Những loài cá nước ngọt 'khủng'

Cá tầm trắng.

Hải tượng long

Trong những khu rừng mưa Amazon, người ta luôn khám phá những bí ẩn. Gần đây, những nhà thủy sinh vật học đã thống nhất cho rằng, một trong những bí ẩn đó chính là loài cá Hải tượng long, chúng được coi là loài cổ xưa còn sót lại và cũng là loài cá nước ngọt lớn nhất thế giới.

Thực ra, Hải tượng long (người Nam Mỹ gọi là Arapaima- quái vật) đã được nhà sinh vật học người Thụy Sĩ Louis Agassiz ghi nhận từ năm 1829. Khi đó, Amazon là vùng đất hoang vu cực kì bí hiểm, là nơi sinh sống của những bộ lạc rất ít người. “Đó là một thế giới riêng, thế giới của ma quỷ, thần linh và chết chóc. Chỉ những người đen đủi mới phải đến nơi này. Nhưng đó cũng là thiên đường vô tận cho sự khám phá, bởi nó thực sự khép kín với thế giới”- ghi chép điền dã của Louis Agassiz. Ngay từ lúc ấy, ông đã kinh hoàng khi bắt gặp loài Hải tượng long dài tới 2,5m, nặng trên 100kg. Chúng được thổ dân bắt, và hôm đó đã trở thành ngày hội của cộng đồng.

Một người dân vùng Amazon bắt được con Hải tượng long.

Tuy nhiên, con Hải tượng long được Louis Agassiz mô tả chưa phải là con to nhất, vì sau này người ta còn “tóm” được những con dài tới 4m và nặng trên 300kg. Loài cá này có vảy màu xám bạc, thân hình tròn thuôn dài, với những điểm đỏ hoặc da cam trên vây khiến chúng trở nên rất đặc sắc.

Sở dĩ Hải tượng long sống sót qua biết bao biến đổi của môi trường là do chúng có khả năng thở bằng cách đớp không khí bên trên mặt nước, nhờ lớp mao mạch trong cổ họng có chức năng như phổi của động vật trên cạn. Ngay cả mùa nước cạn, Hải tượng long vẫn có thể sống sót. Lúc đó, chúng vùi mình trong lớp bùn cát của đầm lầy há miệng thở khoảng 5-15 phút một lần. Cũng chính nhờ khả năng này mà Hải tượng long có thể phi thân lên khỏi mặt nước tới vài mét để bắt mồi.

Hải tượng long được coi là “vua” của loài cá rồng và cũng là “vua” của các loài cá nước ngọt. Đáng tiếc là chúng cũng được giới nhà giàu trên thế giới coi là món đặc sản rất bổ dưỡng, nên chúng bị sắn bắt dữ dội. Hiện Hải tượng long trong rừng rậm Amazon không còn nhiều, vả chăng tốc độ sinh sản của chúng cũng chậm nên nguy cơ tận diệt không thể không xảy ra.

Những loài cá “danh tiếng”

Cùng với loài Hải tượng long, thì những con sông trên thế giới cũng là những “ngôi nhà” cho nhiều loài cá nước ngọt khủng.

Trước hết, đó là cá tầm Beluga. Loài này sinh sống trong nhiều dòng sông nước Nga, ngay cả dòng Volga hiền từ cũng có. Khi trưởng thành, một con Beluga có thể dài hơn 4,5 và nặng gần 1 tấn. Hiện kỉ lục Guiness ghi nhận một con Beluga dài tới 6,1m, nặng 2,6 tấn. Cũng thật khó tin là loài cá này có thể sống tới 100 năm trong điều kiện tự nhiên. Người ta cũng biết tới “danh tiếng” của loài cá tầm trắng, sinh sống chủ yếu trong những dòng sông Bắc Mỹ, từ quần đảo Aleutia đến Trung California. Nó có thể dài tới 6,1m và nặng 560kg. Do môi trường các dòng sông bị ô nhiễm, loài cá này ngày một hiếm. Người ta cho rằng chỉ còn chừng 500 con sống sót. Trong dòng sông Fraser ở Canada và Sacramento ở California (Mỹ), thi thoảng người ta vẫn thấy một con cá tầm trắng, nhưng đó là sự tình cờ vô cùng hãn hữu.

Trong những loài cá nước ngọt khổng lồ, phải kể tới cá đuối gai độc. Chúng có thân hình to lớn dị thường, sinh sống ở một số con sông thuộc Thái Lan, Malaysia và đảo Borneo. Một con cá đuối gai độc trưởng thành dài tới 3m và nặng gần 500kg.

Cá đuối gai.

Cá đuối gai độc khổng lồ được cho là xuất hiện từ trên trái đất nhiều triệu năm trước và không có nhiều thay đổi cho đến ngày nay. Chúng thường chôn mình dưới bùn của các dòng sông, khi gặp nguy hiểm chúng sử dụng một bộ phận nhạy cảm trên cơ thể để phát điện. Đặc biệt, trên đuôi của chúng có một gai nhọn dễ dàng đâm xuyên qua cơ thể người, thậm chí là phần xương. Gai nhọn đó được ví như một mũi tên, có thể truyền chất độc vào vết thương của nạn nhân.

Cũng nguy hiểm không kém cá đuối gai độc là loài cá sấu hỏa tiễn. Chúng cũng sinh sống ở những dòng sông Bắc Mỹ, nhiều nhất là ở sông Mississippi. Một con sấu hỏa tiễn trưởng thành có thể dài đến 1,8m, nặng hơn 45kg, với sức lao nhanh như chớp, là mối đe dọa cho bất cứ loài vật nào dù to lớn đến gần nó.

Cá sấu hỏa tiễn.

Trên dòng sông Nile châu Phi, cũng ẩn chứa nhiều loài cá khổng lồ, trong đó có một loài cá đặc hữu là “cá rô sông Nile”. Đây chính là một trong những loài cá săn mồi hung dữ nhất trên dòng sông này, chúng cũng đã “tràn” vào hồ Ethiopia và các lưu vực của sông Congo. Một con rô sông Nile có thể dài tới 2m, nặng khoảng 200kg.

Cá rô sông Nile.

Cuối cùng, có thể nói đến một loài cá rất cổ xưa, đó là cá tầm thìa. Chúng được coi là đã xuất hiện trên trái đất khoảng 70-75 triệu năm trước. Hiện người ta chỉ còn thấy chúng ở lưu vực sông Mississippi (Mỹ) sông Dương Tử (Trung Quốc). Trong điều kiện tự nhiên, nó có thể dài hơn 1,8m và nặng gần 300kg. Cá biệt, có con cá tầm thìa ở ở sông Dương Tử dài tới 7m, nặng hơn 1 tấn.

Cá tầm thìa.