Nga-Thổ 'phá băng' quan hệ song phương

Trong bối cảnh căng thẳng với Mỹ, Nga xích lại gần hơn
với Thổ Nhĩ Kỳ. (Nguồn: Reuters).

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tới Istanbul trong hôm đầu tuần theo lời mời của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan để tham dự Hội nghị Năng lượng Thế giới lần thứu 23.

Cuộc họp bên lề hội nghị giữa hai nhà lãnh đạo sẽ tập trung vào việc phục hồi mối quan hệ Nga-Thổ “trên mọi phương diện” và dự kiến sẽ mở ra một cơ hội để trao đổi quan điểm của họ về hàng loạt các vấn đề quốc tế và trong khu vực, nhất là tình hình ở Syria; Hãng RIA Novosti dẫn lời người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov, cho hay.

Bộ Ngoại giao Nga cũng bày tỏ hy vọng rằng sự hợp tác giữa hai nước về vấn đề Syria sẽ sớm đơn hoa kết trái và thậm chí sẽ đưa ra được hành động chung; chỉ ra rằng chính quyền Ankara đã sẵn sàng hỗ trợ cho một lệnh ngừng bắn mới và triển khai các chuyến hàng viện trợ nhân đạo tới Syria.

Hồi tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Fikri Isik từng nói rằng nước này mong muốn rằng “Mỹ và Nga sẽ không chống lại nhau”, ám chỉ tình hình bất đồng căng thẳng giữa hai siêu cường sau khi Washington ngừng hợp tác với Nga trên lãnh thổ Syria. Trong khi Mỹ cáo buộc Nga không tuân thủ thỏa thuận ngừng bắn, Moscow cáo buộc Mỹ che giấu những kẻ khủng bố.

Trong bối cảnh đó, giới quan sát rất kỳ vọng vào cuộc gặp gỡ giữa ông Putin và Erdogan bởi nó cho thấy tín hiệu phá băng trong quan hệ hai nước. Đặc biệt, có nhiều tín hiệu cho thấy dự án đường ống khí đốt “Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ” mà Nga rót vốn có thể sẽ được nối lại.

Dự án này dự kiến sẽ xây dựng tuyến đường ống cung cấp khí đốt trực tiếp tới Thổ Nhĩ Kỳ thông qua Biển Đen và Hy Lạp. Dự án có tổng chi phí lên tới 11,4 tỷ euro này từng được Tổng thống Putin công bố hồi tháng 12/2014 nhằm thay thế tuyến đường ống phía Nam thông qua Bulgaria. Nhưng sau vụ máy bay Nga bị bắn hạ hồi tháng 11/2015, Nga đã tạm ngừng dự án này.

Ngoài ra, dự án xây dựng nhà máy hạt nhân Akkuyu, gồm 4 lò phản ứng công suất 1.200 MW, cũng sẽ được nối lại. Được biết, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã ký kết một thỏa thuận xây dựng nhà máy này từ hồi tháng 5/2010, với dự kiến trạm phát đầu tiên sẽ đi vào hoạt động trong năm 2020.

“Năng lượng là một trong những vấn đề chính trong tiến trình bình thường hóa quan hệ. Đó là lý do vì sao cả hai dự án trên đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi lại quan hệ song phương” - Hãng tin Tass dẫn lời Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak, nói.

Trước đây, nhằm phản ứng lại việc máy bay của mình bị bắn hạ hồi tháng 11 năm ngoái, Nga đã áp đặt một loạt các lệnh cấm vận nhằm vào hàng hóa, nông sản của Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời hạn chế đi lại đối với công dân nước này. Sự suy giảm trong quan hệ hai nước đã ảnh hưởng hết sức tiêu cực tới nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ, khi giá trị thương mại giữa hai nước đã giảm từ mức 24 tỷ USD năm 2015 xuống còn 11,2 tỷ USD trong 8 tháng đầu năm 2016.

Hiện tại, hai nước đang tìm cách phục hồi lại tổng giá trị thương mại song phương như mức độ trước đây.

Để đạt được mục tiêu giá trị thương mại 100 tỷ USD mà Tổng thống Erdogan từng đưa ra trong một cuộc họp hồi tháng 8 vừa qua, cả hai nước đang tìm cách chỉnh sửa tỷ giá giữa đồng Lira của Thổ Nhĩ Kỳ và đồng Ruble của Nga. “Tôi hy vọng rằng NGân hàng Trung ương hai bên sẽ thảo luận về điều đó”; Bộ trưởng Kinh tế Nga Alexey Ulyukayev nói.

Tháng 1/2017 tới đây, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ cũng có kế hoạch ký kết một thỏa thuận về đầu tư toàn diện, tuy các chi tiết chưa được công bố.

“Chúng tôi đã giải quyết được mọi khác biệt. Văn bản trên đã sẵn sàng để ký kết. Chúng tôi hy vọng rằng nó sẽ được Tổng thống hai bên ký kết trong tháng Một năm tới” – ông Ulyukayev nói với kênh truyền hình Rossiya 24.

Ngoài ra, đến thời điểm cuối năm 2017, hai nước cũng dự kiến sẽ chính thức bắt đầu thực thi một thỏa thuận thương mại tự do.