Khó "xử" các lò mổ bẩn

Ảnh minh họa.

Nhờn luật?

Theo đánh giá của Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Bộ NN&PTNT), công tác quản lý chất lượng và đảm bảo an toàn vệ sinh nông lâm thủy sản thời gian qua mới chỉ dừng ở mức kiềm chế, chưa tạo sự chuyển biến trên thực tế. Việc xử lý còn mang tính sự vụ, chưa quyết liệt và đồng bộ. Tình trạng vi phạm ATTP còn phổ biến hay tình trạng sử dụng kháng sinh, chất cấm trong chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản vẫn còn.

Kết quả triển khai Thông tư 45/2014/TT-BNNPTNT của 40/63 tỉnh, thành phố, có một thực tế nổi cộm là các cơ sở xếp loại C đang chiếm lượng lớn và khi tái kiểm tra thì đa số vẫn không đạt. Cụ thể, số cơ sở sản xuất kinh doanh nông lâm thủy sản được kiểm tra phân loại và kiểm tra định kỳ là 3.942 cơ sở thì đã có 1.260 cơ sở (chiếm 32%) xếp loại C. Có 735 cơ sở xếp loại C được tái kiểm tra thì có tới 58,3% vẫn chưa đảm bảo yêu cầu, cao hơn so với năm 2014 là 27,9%. Điều này cho thấy tình trạng không đảm bảo ATTP tại các cơ sở vẫn còn phổ biến, nhiều cơ quan địa phương chưa có biện pháp xử lý nghiêm, răn đe các cơ sở này.

Trước tình trạng này, nhiều ý kiến cho rằng, nếu không xử lý triệt để các cơ sở xếp loại C thì công tác an toàn vệ sinh thực phẩm và quản lý vật tư nông nghiệp sẽ không đem lại hiệu quả cao, dẫn đến tình trạng “nhờn luật”.

Liên quan đến vấn đề này, bà Nguyễn Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục Thú y cho rằng, Thông tư 45 có quy định nếu các cơ sở xếp loại C mà tái kiểm tra vẫn không đạt thì kiên quyết đóng cửa. Thế nhưng, việc đóng cửa các cơ sở vi phạm này không hề đơn giản khi các cấp chính quyền ở cơ sở không chịu vào cuộc, xử lý dứt điểm. Chính điều này đã làm cho hiệu lực, hiệu quả pháp lý của Thông tư 45 không được thực thi nghiêm túc. Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát chỉ đạo Cục Thú y tiếp tục soạn chỉ thị và làm công văn gửi Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, Yên Bái, Thái Bình thông báo tình hình và chỉ đạo làm điểm nhằm rút kinh nghiệm triển khai trên diện rộng.

Ở lĩnh vực BVTV, ông Nguyễn Xuân Hồng, Cục trưởng Cục Bảo vệ Thực phẩm (BVTP) cho hay: Gần đây, có một số nước cảnh báo về việc sử dụng thuốc BVTV trên chè, tiêu, yếu tố làm mất ATTP chủ yếu ở khâu sử dụng thuốc. Hiện nay, có 16,2% cơ sở kinh doanh thuốc BVTV xếp loại C, tái kiểm thì số cơ sở tiếp tục không đạt vẫn còn cao, khoảng trên 80%. Đây chủ yếu là các cơ sở buôn bán nhỏ lẻ. Để xử lý được các cơ sở vi phạm này, không chỉ xử phạt mà phải có biện pháp xử lý bổ sung như thu hồi giấy phép 3 tháng, 6 tháng, 1 năm hoặc vĩnh viễn.

Ông Nguyễn Xuân Hồng cũng kiến nghị Bộ trình Thủ tướng Chính phủ cho phép triển khai mỗi xã có 1 nhân viên BVTV – đây sẽ là đầu mối, tư vấn, tuyền truyền cho nhân dân, giúp chính quyền địa phương quản lý vấn đề sử dụng thuốc BVTV tốt hơn.

Kháng sinh, chất cấm - nguy cơ tiềm ẩn

Nói về việc sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi, theo ông Nguyễn Xuân Dương, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi thì việc người chăn nuôi đưa kháng sinh vào thức ăn chăn nuôi với mục tiêu phòng bệnh là nguy cơ gây mất ATTP rất cao. Tuy nhiên, việc bỏ sử dụng kháng sinh cần có lộ trình thích hợp vì ngay cả nước phát triển như Mỹ dự kiến đến năm 2018 mới bỏ.

Hiện nay, mới có 11 nước trên thế giới không dùng kháng sinh vào kích thích tăng trưởng. Việt Nam không thể nhanh hơn các nước phát triển vì điều kiện chăn nuôi của chúng ta về chuồng trại, vệ sinh chăn nuôi chưa đạt yêu cầu như Châu Âu, nếu bỏ ngay bây giờ thì dịch bệnh sẽ xảy ra rất nhiều. Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, nếu chưa thể cấm sử dụng được tất cả các loại kháng sinh thì cần cấm dần từng nhóm, nhất là nhóm kháng sinh cho người đang được sử dụng trong chăn nuôi.

Ở lĩnh vực thủy sản, ông Nguyễn Huy Điền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản đề xuất: Xử lý các vi phạm trong lĩnh vực thủy sản nhất là chất cấm phải tổ chức thanh tra đột xuất, còn báo trước thì khi thanh tra không tìm thấy dấu hiệu vi phạm. Về sử dụng kháng sinh trong thủy sản khi kiểm tra các đại lý thì không có nhưng khi kiểm tra các hộ nuôi vẫn có tình trạng cho trực tiếp vào ao nuôi. Cần quản lý từ gốc không cho nhập khẩu các loại chất cấm, kháng sinh không có trong danh mục hoặc phát hiện ra sẽ xử phạt thì mới ngăn chặn tình trạng này.

Trước những tồn tại kể trên, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng, trong những tháng cuối năm, các đơn vị trực thuộc Bộ khẩn trương hoàn thiện các văn bản pháp quy để nâng cao chất lượng quản lý nhà nước trong lĩnh vực quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm và vật tư nông nghiệp. Trong đó, tập trung xử lý những cơ sở xếp loại C sau tái kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở sử dụng chất cấm, kháng sinh trong chăn nuôi và thủy sản.