Chiều ngày 28/9, đóng góp ý kiến tham luận tại Hội nghị Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam lần thứ 18, khóa IX, các vị trong Đoàn Chủ tịch cho rằng, Mặt trận phải chuyển hướng thật mạnh để kỳ Đại hội X, vai trò, vị thế của Mặt trận được nâng lên cao hơn.
Nêu ý kiến tại Hội nghị, ông Đỗ Duy Thường, Ủy viên Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng, MTTQ Việt Nam cần xây dựng một số cơ chế, chính sách của MTTQ Việt Nam trên một số lĩnh vực hoạt động do Đoàn Chủ tịch, Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam ban hành, bao gồm cơ chế chính sách về tập hợp, tổng hợp ý kiến, kiến nghị của nhân dân; cơ chế tổ chức và hoạt động Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc trong ngày 18/11 hàng năm.
Ông Thường cũng cho rằng cần rà soát những Quy định của Điều lệ hiện nay chưa có cơ chế, chính sách để thực hiện cho phù hợp với thực tiễn. Trong đó, cần xây dựng cơ chế, chính sách về “Hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động giữa các thành viên của MTTQ Việt Nam”; Xây dựng và ban hành cơ chế, chính sách cụ thể về quyền và trách nhiệm của Đoàn Chủ tịch đối với việc tham gia xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ chủ nghĩa, nhất là trong việc thực hiện giám sát, góp ý và phản biện xã hội; trong công tác bầu cử đại biểu Quốc hội; trong việc tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của các tầng lớp nhân dân trước khi trình Quốc hội....; Xây dựng và ban hành các cơ chế chính sách cụ thể tổ chức và hoạt động của Ban công tác Mặt trận, Hội đồng tư vấn, cộng tác viên tại các điều 27 và 12 Điều lệ MTTQ Việt Nam.
Đề cập tới hoạt động của Ban công tác Mặt trận, ông Thường cho rằng MTTQ Việt Nam cần tổng kết mô hình này để kiến nghị Nhà nước thừa nhận đây là một thiết chế không chuyên trách, là cơ cấu tổ chức của MTTQ Việt Nam. Hiện nay trong nhiều văn bản pháp luật của Nhà nước đã thừa nhận vai trò của Ban công tác Mặt trận, nhất là việc thực hiện dân chủ ở cơ sở theo Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở.
Vấn đề cần quan tâm đổi mới là xây dựng cơ chế, chính sách nhà nước về tổ chức và hoạt động của Ban công tác Mặt trận, để phát huy vai trò của Ban công tác Mặt trận theo hướng chuyển mạnh công tác Mặt trận về cơ sở, đến khu dân cư và hộ gia đình theo chủ trương của Đảng “Thực hiện dân chủ xã hội chủ nghĩa, Ban công tác Mặt trận có vai trò quan trọng đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân ở thôn, tổ dân phố; thực hiện mối quan hệ với Trưởng thôn, tổ trưởng dân phố; trực tiếp tổ chức, vận động nhân ở địa bàn dân cư”, ông Thường nói.
Theo ông Đỗ Duy Thường, hiện trạng về tổ chức và hoạt động của Hội đồng tư vấn hiện nay như là một phương thức hoạt động trong cơ quan Ủy ban MTTQ cấp trung ương và cấp tỉnh là chủ yếu, có chức năng tư vấn cho Ban thường trực trong công tác tham gia xây dựng pháp luật của Mặt trận. Còn cộng tác viên thì hầu như chưa có trên thực tế. Với chủ trương đổi mới tổ chức và hoạt động của MTTQ, Ban thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam cần tổng kết để nâng cao vai trò Hội đồng tư vấn, kiến nghị với Đảng và nhà nước công nhận Hội đồng tư vấn là tổ chức không chuyên trách trong tổ chức bộ máy của Ủy ban MTTQ mỗi cấp, là một thiết chế về tổ chức có cơ chế, chính sách được Nhà nước thừa nhận.
Góp ý vào Dự thảo Kế hoạch giám sát và phản biện xã hội năm 2024 của UBTƯ MTTQ Việt Nam, ông Lê Truyền - Ủy viên Đoàn Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng trong chương trình giám sát của UBTƯ MTTQ Việt Nam có một vấn đề rất thiết thực là giám sát việc thực hiện kê khai tài sản và thu nhập theo quy định của Đảng và Nhà nước.
“Đây là việc rất khó nhưng nếu Mặt trận triển khai giám sát thì sẽ rất có ích cho công cuộc phòng chống tham nhũng, tiêu cực” ông Truyền nêu kiến nghị và đề xuất Mặt trận có một chương trình giám sát đối với lĩnh vực nhạy cảm này. Có thể bước đầu, việc triển khai giám sát có thể làm ở một số địa phương và Trung ương. Qua giám sát nhằm công khai hóa, để nhân dân tin vào việc thực hiện kê khai tài sản và thu nhập.
Đối với dự thảo Đề cương tổng quát Báo cáo chính trị, ông Lê Truyền cho rằng, trong quá trình xây dựng báo cáo cần hết sức chú ý đến quyền và trách nhiệm của Mặt trận, đặc biệt là những điểm mới trong Quyết định số 120-QĐ/TW của Bộ Chính trị quy định chức năng, nhiệm vụ tổ chức bộ máy của cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam.
“Mặt trận phải chuyển hướng thật mạnh để kỳ Đại hội X phải đánh dấu vai trò, vị thế của Mặt trận được nâng lên cao hơn, thấy Mặt trận là thấy đoàn kết, dân chủ và đồng thuận xã hội”, ông Truyền nói.