Không thể lòng vòng

Ông Bùi Văn Xuyền.

PV: Thưa ông, qua các đợt tiếp xúc cử tri trước Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV, ông thấy vấn đề nào được cử tri phản ánh và mong mỏi nhiều nhất ở kỳ họp lần này?

Ông Bùi Văn Xuyền: Cử tri mong mỏi nhiều nhất là kinh tế vĩ mô, giá cả được ổn định, đời sống của người dân được đảm bảo, thị trường lao động việc làm phát triển.

Trong vấn đề, nông nghiệp, nông dân, nông thôn, hiện nay chúng ta đang tập trung cho việc xây dựng nông thôn mới do đó cử tri mong muốn hoàn chỉnh các quy định về nông thôn mới, nhà nước đầu tư cho các chương trình nước sạch, vấn đề về môi trường xử lý rác.

Gần đây, vấn đề an ninh trật tự xảy ra nhiều vụ án nghiêm trọng, cử tri mong muốn làm sao môi trường cuộc sống được đảm bảo từ phòng chống tội phạm, an toàn vệ sinh thực phẩm, giảm tai nạn giao thông, và quyết tâm phòng chống tham nhũng.

Tại kỳ họp lần này, Quốc hội tập trung cho ý kiến về Luật Phòng, chống tham nhũng sửa đổi và Luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt. Cho nên cử tri mong mỏi và hy vọng hoàn thiện thể chế pháp luật để tiếp tục phòng chống tham nhũng đạt được những kết quả tốt hơn trong thời gian tới.

Là ĐBQH, vậy ông kỳ vọng gì ở kỳ họp lần này?

-Đây là kỳ họp giữa năm cho nên Quốc hội tập trung chủ yếu cho công tác xây dựng pháp luật. Kỳ vọng của cá nhân tôi cũng như các đại biểu lần này là làm sao các luật được thông qua tại kỳ họp lần này có được các quy định mới, nhất là lần này chúng ta thông qua Luật Đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt.

Đây là một luật mới, kỳ vọng khi luật ban hành, 3 khu vực: Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc tại 3 miền Bắc – Trung - Nam phát triển trong nhân tố mới để có thể tạo ra cực tăng trưởng cũng như có tính lan tỏa. Khi luật đi vào cuộc sống mang lại hiệu quả cũng là bước thử nghiệm cơ chế, chính sách trong tổ chức bộ máy để Đảng, Nhà nước tiếp tục công cuộc cải cách về tổ chức bộ máy, cải cách hành chính hiện nay.

Được biết, kỳ họp lần này cũng sẽ tiếp tục đổi mới hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn. Vậy làm sao để các vấn đề được đại biểu đặt ra được tranh luận để đi đến tận cùng vấn đề, thưa ông?

-Lần này Quốc hội vẫn tiếp tục duy trì tranh luận trên diễn đàn Quốc hội, để những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau được các đại biểu đưa ra các quan điểm, lập luận có tính chất thuyết phục. Trên cơ sở đó, những vấn đề có nhiều quan điểm khác nhau sẽ đi đến kết quả, chân thực và sát với thực tiễn hơn.

Từ xây dựng luật cho đến quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, khi tranh luận đi đến tận cùng của vấn đề sẽ giúp cho vấn đề sát với thực tiễn, đạt hiệu quả tốt, và tránh hình thức.

Về chất vấn và trả lời chất vấn, lâu nay lối cũ vẫn mang tính hỏi nhiều, rồi trả lời của người trả lời chất vấn thường mang tính hình thức, tức là có sự chuẩn bị trước nên khi trả lời thì đọc trên giấy. Hay có thời gian chuẩn bị như các đại biểu hỏi một loạt, sau đó buổi trưa bộ trưởng về nghỉ và chuẩn bị, đến chiều thì mang giấy đến đọc; hoặc chiều hôm trước hỏi, buổi tối về chuẩn bị để sáng hôm sau trả lời là không đúng với tinh thần chất vấn, nó không mang lại mong mỏi của cả đại biểu lẫn cử tri.

Chất vấn là hỏi và phải trả lời ngay ở trên hội trường theo đúng nghĩa hỏi-đáp, thể hiện được năng lực trình độ cũng như nắm bắt các công việc, tình hình thực tiễn của từng người đứng đầu ngành lĩnh vực phụ trách. Có đi sâu sát, thường xuyên nắm bắt chắc tình hình hay không đó là điều cử tri và đại biểu kỳ vọng ở các bộ trưởng, trưởng ngành.

Vì chỉ có nắm sâu sát cơ sở, thực tiễn, nắm chắc các quy định của pháp luật, các nội dung liên quan đến quản lý của ngành thì từ đó mới có chỉ đạo đem lại hiệu quả trên thực tiễn.

Cho nên tại kỳ họp lần này, Quốc hội sẽ đổi mới hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn giống như chất vấn và trả lời chất vấn tại Phiên họp thứ 22 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Theo đó, thời gian để mỗi đại biểu nêu câu hỏi chất vấn là 1 phút, sau khi 3 đại biểu nêu câu hỏi thì người bị chất vấn phải trả lời ngay. Việc cải tiến, đổi mới này nhằm mục đích tăng cường tính đối thoại, tranh luận trong hoạt động của Quốc hội.

Thưa ông, thời gian qua nhiều kiến nghị cử tri gửi đến nhưng các bộ ngành trả lời lòng vòng, né tránh. Làm sao để khắc phục được tình trạng này?

-Hiện nay có ưu điểm là các bộ ngành trả lời rất nhanh, trả lời đầy đủ các ý kiến, kiến nghị cũng như các chất vấn của đại biểu. Tuy nhiên chất lượng trả lời đúng là có vấn đề. Trả lời không đi thẳng vào vấn đề nội dung liên quan đến kiến nghị của cử tri, đại biểu; rồi trả lời không nêu rõ thời hạn, lộ trình để giải quyết các công việc, có giải quyết hay không giải quyết; lộ trình giải quyết thế nào?

Hiện rất ít bộ ngành đưa ra được các nội dung này. Để khắc phục vấn đề này, hiện Ban Dân nguyện của Ủy ban thường vụ Quốc hội đã có đánh giá phần trả lời của các bộ ngành, kể cả ý kiến đánh giá của cử tri. Và sau này, ĐBQH cũng sẽ có những đánh giá xem các bộ trả lời như thế nào.

Bên cạnh đó, Ban Dân nguyện cũng đã công khai trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội khi nêu rõ các địa chỉ, những bộ ngành nào trả lời không rõ, trả lời lòng vòng, không đúng trọng tâm, không đưa ra được những giải pháp lộ trình, thời gian xử lý vụ việc.

Tại kỳ họp này vấn đề trên sẽ được báo cáo, đánh giá, và công khai trước diễn đàn Quốc hội để các ĐBQH thấy rằng bộ ngành nào trả lời tốt, để có đánh giá, kể cả liên quan đến bỏ phiếu, lấy phiếu tín nhiệm nữa.

Qua đó cảnh báo các bộ phải làm cho rõ ràng hơn, tốt hơn. Tôi cho rằng các bộ sẽ phải chú ý xem xét lại cách thức trả lời của mình. Nếu vẫn như vậy thì đại biểu, cử tri sẽ có đánh giá. Và tới đây, Quốc hội sẽ có tổng kết đánh giá việc trả lời của các bộ ngành đối với kiến nghị của cử tri.

Trân trọng cảm ơn ông!