Kiến nghị tiếp tục thí điểm hệ thống cân xe tự động hiện đại nhất Việt Nam trên Quốc lộ 5

Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, sau hơn 1 năm thí điểm (từ ngày 15/8/2020) đưa bộ cân kiểm tra tải trọng xe tự động lắp đặt trên QL5 do Jica tài trợ vào hoạt động, tổng số xe tải cân kiểm tra lên tới hơn 495.000 lượt. Trong đó, chỉ có gần 600 lượt xe vi phạm quy định về tải trọng. Trung bình mỗi ngày có 1,5 lượt xe tải vi phạm.

Do đó, tỷ lệ xe quá tải bị xử phạt trên số lượt xe được cân kiểm tra đã giảm từ 6,9% trong 7 tháng đầu năm 2020 xuống còn 0,12% (giảm hơn 57 lần).

Số lượt xe tải vi phạm bình quân trên ngày đã giảm từ 176 lượt xe/ngày xuống còn 1,5 lượt xe/ngày, giảm hơn 117 lần. Mức độ vi phạm không cao, chủ yếu vi phạm vượt khối lượng toàn bộ cho phép (tổng tải trọng) ở mức trên 10% - 30%.

Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam đánh giá, hệ thống cân này tốc độ cao, ứng dụng công nghệ cảm biến lực có độ chính xác cao, ổn định, tin cậy; phần mềm cân xe tự động cho phép hệ thống cân hoạt động tự động hoàn toàn, không cần thao tác vận hành và can thiệp của con người.

Đặc biệt, hệ thống cân cho ra kết quả cân rất nhanh (từ 3 đến 15 giây tùy thuộc tốc độ và tình trạng mạng internet tại thời điểm xe lưu thông qua cân); kiểm soát được 100% số lượt xe lưu thông trên đoạn đường đặt thiết bị cân.

Nhờ tích hợp công nghệ thông tin hiện đại, hệ thống cân điện tử này cũng có thể thực hiện cân tải trọng khi xe ở trạng thái dừng hoặc di chuyển ở vận tốc đến 80 km/giờ và chỉ mất từ 3-10 giây, phiếu cân đã có thể được in ra, phục vụ lực lượng chức năng trong việc ra quyết định xử phạt nguội phương tiện vi phạm...

Song, theo Tổng cục Đường bộ, vướng mắc lớn nhất hiện nay là việc chưa có quy định về thiết kế trạm kiểm tra tải trọng xe tốc độ cao 1 cấp cân.

Ngoài ra, Tổng cục Đường bộ Việt Nam cũng chỉ ra những khó khăn trong phạt nguội vi phạm do chưa có hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 135/2021 của Chính phủ quy định về danh mục, việc quản lý, sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và quy trình thu thập, sử dụng dữ liệu thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp để phát hiện vi phạm và xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi thay đổi kích thước thùng, chở hàng quá tải.

Mặc dù vậy, Tổng cục Đường bộ cho rằng, việc thí điểm của hệ thống cân tự động trên Quốc lộ 5 đã đem lại hiệu quả tích cực. Vì vậy, đơn vị này kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải tiếp tục cho phép thí điểm hệ thống cân tự động sau khi đã được hoàn thiện để kiểm soát xe quá tải trên Quốc lộ 5 cho đến khi hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật.