Không còn chạy lũ

An tâm khi mùa mưa bão đến

Bên cạnh nhiều nhà chòi phòng tránh bão, lũ được hỗ trợ xây dựng theo Quyết định số 48/2014/QĐ-TTg của Chính phủ, tỉnh Quảng Bình đã tiếp tục làm nhà an toàn chống chịu bão, lụt cho cộng đồng ven biển và cận ven biển từ Dự án “Tăng cường khả năng chống chịu với những tác động của biến đổi khí hậu cho các cộng đồng dễ bị tổn thương ven biển Việt Nam” (GCF) do Quỹ Khí hậu xanh tài trợ thông qua Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP).

Bên ngôi nhà chòi tránh lũ, bà Lê Thị Diệu ở thôn Tân Thịnh, xã Tân Thủy, huyện Lệ Thủy chỉ vào ngấn nước nằm ngang cao hơn 2,5 m trên tường nhà mà nước lũ năm 2020 để lại. Bà nói: “Tôi năm nay 74 tuổi, ở một mình do con cái lập gia đình ở xa. Ngôi nhà thấp cũ đang bị hư hỏng nặng. Năm 2020, được chính quyền địa phương và dự án hỗ trợ làm nhà chống bão, lụt nên yên tâm hơn nhiều. Đặc biệt, nhà vừa làm xong là lũ lớn ập đến nên rất may có nơi trú ẩn vững chãi”.

Ngôi nhà tránh lũ của bà Diệu được xây dựng hai tầng, rộng chừng 25 m2. Sàn tầng một đổ bê tông kiên cố, nền lát đá hoa, có cầu thang bằng sắt để lên tầng hai. Tầng hai ngôi nhà tránh lũ này được lợp tôn, có cửa thoát hiểm để đề phòng các trường hợp bất trắc.

Trong đợt lũ lịch sử tháng 10 năm 2020, tầng hai ngôi nhà tránh lũ của bà Diệu là nơi trú ẩn an toàn cho nhiều người trong xóm đến tránh lũ. Bà Diệu cho biết: “Trong lúc thiên tai, tôi đã nấu nướng cơm nước giúp bà con, trong đó có nhiều trẻ em trên ngôi nhà tránh lũ này”.

Để minh chứng thêm tính hiệu quả của nhà tránh lũ, bà Trần Thị Thiết, hàng xóm của bà Diệu cho biết, do nước lũ dâng lên nhanh, ngôi nhà cấp bốn của bà bị chìm sâu. Vì vậy, cả sáu người trong nhà phải sơ tán sang nhà bà Diệu để trú ẩn đến bốn ngày sau khi nước rút mới về lại nhà của mình.

Đối với gia đình bà Lê Thị Lần (xã Tân Thủy), là hộ neo đơn, cuộc sống gặp nhiều khó khăn nên phải chạy lũ mỗi khi mưa to gió lớn. Đối với bà Lần, ước mơ xây dựng được ngôi nhà tránh lũ để an tâm trong mùa mưa bão đã ấp ủ từ lâu. Và rồi ước mơ của bà đã trở thành hiện thực. Bà cho biết, “đầu năm 2021, nghe các anh trên xã nói tui được hỗ trợ nhà chòi tránh lũ mà mừng vui không ngủ được. Sau 4 tháng thi công, ngôi nhà đã hoàn thành. Mùa mưa lũ này, tôi đã an tâm sống chung với lũ”.

Xây dựng 897 nhà tránh bão lũ

Những ngôi nhà phòng, tránh bão, lũ của bà Diệu, bà Lần đều làm theo mẫu do Sở Xây dựng tỉnh Quảng Bình phê duyệt thiết kế với diện tích tầng 1 tối thiểu 13 m2, lớn nhất 45 m2 (người dân bỏ thêm chi phí để làm rộng hơn), diện tích sàn tránh lũ tối thiểu 10 m2. Kinh phí làm nhà khoảng 75-80 triệu đồng, trong đó người dân được hỗ trợ 52 – 55 triệu đồng, bao gồm tiền Dự án GCF là 1.700 USD, thanh toán cho người dân tùy theo tỷ giá tại thời điểm đăng ký làm nhà (tương đương 39 - 40 triệu đồng); hỗ trợ theo Quyết định số 48/2014/QĐ-TTg từ 12 - 14 triệu đồng, tùy theo khu vực (khu vực bãi ngang 14 triệu, khu vực dân tộc thiểu số là 16 triệu đồng); UBND tỉnh Quảng Bình hỗ trợ 2,5 triệu đồng.

Trong quá trình thực hiện có sự giám sát của cán bộ dự án và đại diện chính quyền địa phương. Việc cấp phát kinh phí cũng tùy thuộc vào tiến độ công trình. Ngoài ra, người dân còn được vay từ Ngân hàng chính sách xã hội 15 triệu đồng với lãi suất ưu đãi để hoàn thiện ngôi nhà.

Theo số liệu từ Sở Xây dựng Quảng Bình, trong 3 năm gần đây, Dự án GCF hỗ trợ tỉnh Quảng Bình xây dựng 897 nhà an toàn chống chịu bão, lụt cho cộng đồng các xã ven biển và cận ven biển.

Ông Đinh Khánh Hậu - Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án GCF tỉnh Quảng Bình cho biết, qua đợt mưa lũ lịch sử năm 2020 cho thấy hiệu quả rõ rệt của nhà phòng, tránh bão, lụt do Dự án GCF hỗ trợ. Ngôi nhà không chỉ là nơi tránh trú của các thành viên trong gia đình mà còn là nơi trú ẩn của những nhà hàng xóm xung quanh. Đặc biệt, mô hình này rất hiệu quả đối với những khu dân cư có ít nhà cao tầng; xa các điểm sơ tán tập trung. Ngoài ra, những ngôi nhà an toàn chống chịu bão, lũ được xem là những điểm sơ tán tập trung quy mô nhỏ.

Có thể nói, việc hỗ trợ xây dựng nhà tránh bão lũ là việc làm ý nghĩa giúp hộ nghèo, gia đình yếu thế; các đối tượng dễ bị tổn thương ở vùng ven biển tỉnh Quảng Bình đã góp phần quan trọng giúp người dân an tâm trong mùa mưa lũ; nỗ lực vươn lên xóa đói, giảm nghèo. Là địa phương còn nhiều khó khăn, tỉnh Quảng Bình mong muốn Chương trình phát triển Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế tiếp tục quan tâm, hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh có thêm nhiều ngôi nhà tránh lũ… để không còn cảnh chạy lũ khi mùa mưa bão tới…

Ông Đinh Khánh Hậu, Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án GCF tỉnh Quảng Bình cho biết: Qua khảo sát chúng tôi thấy rằng, đa số các nhà phòng, chống bão, lụt trên địa bàn tỉnh không bị thiệt hại trong đợt lũ lụt năm 2020. Tại các xã ngập lụt sâu, đến mức 2,5 m thì nước lụt nằm phía dưới sàn vượt lũ từ 0,5- 1,5 m. Từ những hiệu quả của nhà phòng, tránh bão lụt trong đợt lũ lụt 2020, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh đã đề nghị Dự án mở rộng đối tượng và địa bàn hỗ trợ để giúp người dân giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.