Hàn Quốc sẽ ra sao sau khi Tổng thống bị phế truất?

Bà Park Geun-hye đã bị phế truất khỏi chức vị Tổng thống và sẽ bị khởi tố. (Nguồn: AP).

Tòa Hiến pháp nhất trí luận tội bà Park

Một cuộc bầu cử để lựa chọn ra vị Tổng thống mới sẽ được tổ chức trong vòng 60 ngày tới, và các cuộc thăm dò công bố mới đây cho thấy sẽ có một sự thay đổi trong xu hướng chính trị của Hàn quốc, khi mà ứng viên sáng giá nhất hiện nay, ông Moon Jae-in đang có khoảng cách khá lớn so với các đối thủ từng trung thành với bà Park.

“Tòa án đã phế truất Tổng thống Park Geun-hye khỏi vị trí của bà” - Lee Jung-mi, Chánh án tòa Hiến pháp thông báo về phán quyết trong hôm 10-3 - “Không có lựa chọn nào khác ngoài việc quyết định về phán quyết này”.

Bản thân bà Park đã không đưa ra bất kỳ bình luận nào về phán quyết này và vẫn ở tại Nhà Xanh suốt khoảng thời gian này. Thủ tướng Hwang Kyo-ahn, người đang tạm thời kiêm nhiệm chức vụ Tổng thống thay bà Park, đã tuyên bố rằng Hàn Quốc đang trong tình trạng “khẩn cấp”, nói rằng ông sẽ cố gắng đảm bảo sự ổn định và làm dịu các mối quan ngại quốc tế.

Phán quyết thông qua việc luận tội bà Park đã tạo nên một khoảnh khắc lịch sử ở xứ sở Kim Chi, khi lần đầu tiên làn sóng biểu tình hòa bình đã khiến cho một vị Tổng thống dân cử bị phế truất. Tuy nhiên, những người ủng hộ bà Park đã không để lỡ thời gian mà ngay lập tức thể hiện sự phẫn nộ của họ trong sáng 10-3, đụng độ với cảnh sát chống bạo động và thậm chí phá vỡ hàng rào bao quanh Tòa Hiến pháp. 2 người được cho là đã thiệt mạng trong các cuộc biểu tình này.

Sự việc đã gây nên cơn chấn động đối với xã hội Hàn Quốc do quy mô cực lớn của bê bối tham nhũng: Không chỉ Nhà Xanh có dính líu mà cả giới lãnh đạo của hàng loạt tập đoàn hàng đầu của đất nước như Samsung, một công tố viên cấp cao và lãnh đạo của Quỹ Hưu trí Quốc gia - quỹ lớn thứ ba thế giới - cũng bị ảnh hưởng.

Vụ việc cũng diễn ra trong bối cảnh căng thẳng trong khu vực, khi Triều Tiên thử nghiệm nhiều tên lửa, tung ra lời đe dọa, Trung Quốc dọa đáp trả Hàn Quốc vì cho Mỹ đặt hệ thống phòng thủ tên lửa trên lãnh thổ của mình…

Được biết, tất cả 8 vị thẩm phán thuộc Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc đã bỏ phiếu ủng hộ việc luận tội bà Park, được thông qua trước đó tại Quốc hội hồi tháng 12 năm ngoái, cho rằng Tổng thống đã “liên tiếp” vi phạm luật pháp và Hiến pháp.

Tòa án Hiến pháp kết luận rằng bà Park đã giúp người bạn thân của mình, bà Choi Soon-sil, nhận các khoản tiền hối lộ từ các tập đoàn Hàn Quốc và cá nhân bà cũng yêu cầu các tập đoàn lớn đóng góp. Bà Park còn để lộ thông tin bí mật vào tay bà Choi, cố gắng che dấu việc làm sai trái của bà này, sau đó nói dối về sự việc. Các vị thẩm phán cũng chỉ trích bà Park vì đã từ chối trả lời những câu hỏi liên quan tới vụ bê bối này.

“Những ảnh hưởng tiêu cực từ các hành vi vi phạm pháp luật của Tổng thống là rất nghiêm trọng, và việc phế truất bà khỏi văn phòng sẽ mang lại lợi ích lớn trong việc bảo vệ Hiến pháp” - Chán án của Tòa án Hiến pháp tuyên bố.

Các cuộc biểu tình, cả ủng hộ lẫn phản đối bà Park đã bùng phát sau phán quyết của Tòa Hiến pháp. (Nguồn: EPA).

Đối mặt 13 cáo trạng

Từ trước khi phán quyết được đưa ra, giới phân tích ở Hàn Quốc đã dự đoán Tòa Hiến pháp sẽ đưa ra quyết định luận tội bà Park.

“Đó là một vụ việc mà hiển nhiên là tòa án sẽ không thể phán quyết khác ngoài luận tội Tổng thống” - Kim Seon-taek, Giáo sư ngành Luật Hiến pháp thuộc Đại học Korea, nhận định - “Qua quá trình điều tra vụ “Choi-gate”, chúng ta nhận thấy rõ các vi phạm luật pháp nghiêm trọng và bằng chứng cho thấy bà Park và bà Choi đã can thiệp vào luật pháp như thế nào”.

Về phần mình, các luật sư của bà Park tuyên bố sẽ còn tiếp tục đấu tranh.

“Tôi không thể chấp nhận kết luận ngày hôm nay” - Luật sư Suh Suk-koo nói trước báo giới bên ngoài tòa án, nói rằng họ sẽ tiếp tục kháng cáo - “Giới truyền thông Hàn Quốc, cùng với các liên đoàn lao động, đã dấy lên cac cuộc biểu tình chống bà Park”.

Những người ủng hộ bà Park - phần lớn là người lớn tuổi và có quan điểm bảo thủ - cũng bắt đầu tổ chức tuần hành bên ngoài Tòa án Hiến pháp ngay sau khi phán quyết được đưa ra. Họ cố gắng băng qua hàng rào cảnh sát và leo qua rào chắn xung quanh tòa án này. Nhiều người bất tỉnh nằm ngay trên đất sau cuộc đụng độ với cảnh sát.

Bà Choi Soon-sil, người bạn thân lâu năm của bà Park, đã bị cáo buộc nhận hối lộ từ các tập đoàn lớn - chỉ riêng Samsung đã bị cáo buộc có dự định hối lộ bà này 37 triệu USD - nhằm đổi lấy việc tranh thủ tầm ảnh hưởng của bà với Tổng thống, đảm bảo cho thương vụ sáp nhập gây tranh cãi của họ.

Giới công tố đặc biệt có nhiệm vụ điều tra vụ bê bối, đã nói trong bản báo cáo dài 101 trang công bố hồi đầu tuần này rằng họ đã tìm ra bằng chứng chứng minh rằng Tổng thống đã thông đồng với bà Choi. Bà Park sau đó tiếp tục từ chối tham gia thẩm vấn bởi giới công tố đặc biệt.

Giới công tố đặc biệt đã đưa ra 13 cáo trạng với bà Park, bao gồm lạm dụng quyền lực, đe dọa để có các khoản đóng góp và tiết lộ bí mật quốc gia... Bà Park vẫn còn quyền miễn trừ bị truy tố trong khi đang ở chức vị Tổng thống, nhưng giờ đây đã mất đi quyền lực này sau khi bị phế truất.

“Vụ việc đã trở nên quá rõ ràng” - Chung Tae-ho, nhà phân tích thuộc Đại học Kyung Hee, nhận định - “Với bản án này, Tòa Hiến pháp đã gửi đi thông điệp cảnh báo với những ai đang nắm quyền rằng không nên lợi dụng vị trí của họ đã kiếm lợi cho bản thân”.

Điều gì sẽ xảy ra với Hàn Quốc?

Bà Park từ hồi tháng 12 năm ngoái đã bị tước đoạt hết quyền lực dù vẫn giữ được chức vị trên danh nghĩa, sau nhiều tuần hứng chịu làn sóng biểu tình phản đối rộng khắp, quy tụ hàng trăm nghìn người trên các tuyến phố thủ đô Seoul mỗi thứ Bảy hàng tuần, kêu gọi bà từ chức hoặc bị luận tội.

Sự phẫn nộ nhằm vào bà Park bắt đầu bùng phát kể từ khi nhiều báo cáo cho rằng bà, người rất ít khi nói chuyện với Bộ trưởng và cố vấn dưới quyền, đã bí mật hỏi ý kiến người bạn thân Choi về mọi vấn đề: Từ chính sách với Triều Tiên cho tới việc lựa chọn mua đồ gia dụng… dù bà Choi không hề nắm một vị trí chính thức trong chính phủ Hàn Quốc.

Sự phẫn nộ còn gia tăng hơn khi người dân xứ Hàn biết được rằng, hóa ra bà Choi đã lợi dụng mối quan hệ thân thiết với Tổng thống để lấp đầy hầu bao của mình và làm lợi cho gia đình. Bà bị cáo buộc đã nhận khoản tiền hối lộ lên tới 70 triệu USD từ các tập đoàn lớn.

Người thừa kế tập đoàn Samsung, ông Lee Jae-yong, đã ra tòa hôm thứ Năm vừa qua với các cáo buộc gồm hối lộ, tham ô và khai man, trong khi bà Choi đã bị xét xử trong nhiều tháng qua. Cả hai người này đều bác bỏ các cáo buộc, dù trước đó tại phiên điều trần Quốc hội, ông Lee đã thừa nhận rằng Samsung đã mua một cong ngựa giá 900.000 USD để tặng con gái bà Choi.

Giờ thì bà Park đã bị phế truất vĩnh viễn, và cuộc bầu cử để lựa chọn nhà lãnh đạo mới của đất nước Hàn Quốc sẽ được tổ chức trong vòng 60 ngày. Các đảng phái bảo thủ ở nước này đang trong tình trạng xáo trộn, khi mà đảng cầm quyền bị chia rẽ thành 2 bên, một bên ủng hộ bà Park và một bên cố gắng tạo khoảng cách với bà.

Các cuộc thăm dò mới đây nhất cho thấy ông Moon Jae-in, thuộc đảng Dân chủ và từng là đối thủ cạnh tranh với bà Park trong kỳ bầu cử gần đây nhất, đang dẫn đầu danh sách các ứng viên.

Được biết ông Moon là người có hướng tiếp cận hòa giải đối với vấn đề Triều Tiên hơn là chính phủ bảo thủ của bà Park, và kỳ bầu cử này có thể sẽ làm thay đổi chính sách Triều Tiên của Hàn Quốc.