Dự án hấp dẫn: Sống trên Mặt Trăng

Mô hình căn cứ trên Mặt Trăng trong Dự án Luna 27. (Nguồn: ESA).

Dự án đầy tham vọng trên có tên Luna 27, dự kiến sẽ phóng nhiều tàu vũ trụ lên khám phá phần tối của Mặt Trăng trong vòng 5 năm tới. Các tàu vũ trụ sẽ có nhiệm vụ khám phá xem có tồn tại nước, vật liệu thô…trên phần cực Nam của Mặt Trăng hay không, để từ đó tìm cách tận dụng để chế tạo nhiên liệu và Oxy.

Nhiệm vụ này là một trong những chuỗi nhiệm vụ thuộc dự án mà Cơ quan Vũ trụ Liên bang Nga (Roscosmos) dẫn đầu, nhằm nối lại chương trình khám phá Mặt Trăng vốn đã bị tạm dừng từ thời Liên Xô cũ hồi những năm 1970.

Một trong những nhà khoa học phụ trách Dự án này, Giáo sư Igor Mitrofanov cho hay: “Chúng tôi cần phải trở lại Mặt Trăng. Thế kỷ 21 sẽ là thế kỷ đánh dấu sự định cư bên ngoài Trái Đất của nền văn hóa nhân loại, và đất nước chúng tôi cần phải tham gia vào quá trình đó”.

Không giống như những nỗ lực khám phá Mặt Trăng hồi những thập kỷ 60 và 70 của thế kỷ trước, khi Liên Xô còn đang cạnh tranh với Mỹ và nhiều quốc gia khác, Dự án mới là sự chung tay hợp tác giữa Nga và nhiều quốc gia châu Âu.

Berengere Houdou, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Không gian và Công nghệ thuộc Cơ quan Hàng không Vũ trụ châu Âu (ESA), cũng đưa ra chia sẻ tương tự: “Chúng tôi có tham vọng đưa các phi hành gia châu Âu lên Mặt Trăng. Hiện đang có nhiều cuộc thảo luận ở cấp độ quốc tế về việc hợp tác sâu rộng hơn về Dự án này”.

Các nhiệm vụ đầu tiên trong Dự án Luna 27 sẽ tập trung vào áp dụng công nghệ robot trên bề mặt Mặt Trăng. Tàu Luna 27 sẽ hạ cánh trên vùng cực Nam của Mặt Trăng. Đây là khu vực luôn chìm trong bóng tối, và cũng có nhiều địa điểm được cho là lạnh nhất trong Hệ Mặt Trời. Bởi vậy, những khu vực này được giới khoa học nhận định là “nhà tù băng giá” của nguồn nước và các loại chất hóa học khác trên Mặt Trăng, tồn tại qua hàng triệu năm nhờ tránh được nhiệt lượng từ Mặt Trời.

Theo Tiến sỹ James Carpenter, Trưởng nhóm khoa học của ESA trong Dự án Luna 27, một trong những mục tiêu chính của họ là khám phá nguồn nước và các nguồn tài nguyên khác trên Mặt Trắng để sử dụng trong tương lai, và tìm ra nguồn gốc của sự sống nằm bên trong Hệ Mặt Trời.

Ngoài ra, theo Giáo sư Mitrofanov, việc xây dựng một khu định cư trên bề mặt Mặt Trăng cũng có thể mang lại nhiều lợi ích về thương mại và khoa học cho nhân loại.

“Các phi hành gia sẽ tiến hành khám phá các nguồn khoáng sản và nguồn tài nguyên khác trên Mặt Trăng, từ đó xây dựng nên một khu định cư, vừa để làm một trạm làm việc vừa để làm bàn đạp thúc đẩy cho các chuyến bay tới Sao Hỏa trong tương lai” – ông Mitrofanov nói.

Hiện ESA cùng một số nhà thầu công nghiệp đang phát triển một hệ thống hạ cánh mới có khả năng đáp xuống bề mặt Mặt Trăng một cách chuẩn xác hơn rất nhiều so với các nhiệm vụ từng thực hiện hồi những năm 1970. Hệ thống có tên “Pilot” sử dụng nhiều camera lắp đặt trên tàu vũ trụ để định hướng và một hệ thống định hướng bằng tia laser để có thể ghi nhận địa hình tiếp đất. Hệ thống này có thể phân biệt được địa hình nào an toàn nhất để hạ cánh, và có thể tự chọn lựa một địa hình tốt hơn.

ESA cũng đang phát triển một hệ thống khoan được thiết kế khoan sâu 2 m dưới bề mặt Mặt Trăng để thu thập mẫu nước ở dạng băng. Được biết loại băng này có độ cứng còn cao hơn cả bê-tông, bởi vậy mũi khoan này cần phải được chế tạo đặc biệt mới có thể đâm thủng được nó.

Ngoài ra, Nga và ESA cũng cho biết sẽ triển khai thêm một phòng thí nghiệm mini có tên ProSPA cho Dự án Luna 27. Đây là phòng thí nghiệm mini từng được sử dụng trong nhiệm vụ khám phá hành tinh 67P hồi năm ngoái. ProSPA sẽ có nhiệm vụ thu thập các nguyên liệu chính để tạo ra nước, khí oxy, năng lượng và các vật chất khác mà các phi hành gia có thể tận dụng trong tương lai.

Phòng thí nghiệm mini này cũng giúp các nhà khoa học ước lượng các nguồn tài nguyên quan trọng này trên bề mặt Mặt Trăng, và quan trọng hơn, vị trí chính xác của chúng nằm ở đâu.

Sự tham gia của châu Âu trong nhiệm vụ khám phá Mặt Trăng với Nga dự kiến sẽ được thông qua trong một cuộc họp các Bộ trưởng vào cuối năm 2016. Dự án này hiện đang nhận được sự hậu thuẫn rất lớn từ ESA và Roscosmos; trong khi các nhà khoa học tham gia vào Dự án Luna 27 thể hiện sự tự tin rằng con người sẽ đạt được bước tiến lớn khi trở lại bề mặt Mặt Trăng.