Làm rõ mục tiêu cải tiến biểu giá điện mới

Phương án đề xuất của Bộ Công Thương đưa ra là thay đổi theo hướng rút gọn từ 6 bậc hiện hành xuống còn 5 hoặc 4 bậc. Bậc 1 từ 100kWh còn bậc cao nhất là từ 701kWh trở lên. Mức giá của bậc 1 là 1.678 đồng/kWh, bậc cao nhất là từ 3.076-3.356 đồng/kWh.

Bộ Công Thương lý giải, giá điện cho các bậc từ 101-700 kWh và từ 700 kWh trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp.

Với đề xuất về biểu giá điện mới, ông Nguyễn Tiến Thỏa - Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam bày tỏ: Việc đặt ra yêu cầu phải cải tiến biểu giá bán lẻ điện là cần thiết, không chỉ đáp ứng yêu cầu của quản lý, sản xuất, kinh doanh mà còn cả yêu cầu của dư luận xã hội nhằm mục tiêu: Khắc phục những bất cập của biểu giá bán lẻ điện hiện hành, thực hiện tốt hơn nữa chính sách giá điện. Đảm bảo bù đắp chi phí sản xuất, kinh doanh điện hợp lý, công bằng hơn về chi phí người dùng điện, thuận lợi trong quản lý ngành, kiểm tra giám sát của hộ tiêu dùng điện. Nâng cao hơn nữa tính công khai, minh bạch trong việc thực hiện giá bán điện; Khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm…

Tuy nhiên, để đưa ra góp ý cho việc điều chỉnh về biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt mới, ông Nguyễn Tiến Thỏa cho rằng: Bộ Công Thương phải nêu được sự cần thiết trong việc bắt buộc phải cải tiến biểu giá bán lẻ điện. Các nguyên tắc xây dựng biểu giá (nguyên tắc rút ngắn bậc, nguyên tắc sắp xếp lại bậc thang, nguyên tắc thúc đẩy thực hiện tiết kiệm điện, nguyên tắc xử lý mối quan hệ giữa chi phí và giá của mỗi bậc thang…). Bộ Công Thương cần công khai tỷ trọng tiêu thụ điện của các bậc thang qua các năm của cả hai phương án trên.

Đặc biệt phải làm rõ mục tiêu cải tiến biểu giá điện là không làm tăng giá bán điện bình quân hiện hành. Trên cơ sở đó, tính toán đưa ra kết quả cụ thể về việc: “Giá bán bình quân hiện hành của 4 biểu giá điện là 1.864,44 đồng/kWh, trong đó riêng biểu giá điện cho sinh hoạt là 2.018 đồng/kWh thì giá bình quân của biểu giá cải tiến là bao nhiêu?”, ông Thỏa nói.

Theo ông Thỏa, Bộ Công Thương đưa ra 2 phương án để góp ý, nhưng Bộ phải khẳng định chọn phương án nào, vì sao? Ngoài ra, đề nghị rà soát thêm để sắp xếp các “bước nhảy” về giá của các bậc hợp lý hơn theo hướng người dùng càng nhiều thì “bước nhảy” phải lớn hơn người dùng ít, người dùng ở mức trung bình. “Việc này vừa để thực hiện mạnh hơn chính sách khuyến khích tiết kiệm điện vừa để hạn chế tiền điện “nhảy” cao khi chuyển mùa cho đại bộ phận người tiêu dùng trong đại bộ phận xã hội”, ông Thỏa nhấn mạnh.

Ở góc nhìn khác, ông Hà Đăng Sơn - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và tăng trưởng xanh nhận định, sau khi xem xét các phương án đề xuất của đơn vị tư vấn cũng như phương án 4 bậc và 5 bậc mà Bộ Công Thương đưa ra, có thể thấy phương án 4 bậc Bộ đề xuất đem lại nhiều lợi ích cho các hộ gia đình sử dụng điện ở mức độ tiêu dùng trung bình (chiếm đa số trong các nhóm khách hàng sinh hoạt). Còn với phương án 5 bậc, những hộ gia đình sử dụng ít điện sẽ được hưởng lợi nhiều hơn khi so sánh với biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt hiện nay. Những người sử dụng nhiều điện, từ 700 kWh trở lên, sẽ phải trả nhiều tiền hơn. Phương án này đáp ứng được tiêu chí an sinh xã hội, bởi những người sử dụng ít điện, khả năng chi trả thấp được hưởng lợi.

Với phương án mới đưa ra có mức giá thấp nhất 1.678 đồng/kWh cho 100 kWh đầu tiên, thay vì mức giá đó áp cho bậc thấp nhất là từ 0-50 kWh và mức từ 51-100 kWh có giá là 1.734 đồng/kWh như hiện hành. Theo ông Hà Đăng Sơn, với mức đề xuất mới, người sử dụng ít điện sẽ được lợi hơn so với biểu giá hiện hành.

Tuy nhiên, với dự thảo về biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt mới của Bộ Công Thương, theo ông Sơn cần có nhiều thông tin chi tiết hơn và các đánh giá tác động được phân tích rõ hơn. Vì hiện chưa có con số nào khác để so sánh tác động cụ thể đến các đối tượng khách hàng. Nếu có thể đưa thêm các thông tin bổ sung khác như số lượng khách, đối tượng khách bị tác động, xem hiện nay họ tiêu dùng ở mức bao nhiêu thì việc góp ý sẽ được chi tiết hơn. Mặt khác, Bộ Công Thương chỉ nên đưa ra một phương án mà Bộ thấy phù hợp nhất với các định hướng và ưu tiên của Chính phủ, để những góp ý sẽ tập trung hơn, thay vì đưa ra hai phương án như hiện nay.