Những ai góp vốn vào Công ty Việt Á?

Bí ẩn 80% cổ phần còn lại của Việt Á

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vẫn đang điều tra vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, xảy ra tại Công ty Việt Á, Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Hải Dương và các đơn vị, địa phương liên quan.

Ngoài “ông trùm” Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á, dư luận hiện đang rất quan tâm những người góp vốn vào doanh nghiệp này. Số phận của các cổ đông góp vốn vào Việt Á hiện ra sao sau khi vụ việc bị điều tra.

Theo tìm hiểu của phóng viên, Công ty Việt Á thành lập năm 2007, trụ sở chính tại 372A/8 Hồ Văn Huê, Phường 9, quận Phú Nhuận, TP Hồ Chí Minh, với vốn đăng ký ban đầu chỉ 80 triệu đồng do 3 cổ đông sáng lập.

Người đại diện pháp luật Công ty Việt Á là ông Phan Quốc Việt (hộ khẩu TP Hồ Chí Minh), nắm giữ 10,2% cổ phần. Ngoài ông Việt còn có ông Đồng Sỹ Huy (hộ khẩu TP Hồ Chí Minh), nắm giữ 5% cổ phần công ty. Bà Hồ Thị Thanh Thủy (hộ khẩu tỉnh Long An), nắm giữ 4,8% cổ phần công ty.

Công ty này có sau 6 lần đăng ký thay đổi thông tin doanh nghiệp, vốn điều lệ. Lần gần nhất Công ty này tăng vốn điều lệ là vào tháng 10/2017 với con số vô cùng ấn tượng, lên đến 1.000 tỷ đồng.

Theo Cục Quản lý đăng ký kinh doanh, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, mặc dù trải qua 6 lần tăng vốn điều lệ, nhưng tỉ lệ góp vốn của 3 cổ đông sáng lập vào Công ty Việt Á không biến động. Ông Phan Quốc Việt và 2 cổ đông còn lại vẫn nắm giữ khoảng 20% cổ phần vốn, 80% cổ phần còn lại (ước khoảng 800 tỷ đồng) do các cổ đông khác “bơm” vào.

Con số 800 tỷ đồng không phải là nhỏ với một doanh nghiệp, và nếu đó là vốn thật hiện hữu thì những “đại gia” nào đang đổ tiền vào Công ty Việt Á? Vấn đề này vẫn chưa được làm rõ.

Nguồn tin của phóng viên Báo Đại Đoàn Kết cho biết, ngoài góp vốn vào Công ty Việt Á, bộ ba cổ đông sáng lập doanh nghiệp này cũng là 3 cổ đông sáng lập Công ty TNHH đầu tư phát triển kinh doanh Việt Á có vốn điều lệ khoảng 200 tỷ đồng.

Tỉ lệ vốn góp được xác định như sau (tính đến cuối năm 2020): ông Phan Quốc Việt nắm giữ 51%, ông Đồng Sỹ Huy nắm giữ 25% và bà Hồ Thị Thanh Thủy nắm giữ 24% vốn.

Công ty Việt Á có được ưu ái?

Để tìm hiểu kỹ hơn về Công ty Việt Á, phóng viên đã đi xác minh địa chỉ trụ sở của doanh nghiệp này. Tuy nhiên, chủ nhà tại địa chỉ 372A/8 Hồ Văn Huê, Phường 9, quận Phú Nhuận, TP Hồ Chí Minh khẳng định Công ty Việt Á chỉ “mượn” chỗ để đặt cái bảng hiệu Công ty cả 10 năm nay. Địa điểm trên không có trụ sở, nhân viên làm việc hay tài liệu gì.

Một doanh nghiệp trong nước được Bộ Y tế cấp phép đăng ký lưu hành kit xét nghiệm Covid-19 “made in Vietnam” đầu tiên nhưng đến cái địa chỉ đăng ký kinh doanh còn “mập mờ đánh lận con đen”, không nhân viên làm việc, không tài liệu thì đủ hiểu Công ty này hoạt động như thế nào.

Một trong những vấn đề dư luận cũng quan tâm là liệu Công ty Việt Á có được các Bộ, Ngành liên quan “ưu ái” trong vấn đề đấu thầu, sản xuất kinh doanh.

Việc thẩm định một doanh nghiệp có đủ điều kiện tham gia đấu thầu hay chí ít là sản xuất một mặt hàng trong thời điểm nóng bỏng được xem là “cần kíp” như kit test Covid-19 mà không có cơ quan nào xác minh thì cũng thật lạ.

Tìm hiểu về hoạt động của Công ty Việt Á, trước khi sản xuất kit xét nghiệm Covid-19 “made in Vietnam”, doanh nghiệp này đã được Bộ Y tế cấp phép sản xuất 15 kit thử tác nhân gây bệnh lao, viêm gan A, viêm gan B...

Vài năm trở lại đây, Công ty Việt Á nổi lên như một “ngôi sao sáng” giữa bầu trời thương trường doanh nghiệp cung ứng sinh phẩm, hóa chất phục vụ cho ngành Y tế. Doanh nghiệp này liên tục trúng hàng loạt gói thầu dạng “khủng” tại các bệnh viện lớn trên cả nước, như: gói thầu cung ứng hóa chất năm 2016 - 2017 (thuốc, hóa chất, vật tư y tế) cho Bệnh viện Quân y 175; gói thầu cung cấp hóa chất vật tư tiêu hao theo máy và vật tư tiêu hao phục vụ hoạt động xét nghiệm tại Bệnh viện Bạch Mai...

Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an xác định, sau 17 tháng chỉ bán kit test Covid-19, Việt Á đạt mức doanh thu cực lớn với gần 4.000 tỷ đồng. Con số này mới chỉ là thống kê doanh số bán cho các đơn vị công lập, chưa nói đến khối tư nhân.

Như đã biết, kit test Covid-19 của Công ty Việt Á bắt nguồn từ 100% ngân sách và thuộc đề tài khoa học cấp quốc gia, nên đại diện chủ sở hữu nhà nước là Bộ trưởng Bộ KH&CN; tổ chức chủ trì là Học viện Quân y.

Theo Điều 43, Luật Khoa học và Công nghệ về phân chia lợi nhuận khi sử dụng, chuyển giao quyền sử dụng, chuyển nhượng, góp vốn bằng kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước quy định: “Lợi nhuận thu được từ việc sử dụng, chuyển giao quyền sử dụng, chuyển nhượng, góp vốn bằng kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước được chia cho tác giả tối thiểu 30%; phần còn lại được phân chia giữa chủ sở hữu, cơ quan chủ trì, người môi giới theo quy định của Chính phủ”.

Như vậy liệu lợi nhuận từ doanh số gần 4.000 tỷ đồng nói trên có vào được ngân sách thông qua chủ sở hữu và tổ chức chủ trì? Đây là câu hỏi cần sớm được trả lời vì đơn giản nếu để tiền “cứ thế” chui vào túi cá nhân thì con số thất thoát là rất “khủng” và phần chênh lệnh từ nâng giá khống cùng phần hoa hồng mà các lãnh đạo đơn vị công lập “bỏ túi riêng” chỉ là con số khiêm tốn.

Vụ việc kit test Covid-19 của Công ty Việt Á đã cho thấy nhiều lỗ hỏng trong khẩu quản lý. Quan trọng hơn cả là ngân sách thất thoát, đặc biệt, người dân, đất nước đã khó khăn trong đại dịch nhưng đâu đó vẫn còn những thành phần “tối” của xã hội trục lợi trên nỗi đau bệnh tật.