‘Hộ chiếu vaccine’, giải pháp then chốt để nối lại đường bay quốc tế

Hộ chiếu sức khỏe điện tử đang được xem là một trong những giải pháp giúp nối lại các chuyến bay quốc tế, khơi thông du lịch, thương mại và vực dậy các nền kinh tế trên thế giới sau một năm bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19.

Ngày 1/7 tới đây, “Chứng nhận kỹ thuật số về Covid” của Liên minh châu Âu (EU) bắt đầu có hiệu lực và được kỳ vọng giúp mở lại biên giới trong khối và các nước thành viên. Đây là công cụ được ban hành và chấp nhận ở mọi quốc gia thành viên, cho phép công dân châu Âu đi lại an toàn và không có bất kỳ sự phân biệt nào.

Tại Việt Nam, Cục Hàng không Việt Nam đã kiến nghị Bộ GTVT báo cáo các cấp có thẩm quyền triển khai cơ chế “hộ chiếu vaccine” để đẩy nhanh việc mở lại các chuyến bay quốc tế thường lệ chở khách đến Việt Nam.

Là hãng hàng không đầu tiên tại Việt Nam ký thỏa thuận với Hiệp hội Hàng không quốc tế (IATA) và sẽ bắt đầu triển khai thử nghiệm ứng dụng hộ chiếu sức khoẻ điện tử IATA Travel Pass trong tháng 6 này. Đây có thể coi là chìa khóa mở cửa biên giới, tạo điều kiện cho hành khách đi lại thuận lợi giữa các quốc gia đồng thời đáp ứng mọi yêu cầu nhập cảnh của cơ quan chức năng và Chính phủ tại điểm đến.

Phía Hiệp hội Doanh nghiệp hàng không Việt Nam cho rằng nên từng bước mở cửa, nối lại đường bay quốc tế, chấp nhận cho khách nước ngoài vào Việt Nam khi có hồ sơ điện tử chứng nhận tiêm vaccine, đặc biệt là khách từ các quốc gia có lượng hành khách lớn hoặc có tiềm năng, đã kiểm soát được dịch bệnh cho hành trình Việt Nam và ngược lại như một số nước ở châu Âu...

Tại họp báo Chính phủ đầu tháng 5 vừa qua, Thủ tướng đã có chỉ đạo Bộ Y tế phối hợp với các bộ, ngành liên quan xem xét các biện pháp phòng chống dịch phù hợp khi triển khai “hộ chiếu vaccine”.

Giới chuyên gia kinh tế cho rằng, dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp, việc từng bước mở cửa đón khách nhập cảnh có “hộ chiếu vaccine” là một giải pháp hay để khơi thông du lịch, thương mại và vực dậy nền kinh tế, đồng thời phải được xem xét một cách thận trọng.

Trước đó, để nối lại các chuyến bay quốc tế thường lệ theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Cục Hàng không Việt Nam có văn bản báo cáo Bộ GTVT đề xuất 3 giai đoạn trong lộ trình khôi phục các chuyến bay.

Cụ thể giai đoạn đầu chỉ khôi phục các chuyến bay trọn gói (combo) như vé máy bay, xét nghiệm, phí cách ly... áp dụng với công dân Việt Nam. Cơ quan này cũng đề nghị triển khai đồng thời với các chuyến bay giải cứu công dân do Chính phủ tổ chức, với tần suất căn cứ theo năng lực tiếp nhận cách ly của địa phương.

Giai đoạn 2, bắt đầu từ tháng 7/2021 sẽ triển khai các chuyến bay thường lệ chở khách vào Việt Nam có cách ly sau khi nhập cảnh cho cả công dân Việt Nam và nước ngoài (có xét nghiệm âm tính với Covid-19). Trước mắt, thực hiện các chuyến bay giữa Việt Nam và Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) với tần suất 4 chuyến/tuần/chiều cho các hãng hàng không của mỗi bên.

Giai đoạn 3, dự kiến từ tháng 9/2021, tùy thuộc vào tiến trình tiêm vaccine tại Việt Nam và đánh giá về tính miễn dịch cộng đồng sau khi tiêm vaccine đại trà, Cục Hàng không Việt Nam sẽ triển khai các chuyến bay thường lệ chở khách vào Việt Nam không yêu cầu cách ly sau nhập cảnh nhưng áp dụng cơ chế “hộ chiếu vaccine”.

Về việc nối lại đường bay quốc tế thương mại, PGS.TS Nguyễn Thiện Tống - chuyên gia ngành hàng không đặc biệt nhấn mạnh giải pháp “hộ chiếu vaccine” là then chốt để nối lại đường bay quốc tế và các bộ, ngành cần nghiên cứu thật nhanh để thực hiện.

Để “hộ chiếu vaccine” có thể ứng dụng khi hành khách đi lại qua biên giới, giữa các quốc gia cần có sự công nhận lẫn nhau cũng như liên kết hệ thống một cách toàn diện, thống nhất về ngôn ngữ, dữ liệu cũng như các quy định về bảo mật thông tin. Tuy nhiên, hiện nước ta chưa có các quy định pháp lý liên quan đến việc triển khai “hộ chiếu vaccine” cũng như những thỏa thuận liên quan ở cấp Chính phủ, liên bộ giữa Việt Nam và các nước để triển khai áp dụng đối với khách quốc tế nhập, xuất cảnh Việt Nam.