Mỹ công bố phần đầu của kế hoạch hòa bình Trung Đông

Chính quyền Trump công bố một phần của kế hoạch hòa bình Trung Đông. (Nguồn: AP).

Thu hút đầu tư

“Hội thảo kinh tế” này sẽ quy tụ nhiều quan chức Chính phủ và lãnh đạo doanh nghiệp nhằm khởi động phần kinh tế trong sáng kiến hòa bình, ngoài ra còn có các đề xuất khác như giải quyết các vấn đề chính trị gai góc vốn là tâm điểm xung đột giữa Israel và Palestine.

Tổng thống Trump từng gọi kế hoạch này là “thỏa thuận của thế kỷ”, nhưng giới chức Palestine lại bác bỏ thỏa thuận này vì cho rằng nó thiên vị cho phía Israel. Đội ngũ soạn thảo kế hoạch hòa bình của ông Trump, dẫn đầu bởi ông Jared Kushner và Đặc phái viên khu vực Trung Đông Jason Greenblatt, dường như muốn tập trung đầu tiên vào các lợi ích kinh tế.

“Chúng tôi nghĩ rằng đây là một cơ hội để thực thi kế hoạch kinh tế mà chúng tôi đã làm việc rất lâu mới có được và công bố nó trong khu vực” – một quan chức kỳ cựu trong chính quyền Trump cho hay.

Thành phần tham dự hội thảo diễn ra trong hai ngày 25 và 26/6 tới tại Manama, Bahrain – phần đầu tiên của kế hoạch hòa bình – dự kiến sẽ bao gồm đại diện của nhiều nước, giới lãnh đạo doanh nghiệp đến từ châu Âu, Trung Đông và châu Á, trong đó bao gồm một số Bộ trưởng Tài chính.

Hiện vẫn chưa rõ liệu giới chức Israel và Palestine có tham dự sự kiện này hay không. “Quan điểm của chúng tôi rất rõ ràng: Chúng tôi sẽ không tham gia vào phần kinh tế và cả phần chính trị của thỏa thuận này” – Wasel Abu Youssef, quan chức cấp cao của Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) cho hay.

Chính quyền Palestine đã tẩy chay các nỗ lực hòa bình của Mỹ kể từ hồi cuối năm 2017, khi mà Tổng thống Trump quyết định di dời Đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv tới Jerusalem và công nhận thành phố thiêng này là thủ đô của Israel – đảo ngược chính sách kéo dài suốt nhiều thập kỷ qua của Mỹ.

Tuy nhiên, một quan chức kỳ cựu của Mỹ cho rằng, một số lãnh đạo doanh nghiệp của Palestine có thể tham dự hội thảo này. Trong khi đó, một người phát ngôn của Bộ trưởng Tài chính Israel Moshe Kahlon nói rằng: “Chúng tôi vẫn chưa nhận được lời mời nào”.

Palestine tẩy chay

Trước đây, giới chức Mỹ nói rằng kế hoạch hòa bình sẽ được công bố sau tháng lễ Ramadan, kết thúc vào tháng 6. Nhưng việc tuyên bố tổ chức hội thảo đầu tư dường như đã là một bước công bố về thỏa thuận này, bắt đầu từ việc thực thi phần kinh tế của nó, và sau đó sẽ là các đề xuất chính trị.

Giới quan sát nhận định, hội thảo sẽ chỉ cho người dân sinh sống trên Dải Gaza thấy rằng có nhiều nước tài trợ trên thế giới sẵn lòng đến và đưa ra các khoản đầu tư cho khu vực này.

Chính quyền Trump hiện nay đang tìm kiếm sự ủng hộ về tài chính từ Chính phủ các nước Arab. Kế hoạch này sẽ kêu gọi khoản tiền đầu tư hàng tỷ USD cho người Palestine, chủ yếu từ các nước Vùng Vịnh có trữ lượng dầu mỏ lớn. Arab Saudi đã đảm bảo với các đồng minh Arab rằng họ sẽ không ủng hộ bất kỳ kế hoạch hòa bình nào mà lại không giải quyết được các mối quan ngại của người Palestine.

Mặc dù các tác giả của kế hoạch hòa bình này khẳng định rằng, chỉ có một vài người trong cuộc mới biết chính xác nội dung của kế hoạch, nhưng các cố vấn của ông Trump lại tiết lộ rằng nó sẽ nhắc tới cả các vấn đề chính trị quan trọng như hiện trạng của Jerusalem.

Ngoại trưởng Palestine Riyad al-Maliki trong một cuộc họp mới đây tại LHQ đã nói rằng, Mỹ dường như đang muốn tạo ra một kế hoạch để khiến người Palestine đầu hàng trước Israel, đồng thời khẳng định rằng “không có lượng tiền nào đủ để khiến kế hoạch trên được chấp nhận”.

Một trong số những vấn đề quan ngại nhất đối với người Palestine hiện giờ là, liệu kế hoạch hòa bình của Mỹ có đáp ứng yêu cầu cốt lõi của họ là thành lập một Nhà nước độc lập của người Palestine ở Bờ Tây, Dải Gaza và Jerusalem hay không. Hiện vẫn chưa rõ kế hoạch hòa bình của Mỹ có bao gồm giải pháp hai nhà nước – mục tiêu trung tâm của nhiều nỗ lực hòa bình gần đây, được quốc tế ủng hộ - hay không.