Hai tình huống dịch Covid-19: Chuyển từ phòng, chống sang quản lý bền vững

Chủ động ứng phó

Theo Bộ Y tế, từ đầu năm 2020 đến nay, Việt Nam đã trải qua 4 đợt bùng phát dịch. Quy mô, địa bàn và mức độ lây lan qua mỗi đợt đều có xu hướng phức tạp hơn.

Riêng từ cuối tháng 12/2021, sau khi ghi nhận ca mắc đầu tiên biến thể Omicron, số ca mắc cả nước đã tăng đột biến trong 3 tuần đầu của tháng 3/2022 do biến thể này. Sau đó, số ca mắc giảm mạnh từ cuối tháng 3/2022 cho đến nay.

Trong 3 tuần qua, số ca nhiễm, ca nặng và tử vong tại các tỉnh, thành phố có xu hướng giảm từng ngày. Đặc biệt, trong 2 ngày 1 và 2/5, trung bình cả nước chỉ ghi nhận hơn 3.000 ca/ngày và có 1-2 ca tử vong/ngày.

Để chủ động, sẵn sàng ứng phó, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19, chủ động bám sát tình hình thực tế, Bộ Y tế đã xây dựng Phương án bảo đảm công tác y tế ứng phó với các tình huống dịch Covid-19 năm 2022-2023. Trên cơ sở kế hoạch của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tham khảo kế hoạch đáp ứng của một số quốc gia và thực tiễn tình hình dịch bệnh tại Việt Nam, thực hiện Nghị quyết 38/NQ-CP, Bộ Y tế xây dựng các tình huống dịch Covid-19 trong giai đoạn chuyển tiếp từ phòng, chống đại dịch sang quản lý bền vững như sau:

Tình huống thứ nhất: Chủng virus vẫn tiếp tục tiến hóa, tuy nhiên do cộng đồng đã có miễn dịch nên số trường hợp nặng và tử vong giảm dần dẫn đến các ổ dịch không còn nghiêm trọng như trước hoặc xuất hiện biến chủng mới của virus SARS-CoV-2 nhưng ít nghiêm trọng hơn. Tình huống thứ hai: Xuất hiện biến chủng mới của virus SARS-CoV-2 có khả năng làm giảm hiệu quả vaccine hoặc miễn dịch, khiến ca mắc có triệu chứng nghiêm trọng hoặc tử vong tăng lên, đặc biệt ở các nhóm dễ bị tổn thương.

Trong 2 tình huống này, Bộ Y tế nhấn mạnh: Một trong 4 nguyên tắc đặt ra là vaccine là biện pháp hữu hiệu trong việc giảm nguy cơ chuyển nặng, tử vong. Tỷ lệ bao phủ vaccine cao ở tất cả các nhóm đối tượng, đặc biệt là nhóm dễ bị tổn thương và nhóm nguy cơ cao là nền tảng để từng bước nới lỏng các biện pháp y tế và biện pháp xã hội khác.

Nghiên cứu tiêm mũi 4 cho người lớn, mũi 3 cho trẻ em

Ở tình huống thứ nhất, Bộ Y tế đề xuất một số hoạt động tập trung ở tình huống này là nghiên cứu tiêm vaccine ngừa Covid – 19 mũi thứ 4 cho người lớn. Ngoài ra, tiêm mũi thứ 3 cho trẻ em từ 5 tuổi đến dưới 18 tuổi và tiêm chủng cho trẻ em từ 3 tuổi đến 5 tuổi, để sớm triển khai tiêm vaccine cho các nhóm đối tượng ngay trong năm 2022.

Bên cạnh đó cũng cần tăng cường theo dõi giám sát, xét nghiệm phát hiện kịp thời các biến chủng đáng lo ngại (VOC) và những thay đổi về khả năng gây bệnh, khả năng lây truyền và hiệu quả của các biện pháp can thiệp; triển khai giám sát giải trình tự gen tại các điểm giám sát trọng điểm để phát hiện sự tiến hóa của virus; mở rộng giám sát SARS-CoV-2 trên động vật (bao gồm cả vật nuôi và động vật hoang dã).

Về các biện pháp xã hội, kịch bản tình huống 1 của Bộ Y tế đề xuất tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch theo quy định tại Nghị quyết 128 của Chính phủ, song xem xét giảm bớt hoặc nới lỏng các điều kiện, hướng dẫn để tạo thuận lợi hơn cho các tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp, cá nhân triển khai thực hiện. Cùng đó, đánh giá việc thực hiện, điều chỉnh các chỉ số, ngưỡng xác định cấp độ dịch phù hợp với bản chất dịch, đáp ứng thực tế, tạo điều kiện cho các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội.

Riêng với công tác điều trị, sẵn sàng thiết lập cơ sở thu dung, điều trị Covid-19 phù hợp với tình hình dịch bệnh tại mỗi địa phương. Ngoài ra, thực hiện khám, chữa bệnh từ xa, có cơ chế cấp phát, cung ứng thuốc phù hợp, hiệu quả bảo đảm người mắc Covid-19 được điều trị kịp thời.

Với tình huống thứ hai, Bộ Y tế sẽ phối hợp chặt chẽ với WHO, các nhà sản xuất vaccine để cập nhật các loại vaccine phù hợp với biến chủng mới của virus SARS-CoV-2, kịp thời báo cáo Chính phủ để cập nhật và cho phép mua bổ sung phục vụ tiêm chủng cho người dân.

Bên cạnh đó, theo dõi sát diễn biến tình hình dịch bệnh trên thế giới, trong nước. Cụ thể là tăng cường công tác giám sát sự xâm nhập của biến thể mới tại các cửa khẩu, khu vực biên giới…; tiếp tục giám sát phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh tại cộng đồng, tập trung giám sát các trường hợp nhập viện, điều trị tích cực và các trường hợp tử vong.

Ở tình huống này sẽ thực hiện linh hoạt nguyên tắc “ngăn chặn - phát hiện - cách ly - khoanh vùng - dập dịch” theo quy mô và phạm vi hẹp nhất có thể, phù hợp với diễn biến dịch bệnh; áp dụng linh hoạt công thức chống dịch “5K + vaccine, thuốc + điều trị + công nghệ + ý thức người dân + các biện pháp khác”.

Theo thông tin từ Bộ Y tế, hiện trung bình số ca mắc mới Covid-19 ghi nhận trong 7 ngày qua ở nước ta khoảng 5.938 ca/ngày. Trung bình số tử vong ghi nhận trong 7 ngày qua là 3 ca/ngày. Trong 3 tuần qua, số ca mắc mới Covid-19, ca nặng và tử vong tại các tỉnh, thành phố có xu hướng giảm từng ngày.

Việt Nam đã triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng Covid-19 với quy mô lớn nhất trong lịch sử. Việt Nam là một trong các quốc gia có số liều tiêm vaccine phòng Covid-19 cao nhất thế giới với tỷ lệ tiêm mũi 1 đạt 100%, tỷ lệ mũi 2 đạt 99,8%, tỷ lệ mũi 3 đạt 49%.