng theo kết luận thanh tra của Bộ Công Thương về cung ứng điện EVN và các đơn vị liên quan (TKV- Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam, PVN – Tập đoàn Dầu khí Việt Nam ) và các nhà máy điện than) không chấp hành chỉ đạo của Thủ tướng đối với việc cung cấp than cho sản xuất điện.
Cụ thể, Chỉ thị số 29/CT-TTg ngày 2/12/2019, về việc tăng cương công tác quản lý Nhà nước đối với sản xuất, kinh doanh than và cung cấp than cho sản xuất điện, EVN, PVN và TKV được chỉ đạo chủ động nghiên cứu, sử dụng than pha trộn, nhập khẩu cho sản xuất điện để vận hành an toàn nhà máy, ổn định và đảm bảo hiệu quả kinh tế và môi trường. TKV, Tổng công ty than Đông Bắc đảm bảo cung cấp than kịp thời, đảm bảo khối lượng, chất lượng, đúng chủng loại cho nhà máy nhiệt điện theo đúng hợp đồng mua bán đã ký.
Tuy nhiên, trong kết luận thanh tra cung ứng điện của EVN và các đơn vị liên quan vừa được Bộ Công Thương công bố, theo đó: EVN và các đơn vị liên quan không chấp hành nghiêm Chỉ thị số 29/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, cũng như các Quyết định, Chỉ thị, văn bản chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Công Thương về công tác chuẩn bị nhiên liệu cho sản xuất điện làm bị động trong việc chuẩn bị nguồn điện, giảm dự phòng an ninh năng lượng.
Bên cạnh đó, "EVN và các đơn vị liên quan chậm đầu tư, hoàn thành nguồn và lưới điện; Chậm khắc phục sự cố tổ máy của một số nhà máy nhiệt điện làm giảm khả năng cung cấp điện. Điều độ, vận hành hệ thống điện mất cân đối trong huy động các loại hình nguồn điện trong nhiều thời điểm", Kết luận Thanh tra nêu rõ.
Báo cáo Kết luận Thanh tra cũng cho biết : "Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các đơn vị liên quan đến cung cấp điện đã vi phạm nghiêm trọng chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương trong việc đảm bảo cung ứng điện".
Liên quan đến xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân người đứng đầu các đơn vị, tập đoàn, kết luận thanh tra Bộ Công Thương đề nghị Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý (hoặc kiến nghị xử lý) nghiêm theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với Hội đồng thành viên EVN, các cá nhân có liên quan đến những khuyết điểm, tồn tại, vi phạm nêu tại Phần C Kết luận thanh tra; báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả thực hiện.
Bộ Công Thương yêu cầu EVN chỉ đạo, tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý (hoặc kiến nghị xử lý) nghiêm theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với Ban Tổng Giám đốc, các Ban tham mưu, các đơn vị thành viên và cá nhân, tập thể có liên quan đến những khuyết điểm, tồn tại, vi phạm nêu tại Phần C Kết luận thanh tra.