Giấy giả, tù thật

Thời gian qua, với việc bùng phát của dịch Covid-19, tình trạng sử dụng giấy đi đường giả, giấy xét nghiệm giả... cũng đã xảy ra ở nhiều nơi. Các cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý nhiều cá nhân, tổ chức, đường dây làm giả giấy tờ, tiêu thụ giấy tờ giả, thu lợi bất chính. Việc làm giả, dùng giấy tờ giả trong mùa dịch không những làm rối loạn trật tự trị an xã hội mà còn có thể làm lây lan dịch bệnh.

Chuyện làm giấy tờ giả, sử dụng giấy tờ giả là vấn nạn không mới nhưng vẫn đã và đang gây hệ lụy, hậu quả không hề nhỏ cho xã hội. Không ít trường hợp đã dùng bằng cấp giả leo cao, luồn sâu vì lòng tham, lợi ích cá nhân mà gây hại cho xã hội. Không ít đối tượng dùng giấy tờ giả để thực hiện trót lọt các vụ án lừa đảo, gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản cho tổ chức, cá nhân. Kẻ làm giả giấy tờ hiển nhiên đã là tội phạm, nhưng chính những người sử dụng, dù cố ý hay vô tình cũng là đồng lõa, đồng phạm.

Khoản 1, Điều 341 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức: “Người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu, giấy tờ đó thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm”. Vi phạm khoản 3, có thể bị phạt tù từ 3-7 năm: khi làm 6 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác trở lên; sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng, hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng; thu lợi bất chính 50 triệu đồng trở lên...

Điều 359, BLHS năm 2015 quy định về tội giả mạo trong công tác cũng quy định phạt tù từ 1-5 năm với các hành vi: sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu; làm, cấp giấy tờ giả; giả mạo chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn. Phạt tù từ 3-10 năm với các trường hợp: có tổ chức; người phạm tội là người có trách nhiệm lập hoặc cấp các giấy tờ tài liệu; làm, cấp giấy tờ giả với số lượng từ 2-5 giấy tờ giả. Phạt tù từ 7-15 năm với các trường hợp: làm, cấp từ 5-10 giấy tờ giả; để thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng, hoặc tội phạm nghiêm trọng. Phạt tù từ 15-20 năm với việc làm, cấp từ 11 giấy tờ giả trở lên; để thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng...

Như vậy, pháp luật hình sự đã quy định rất rõ, có hình phạt rất nghiêm khắc về hành vi làm giả giấy tờ, sử dụng giấy tờ giả. Tùy theo động cơ, mức độ mà các cơ quan hành pháp xét, lượng hình phạt. Có điều, lâu nay việc xử lý, xử phạt tội làm giấy tờ giả, nhất là sử dụng giấy tờ giả hãy còn nương nhẹ, nhất là việc sử dụng giấy tờ giả. Đa số việc sử dụng giấy tờ giả mới chỉ dừng lại ở việc xử lý hành chính.

Cũng có một thực tế, ngoài tội phạm làm giả giấy tờ, bằng cấp, thì đa số người sử dụng bằng cấp, giấy tờ giả vẫn chưa lường hết hậu quả của hành vi mình thực hiện, gây ra. Một hành vi tưởng đơn giản như làm để bán hơn chục cái giấy đi đường giả, đã có thể đối mặt với hàng chục năm tù. Sử dụng giấy đi đường giả vào một mục đích vụ lợi, gây hậu quả nghiêm trọng cũng có thể đối mặt với nhiều năm tù. Nếu như cơ quan hành pháp mạnh tay, xử lý nghiêm, và nếu mọi công dân đều nhận thức thấu đáo, có trách nhiệm với cộng đồng thì tội phạm làm giả giấy tờ không còn đất sống, vấn nạn sử dụng giấy tờ giả sẽ bị triệt tiêu, góp phần làm lành mạnh xã hội.