Làm giả giấy tờ tài liệu của cơ quan tổ chức có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Ngày 15/2, trên mạng xã hội lan truyền hình ảnh chụp có hình thức dạng văn bản ghi số 932/UBND-KGVX ngày 15/2/2021 của UBND tỉnh Thái Nguyên về việc cho học sinh, sinh viên trên địa bàn tỉnh tiếp tục nghỉ học để phòng, chống dịch Covid-19.

Sau khi thông tin trên được đăng tải, lãnh đạo UBND tỉnh Thái Nguyên đã chỉ đạo các cơ quan chức năng tỉnh này khẩn trương xác minh, điều tra làm rõ.

Qua xác minh nhanh, lực lượng chức năng phát hiện thông tin trên được chỉnh sửa từ văn bản ban hành ngày 15/12/2020 của UBND tỉnh Thái Nguyên (nội dung chỉnh sửa năm 2020 thành 2021).

Theo Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Thái Nguyên, hình ảnh văn bản trên là giả mạo, đã được đối tượng chỉnh sửa, cắt ghép với nội dung không chính xác, gây hoang mang trong dư luận và ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng về việc cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc trên mạng xã hội.

Sáng 16/2, trên mạng xã hội lan truyền văn bản về việc tỉnh Khánh Hòa cho học sinh tiếp tục nghỉ học từ ngày 17/2 đến hết tháng 2/2021 để phòng chống dịch bệnh Covid-19.

Sở Giáo dục và Đào tạo Khánh Hòa khẳng định văn bản này là giả mạo, được sửa chữa từ văn bản của năm 2020.

Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Khánh Hòa cho biết, ngày 17/2, học sinh toàn tỉnh vẫn đi học bình thường, còn công văn nghỉ học lan truyền trên các trang mạng là giả mạo. Hiện cơ quan chức năng đang tiếp tục điều tra, làm rõ vụ việc.

Có thể nói thời điểm dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, công việc của nhiều người trong đó có hoạt động giáo dục và đào tạo. Việc cho học sinh nghỉ học sẽ ảnh hưởng đến hoạt động giáo dục, ảnh hưởng đến đời sống, công việc của phụ huynh, học sinh và các giáo viên, các cán bộ giáo dục…. Vì vậy những thông tin giả mạo trên không những tác động xấu mà còn gây hoang mang, bức xúc cho xã hội, làm ảnh hưởng đến công tác phòng chống Covid-19 của cả nước ta hiện nay.

Theo Luật sư Đặng Văn Cường (trưởng văn phòng Luật sư Chính Pháp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) việc một số đối tượng đã làm giả mạo các giấy tờ, quyết định về thời gian học tập của học sinh, nghỉ học do dịch bệnh có thể gây nguy hiểm cho xã hội và có thể xử lý bằng chế tài hình sự.

Luật sư Cường cho biết, theo quy định của pháp luật thì hành vi làm giả giấy tờ tài liệu của cơ quan tổ chức có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại điều 341 Bộ luật hình sự năm 2015.

Ngoài ra, hành vi đưa tin sai sự thật về phòng chống dịch bệnh sẽ bị xử lý hình sự theo điều 288 bộ luật hình sự năm 2015 và theo hướng dẫn của hội đồng thẩm phán tòa án nhân dân tối cao tại Công văn số 45/TANDTC-PC.

Cơ quan điều tra sẽ vào cuộc xác minh làm rõ hành vi vi phạm, đánh giá tính chất mức độ nguy hiểm của hành vi, hậu quả xảy ra với xã hội để quyết định xử lý hình sự hay không. Trong trường hợp hành vi được xác định là nghiêm trọng, có dấu hiệu làm giả tài liệu cơ quan tổ chức thì sẽ xử lý hình sự theo quy định tại điều 341 Bộ luật hình sự và còn có thể xử lý theo điều 288 bộ luật hình sự năm 2015 nêu trên.

Đối với hành vi làm giả tài liệu của cơ quan tổ chức nhưng chưa thỏa mãn các dấu hiệu cấu thành tội phạm hoặc chưa gây nguy hiểm cho xã hội thì có thể bị xử phạt hành chính, với hành vi đưa tin giả, sai sự thật trên mạng xã hội cũng sẽ bị xử phạt theo nghị định số 15/2020/NĐ-CP Về xử phạt hành chính trong lĩnh vực bưu chính viễn thông, tần số vô tuyến điện với mức xử phạt có thể lên đến 20.000.000 đồng với tổ chức, và 10.000.000 đồng đối với cá nhân.

Cụ thể, điểm a, Khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định: "1. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong các hành vi như cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân;".

Khoản 3, Điều 4 Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định: "3. Mức phạt tiền quy định từ Chương II đến Chương VII tại Nghị định này được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của tổ chức, trừ quy định tại Điều 106 Nghị định này. Trường hợp cá nhân có hành vi vi phạm như của tổ chức thì mức phạt tiền bằng 1/2 mức phạt tiền đối với tổ chức.

Trong thời điểm dịch bệnh đang bùng phát và diễn biến phức tạp như hiện nay thì những thông tin chính thống, chính xác của cơ quan chức năng về phòng chống dịch bệnh là rất quan trọng và cần thiết. Người dân, doanh nghiệp rất cần những thông tin chính xác để thực hiện phòng chống dịch bệnh cũng như đảm bảo hoạt động sản xuất, kinh doanh.

"Việc đưa ra những thông tin giả mạo trong thời điểm dịch bệnh như thế này sẽ tác động rất xấu đến xã hội, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động phòng chống dịch bệnh cũng như đến đời sống của nhiều người. Bởi vậy cơ quan chức năng sẽ xem xét xử lý các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật. Với những người đã từ đủ 16 tuổi thì hoàn toàn có thể truy cứu trách nhiệm hình sự nếu hành vi được xác định là nguy hiểm cho xã hội khi đưa tin sai sự thật hoặc làm giả giấy tờ tài liệu của cơ quan tổ chức", Luật sư Cường cho biết thêm.

Điều 341 Bộ luật hình sự năm 2015 về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức:

1. Người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ giả thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm: a) Có tổ chức; b) Phạm tội 02 lần trở lên; c) Làm từ 02 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác đến 05 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác; d) Sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng; đ) Thu lợi bất chính từ 10.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng; e) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm: a) Làm 06 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác trở lên; b) Sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng; c) Thu lợi bất chính 50.000.000 đồng trở lên.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.”.

Điều 288 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông:

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc gây dư luận xấu làm giảm uy tín của Cơ quan, tổ chức, cá nhân, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc bị phạt tù từ 06 tháng đến 3 năm: a) Đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật, nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điều 117, 155, 156 và 326 của Bộ luật này; b) Mua bán, trao đổi, tặng cho, sửa chữa, thay đổi hoặc công khai hóa thông tin riêng hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân trên mạng máy tính, mạng viễn thông mà không được phép của chủ sở hữu thông tin đó; c) Hành vi khác sử dụng trái phép thông tin trên mạng máy tính, mạng viễn thông.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 2 năm đến 7 năm: a) Có tổ chức; b) Lợi dụng quyền quản trị mạng máy tính, mạng viễn thông; c) Thu lợi bất chính 200.000.000 đồng trở lên; d) Gây thiệt hại 500.000.000 đồng trở lên; đ) Xâm phạm bí mật cá nhân dẫn đến người bị xâm phạm tự sát; e) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc quan hệ đối ngoại của Việt Nam; g) Dẫn đến biểu tình.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 5 năm.