Giao dịch thương mại quốc tế: Cảnh giác đối tác 'ma'

Các DN Việt cần tìm hiểu kỹ đối tác thương mại khi thực hiện ký kết các hợp đồng.

Những ngày gần đây, thông tin từ các Tham tán thương mại tại các nước cho biết, xuất hiện ngày càng nhiều tình trạng DN Việt bị các đối tác nước ngoài lừa ký kết các hợp đồng lên đến hàng chục ngàn USD, thậm chí lên đến hàng trăm ngàn USD, sau khi chuyển tiền cho họ thì đối tác “biến mất” không “hiện hình”. Hồi tháng 4 vừa qua, Trung tâm Xúc tiến thương mại Việt Nam tại New York (Mỹ) cho biết, có tình trạng một số DN Việt Nam thực hiện hợp đồng với đối tác thương mại tại Mỹ, do không tìm hiểu kỹ đã gặp phải những DN bị phá sản hoặc không có khả năng thanh toán.

Theo Trung tâm xúc tiến thương mại Việt Nam tại New York, phần lớn các vụ DN Việt Nam chịu thiệt hại chủ yếu do bị lừa, hoặc đối tác phá sản, không có khả năng thanh toán. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu là do DN chưa nghiên cứu kỹ đối tác khi đặt quan hệ làm ăn, đặc biệt là các DN tìm đối tác qua internet.

Thời đại công nghệ thông tin phát triển, giao thương trực tuyến là một trong những hình thức để các DN có thể tìm đối tác mới mà không tốn kém chi phí khi phải gặp trực tiếp, tuy nhiên, hình thức giao thương này cũng ẩn chứa nhiều rủi ro. Trung tâm Xúc tiến thương mại Việt Nam tại New York cho biết, nhiều DN Việt Nam do mong muốn bán được hàng, nên thường dành cho đối tác lợi thế trong các điều khoản hợp đồng, đặc biệt là điều khoản thanh toán (DA- chấp nhận thanh toán và nhận chứng từ). Và đây chính là sơ hở khiến cho nhiều đối tác nước ngoài lợi dụng biến hợp đồng với các DN Việt Nam thành hợp đồng “ma”.

Tình cảnh này không chỉ xảy ra với các DN tại Mỹ mà còn là thực trạng diễn ra tại nhiều nước trên thị trường thế giới. Hồi tháng 4/2020, Thương vụ Việt Nam tại Algeria kiêm nhiệm Gambia, Mali, Niger và Senegal cho biết, cũng đã nhận được thư của một số DN Việt Nam phàn nàn về việc họ gặp phải những rắc rối trong khâu thanh toán xuất nhập khẩu với đối tác châu Phi.

Một DN Việt Nam cho biết, khi làm ăn với DN có tên GSN International tại Dakar (Senegal) về việc giao dịch một container tiêu đen 40 feet trị giá 61.750 USD (gần 1,5 tỉ đồng). Hình thức thanh toán là CAD (trao chứng từ trả tiền ngay) 100% thông qua ngân hàng. Tuy nhiên, sau khi giao hàng, người mua đã nhận bộ chứng từ, lấy hàng ra khỏi cảng gần 2 tháng nhưng không thực hiện thủ tục thanh toán. Mặc dù DN Việt Nam đã liên lạc với người mua nhiều lần nhưng đều… bặt vô âm tín. Lúc này DN Việt mới biết mình bị lừa.

Để tránh những giao dịch thương mại không đảm bảo, các Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài khuyến cáo, các DN xuất khẩu của Việt Nam cần tìm kiếm đối tác qua các kênh chính thống như xúc tiến thương mại, hội chợ triển lãm quốc tế, các diễn đàn DN, các cuộc giao thương trực tiếp, qua giới thiệu từ các cơ quan xúc tiến thương mại và bạn hàng quen thuộc. Cần thận trọng khi tìm kiếm bạn hàng qua mạng internet hoặc giao dịch với đối tác chủ động tìm đến doanh nghiệp Việt Nam qua website.

Ở chiều ngược lại, nhiều ý kiến cũng cho rằng, trong bối cảnh hội nhập kinh tế mạnh mẽ hiện nay, bản thân các DN Việt cần chủ động nâng cao năng lực cạnh tranh, làm ăn có chữ tín để có thể vững chân ở các thị trường quốc tế.