Mỹ, Trung Quốc nhất trí thúc đẩy thỏa thuận thương mại

Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer (trái), Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin (giữa) và Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc (Nguồn: AFP).

Cam kết thực thi thỏa thuận

Trong cuộc điện đàm, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin và Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lithizer “tuyên bố sẽ thực thi thỏa thuận của họ và tăng cường hợp tác trong lĩnh vực y tế công” - theo hãng thông tấn Tân Hoa Xã của Trung Quốc.

Quan chức hai bên nói rằng họ sẽ “tạo điều kiện có lợi để thực thi thỏa thuận thương mại giai đoạn một”, ngay trong bối cảnh quan hệ hai nước đang căng thẳng liên quan tới vấn đề ứng phó với đại dịch Covid-19.

Trong một tuyên bố đăng tải trên website chính thức, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ nói rằng “cả hai bên nhất trí về tiến trình đang được thực hiện nhằm tạo nên những cơ sở cần thiết để hướng đến một thỏa thuận thành công”.

“Họ cũng nhất trí rằng, bất chấp tình hình y tế khẩn cấp toàn cầu hiện nay, cả hai nước đều kỳ vọng sẽ tuân thủ các cam kết theo thỏa thuận một cách kịp thời. Các cuộc họp trên khuôn khổ của thỏa thuận đã được thực hiện bằng hình thức hội nghị trực tuyến và sẽ tiếp tục được tổ chức” - tuyên bố nêu rõ.

Trước đó, đầu tuần này, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cảnh báo sẽ hủy thỏa thuận thương mại giai đoạn một nếu như Trung Quốc không thực thi đúng các điều khoản - trong đó bao gồm cam kết chi 200 tỷ USD, so với mức năm 2017, mua thêm hàng hóa của Mỹ.

Dữ liệu thương mại được công bố trong tuần này cho thấy Trung Quốc còn xa mới có thể đáp ứng được các mục tiêu nhập khẩu của họ, chủ yếu do bối cảnh đại dịch Covid-19 gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới các chuỗi cung ứng ở cả Mỹ và Trung Quốc.

Trước đó, Tổng thống Trump cũng cảnh báo sẽ áp thêm hàng rào thuế quan nếu như Trung Quốc không tuân thủ các cam kết trong thỏa thuận thương mại giai đoạn một. Giới phân tích dự báo rằng, những ngôn từ cảnh báo như vậy sẽ tăng dần cho tới tháng 11 năm nay, thời điểm Mỹ tổ chức bầu cử Tổng thống, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19.

Trong bối cảnh căng thẳng như vậy, cú điện đàm giữa giới chức thương mại hai nước được xem như một nỗ lực của Trung Quốc nhằm giảm tình trạng căng thẳng trong mối quan hệ song phương.

“Trung Quốc chắc chắn đang cố gắng tránh tình trạng căng thẳng trong cuộc chiến thương mại, hoặc một cuộc chiến tài chính” - Jian Chang, nhà kinh tế học thuộc hãng Barclays ở Hong Kong, Trung Quốc nhận định - “Nếu Trung Quốc có thể nhận được sự đảm bảo từ Mỹ, họ sẽ đảm bảo lại với phía Mỹ rằng sẽ tuân thủ các cam kết mua thêm hàng hóa”.

Mục tiêu khó đạt

Trên thực tế, Trung Quốc đã bắt đầu đưa ra nhiều bước đi kể từ hồi tháng 1 năm nay nhằm mở cửa thị trường đối với hàng hóa Mỹ, trong đó bao gồm gỡ bỏ các lệnh cấm nhằm vào một số sản phẩm thực phẩm cho thú nuôi, khoai tây chiên, sữa công thức, thịt bò và thịt gia cầm. Họ cũng gỡ bỏ một số hàng rào thuế, trong khi nối lại nhập khẩu thịt lợn, cao lương, ngô và đậu nành của Mỹ trong tháng 2.

Tuy nhiên, những bước đi trên vẫn còn xa nếu so với lượng hàng hóa mà Trung Quốc cam kết mua của Mỹ theo như thỏa thuận ký kết hồi tháng 1. Theo các điều khoản thỏa thuận, Trung Quốc sẽ phải mua thêm lượng hàng hóa Mỹ trị giá 76,7 tỷ USD trong năm nay, nhưng tính từ đầu năm đến nay, lượng hàng hóa Mỹ mà Trung Quốc nhập khẩu thực tế đã giảm 5,9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo ước tính của Bloomberg, Trung Quốc trong quý I năm nay đã nhập khẩu lượng hàng hóa Mỹ trị giá 14,4 tỷ USD, thấp hơn nhiều nếu so với mức cần thiết là 34 tỷ USD cần thiết để đạt được mục tiêu theo điều khoản của thỏa thuận thương mại giai đoạn một.

Tình trạng trên càng nghiêm trọng hơn do sự sụp đổ của giá dầu. Các điều khoản trong thỏa thuận thương mại giai đoạn một nêu rằng Trung Quốc sẽ tăng lượng mua các sản phẩm năng lượng Mỹ thêm 33,9 tỷ USD trong năm nay, và thêm 44,8 tỷ USD trong năm 2021, bao gồm khí tự nhiên, dầu thô, than.

Nhưng trong quý I năm nay, Trung Quốc mới chỉ nhập khẩu 114 triệu USD dầu và các loại nhiên liệu khác của Mỹ, thấp hơn rất nhiều so với lượng nhập khẩu cùng kỳ năm ngoái.