Làm giàu từ gừng trâu

Kinh nghiệm này xuất phát từ vùng Lục Khu của tỉnh Cao Bằng. Lục Khu là tên gọi chung của 12 xã đặc biệt khó khăn của huyện Hà Quảng như Thượng Thôn, Nội Thôn, Cải Viên, Lũng Nặm, Kéo Yên, Tổng Cọt... Nơi đây có nhiều bà con dân tộc Nùng sinh sống.

Tuy khó khăn về nước sinh hoạt, bốn bề là núi đá vôi, song vùng Lục Khu có nhiều tiềm năng nông nghiệp. Bên cạnh các loại cây trồng truyền thống như ngô, lạc, đỗ… thì bà con ở đây còn trồng gừng trâu. Đây là cây trồng có khả năng chịu hạn tốt, ít sâu bệnh, có thể trồng trên đất rẫy, khe đá, rất phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng và điều kiện sản xuất của địa phương.

Thực hiện chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp để phù hợp với địa hình và điều kiện thiên nhiên ở các xã của Lục Khu, năm 2016 chính quyền huyện Hà Quảng đã vận động người dân khai hoang để phát triển trồng trọt, trong đó ưu tiên phát triển trồng gừng làm cây mũi nhọn. Cũng thời điểm này, một công ty phát triển nông nghiệp và tư vấn môi trường có trụ sở tại Hà Nội đã đến khảo sát và đánh giá vùng đất Lục Khu rất phù hợp để trồng gừng hữu cơ.

Sau giai đoạn đầu trồng thử nghiệm thành công, công ty này đã ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm cho bà con nông dân, nhiều hộ gia đình đã chuyển đổi sang trồng gừng, dần dần đã thành lập các tổ hợp tác để trao đổi kỹ thuật, giúp đỡ nhau trong sản xuất. Điển hình, năm 2018, tại huyện Hà Quảng có khoảng 1.000 hộ trồng 80ha gừng, tập trung tại 4 xã Cải Viên, Vân An, Nội Thôn, Lũng Nặm, với năng suất khoảng 20 tấn/ha.

Theo Chủ tịch UBND xã Nội Thôn Vương Văn Vinh, từ khi được tập huấn, chuyển giao kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch gừng, các hộ trong xã đều trồng đúng thời vụ, chăm sóc đúng quy trình, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học mà chỉ bón phân vi sinh, ủ phân chuồng, phân xanh. Đây là bước tiến mới để thay đổi tư duy của người dân.

Năm 2021, cả xã Nội Thôn trồng 25ha cây gừng trâu, dự kiến tổng sản lượng ước đạt trên 4.500 tấn. Bình quân trồng gừng cho thu nhập hơn 200 triệu đồng/ha (sau khi trừ chi phí giống, vật tư, phân bón...), giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần so với trồng ngô, đỗ tương. Đến nay, ngoài xã Nội Thôn, các xã Thượng Thôn, Cải Viên, Vân An, Lũng Nặm, Kéo Yên, Tổng Cọt… - mỗi xã trồng từ 10 đến 20ha, nâng tổng diện tích gừng trâu vùng Lục Khu lên hơn 200ha, sản lượng ước đạt hơn 2.000 tấn.

Được biết, để xây dựng chiến lược vùng nguyên liệu gừng hữu cơ, huyện Hà Quảng đã xác định mục tiêu đến năm 2025 mở rộng diện tích lên 500ha và đến năm 2030 là 1.000 ha. Trồng gừng đã được huyện Hà Quảng coi đây là cây xóa đói giảm nghèo.

Việc đẩy mạnh phát triển cây gừng theo hướng hàng hóa, hình thành vùng sản xuất nông sản hàng hóa chất lượng, đã nâng cao thu nhập cho bà con nông dân vùng Lục Khu. Sau khi thu mua của bà con, gừng được chuyển về nhà máy chế biến, chiết xuất tinh dầu và xuất khẩu sang các thị trường như Mỹ, EU, Nhật Bản…

Cây gừng thường bị 3 loại sâu bệnh:

- Bệnh thối củ, rễ, thân do nấm và vi khuẩn dùng thuốc Alfamim 25WP – Starner (Kasumim) hoặc Manage 5WP phun phòng, cứ 10-15 ngày phun 1 lần, nếu bị bệnh nặng thì 5 ngày phun 1 lần.

- Bệnh sâu đục thân dùng thuốc Padan phun.

- Bệnh khô đầu lá dùng thuốc Toccil (thuốc phun bệnh đạo ôn của lúa) để phun.