Lo ngại di chứng hậu Covid-19

THANH MAI 06/03/2022 16:09

Cùng với tỷ lệ lớn người dân mắc và khỏi Covid-19, thời gian gần đây, tại nhiều hội nhóm, diễn đàn sức khỏe đều đề cập đến những triệu chứng hậu Covid-19 kéo dài sau khi khỏi bệnh. Rất nhiều người trong số này đã phàn nàn và tỏ ra băn khoăn về tình trạng mệt mỏi, khó thở, giảm tập trung, rối loạn giấc ngủ, lo sợ kéo dài…

Người bị mắc Covid-19 nên chủ động khám sức khỏe trong vòng 1-3 tháng đầu khỏi bệnh, nếu xuất hiện triệu chứng mệt, khó thở, hụt hơi, tim đập nhanh thì cần đến bệnh viện khám sớm hơn.

Thế nào là hội chứng hậu Covid-19?

Vào đầu tháng 10/2021, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã công bố định nghĩa chính thức đầu tiên về hội chứng hậu Covid-19. Theo đó, thì đa số người bệnh hồi phục hoàn toàn sau khi mắc Covid-19, nhưng có khoảng từ 10 đến 20% bị ảnh hưởng lâu dài biểu hiện ở mức độ khác nhau từ nhẹ đến nặng thì gọi đó là tình trạng hậu Covid-19.

Tình trạng hậu Covid-19 xảy ra ở những người có tiền sử nhiễm SARS-CoV-2, thường là 3 tháng kể từ khi bắt đầu mắc Covid-19 với các triệu chứng và kéo dài ít nhất 2 tháng mà không thể giải thích bằng chẩn đoán thay thế.

Tình trạng này có thể khiến sức khỏe con người bị suy giảm kéo dài, có tác động nghiêm trọng đến khả năng quay trở lại làm việc hoặc tham gia cuộc sống xã hội của người bị mắc Covid -19. Họ bị ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và có thể gây ra những hậu quả kinh tế đáng kể cho bản thân, cho gia đình và cho xã hội.

WHO ước tính 10 - 20% bệnh nhân Covid -19 trải qua các triệu chứng kéo dài trong nhiều tháng sau khi mắc bệnh. Giống bệnh cảnh Covid-19 cấp tính, “hội chứng Covid” kéo dài gây tổn thương và biểu hiện triệu chứng ở nhiều cơ quan: hô hấp, tim mạch, tâm thần kinh, tiêu hóa, nội tiết, thận, da, lông...

Triệu chứng thường gặp nhất: mệt mỏi kéo dài, đau đầu, đau cơ khớp, ho, khó thở, đặc biệt là khó thở khi vận động gắng sức, rụng tóc, mất mùi vị, giảm khả năng nhận thức, giảm tập trung, lú lẫn, hay các rối loạn tâm lý, như lo âu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ.

Không chỉ biểu hiện bằng các triệu chứng lâm sàng kể trên, mà ở người bệnh còn có thể xuất hiện những bất thường cận lâm sàng như tăng men tim kéo dài, rối loạn đường huyết, rối loạn hormon giáp, giảm độ lọc cầu thận; rối loạn chức năng hô hấp: giảm độ khuếch tán phổi, hạn chế dung tích phổi; bất thường hình ảnh học: xơ phổi, giãn phế quản trên CT scan ngực, rối loạn chức năng tâm thất qua siêu âm tim...

Ngoài ra, sau khi khỏi Covid-19, nhiều người gặp phải các triệu chứng kéo dài dù chỉ mắc bệnh nhẹ, trong khi những người khác lại không gặp tình trạng này. Điều gì tạo nên sự khác biệt này? Hiện các nhà nghiên cứu vẫn đang trong giai đoạn đầu tìm hiểu các yếu tố nguy cơ gây ra sự khác biệt.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ, Covid kéo dài là tình trạng các vấn đề sức khỏe liên quan đến Covid-19 kéo dài từ 4 tuần trở lên sau khi nhiễm bệnh. Ngay cả những người nhiễm Covid-19 không triệu chứng cũng có thể phát triển Covid kéo dài. Các triệu chứng có thể kéo dài trong vài tuần hoặc vài tháng.

Đa số người bệnh bị di chứng lên tim mạch, phổi

BS Huỳnh Thanh Kiều, Trưởng khoa Nội tim mạch, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết, thời gian vừa qua, Trung tâm Tim mạch ghi nhận nhiều bệnh nhân đến khám, điều trị rối loạn nhịp tim nhanh hậu Covid-19. Đa số người bệnh có nhịp tim trên 110-120 lần mỗi phút, thở hụt hơi, khó thở, thở gắng sức. Tình trạng tim đập nhanh xuất hiện trong khoảng 1-3 tháng đầu sau khi họ âm tính virus.

Lý giải hiện tượng này, BS Kiều cho hay người lớn tuổi, có bệnh nền có nguy cơ mắc các triệu chứng hậu Covid-19 càng cao, dễ mất cân bằng các chỉ số sinh học cơ thể. Đặc biệt là chỉ số huyết áp, nhịp tim, đường huyết trước vốn cân bằng hoặc đã được điều trị ổn định nhưng sau nhiễm Covid-19, cơ thể có nhiều rối loạn nên chỉ số thay đổi thất thường, cần can thiệp.

Để giảm tỷ lệ nhập viện hậu Covid-19, BS Kiều khuyến cáo người dân nên chủ động khám sức khỏe trong vòng 1-3 tháng đầu khỏi bệnh. Với người có triệu chứng mệt, khó thở, hụt hơi, tim đập nhanh, người cao tuổi, người có bệnh lý nền thì cần đến bệnh viện khám sớm hơn.

TS.BS Trần Văn Giang, Phó trưởng khoa Virus - Ký sinh trùng, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cho hay, một số triệu chứng của hậu Covid-19 có thể kéo dài từ 6 tháng trở lên.

Theo BS Giang, hậu Covid-19 có thể ảnh hưởng tới nhiều cơ quan như hô hấp, huyết học, tim mạch, thần kinh, thận tiết niệu, nội tiết, tiêu hóa và gan mật, da liễu hay hội chứng viêm đa hệ thống ở trẻ em. Để đánh giá toàn diện sức khỏe và phát hiện sớm di chứng Covid-19 cho người bệnh, theo BS Giang, ngoài việc bác sĩ có tay nghề cao thì còn cần có đầy đủ thiết bị máy móc hiện đại để "dò" ra di chứng.

"Bệnh nhân Covid-19 có triệu chứng càng nặng về hô hấp thì để lại di chứng phổi càng nhiều. Đặc biệt, gần như 100% người bệnh có thở oxy liều cao đều có di chứng tại phổi, xơ phổi", BS Giang nói. Do đó, căn cứ trên kết quả CT và khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định nhập viện đối với trường hợp cần can thiệp, hoặc tư vấn điều trị phục hồi với trường hợp nhẹ.

Với người bệnh bị di chứng nhẹ, viêm phổi đơn thuần chỉ cần điều trị bằng phương pháp vật lý trị liệu, nâng dung tích phổi... Sau 3 tháng tập luyện, người bệnh nên quay lại bệnh viện để được kiểm tra lại, đánh giá mức độ cải thiện sau khi tập phục hồi chức năng phổi.

Với người bệnh có di chứng liên quan tim mạch, các bác sĩ tim mạch sẽ tư vấn khám tổng quát để loại trừ nguyên nhân có bệnh nền tim mạch trước đó, như suy tim, hở van tim, thiếu máu cơ tim nhưng không biết do chưa đi khám bệnh. Trường hợp người bệnh đã khám tổng quát nhưng không phát hiện bất thường thì sẽ được điều trị rối loạn nhịp tim nhanh bằng thuốc, chế độ luyện tập, thư giãn và tập tâm lý trị liệu.

Theo một phân tích tổng hợp của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ, tỷ lệ các triệu chứng Covid kéo dài xảy ra như sau: Phim chụp phổi có vấn đề: 62,2%; Suy giảm chức năng nói chung: 44%; Mệt mỏi hoặc yếu cơ: 37,5%; Đau nhức nói chung: 32,4%; Rối loạn lo lắng: 29,6%; Rối loạn giấc ngủ: 27%; Khó tập trung: 23,8%.

(0) Bình luận
Nổi bật
    Tin mới nhất
    Lo ngại di chứng hậu Covid-19

    POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO