Việt Nam và EU: Thúc đẩy thương mại gỗ hợp pháp

Sau gần 6 năm đàm phán, vừa qua, hai trưởng đoàn đàm phán của Việt Nam và EU gồm Tiến sĩ Hà Công Tuấn - Thứ trưởng Thường trực Bộ NN&PTNT và bà Astrid Schomaker- Vụ trưởng, Vụ Phát triển bền vững toàn cầu, Tổng cục Môi trường của Ủy ban Châu Âu, đã ký tắt lời văn Hiệp định VPA/FLEGT, kết thúc chính thức tiến trình đàm phán Hiệp định.

Hai bên sẽ rà soát pháp lý lời văn Hiệp định đã được thỏa thuận, sau đó Hiệp định sẽ được dịch sang tiếng Việt và các ngôn ngữ chính thức của EU. Trước khi Hiệp định có hiệu lực, mỗi bên sẽ phải hoàn thiện thủ tục ký kết và thông qua phù hợp với các quy trình nội bộ.

Để triển khai Hiệp định, Việt Nam sẽ xây dựng Hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp (VNTLAS) để đảm bảo rằng gỗ và các sản phẩm gỗ xuất khẩu có nguồn gốc hợp pháp, bao gồm các hệ thống xác minh gỗ nhập khẩu đã được khai thác và mua bán hợp pháp phù hợp với các quy định có liên quan tại nước khai thác. Hiệp định cũng quy định cơ chế khiếu nại và đánh giá độc lập cũng như các cam kết để các bên có thể tham dự vào tiến trình thực thi và công bố thông tin.

Một Ủy ban thực thi hỗn hợp (JIC) sẽ giám sát việc thực thi Hiệp định trong khi Hiệp định chưa có hiệu lực, hai bên cũng đã thống nhất các yếu tố then chốt cho các sắp sếp/chuẩn bị quản trị tạm thời và biện pháp khác để chuẩn bị cho việc thực thi Hiệp định. Sau khi được thực thi đầy đủ, các lô gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam xuất khẩu sang EU sẽ phải có giấy phép FLEGT để chứng minh tính hợp pháp. Trước khi cấp phép FLEGT, sẽ có một giai đoạn chuẩn bị và đánh giá để khẳng định rằng tất cả các cam kết đưa ra trong Hiệp định VPA đã được hoàn thành, hệ thống vận hành đáp ứng các tiêu chí theo quy định.

Bên cạnh các lợi ích xã hội, kinh tế và môi trường gắn với việc quản lý rừng tốt hơn tại Việt Nam, việc cấp phép FLEGT cũng sẽ đơn giản hóa các thủ tục trong giao dịch đối với các sản phẩm được cấp phép FLEGT, đáp ứng yêu cầu Quy chế Gỗ của EU. Theo đó, các chủ thể của EU có thể đưa các sản phẩm gỗ được cấp phép FLEGT vào thị trường EU mà không phải thực hiện trách nhiệm giải trình theo Quy chế Gỗ của EU.