Ồ ạt xin xây sân bay

Đồng loạt xin xây sân bay

Chưa có thì muốn xây mới, có rồi thì muốn điều chỉnh quy hoạch theo hướng nâng cấp quy mô lớn hơn, thậm chí xây thêm sân bay thứ 2 là đề xuất của nhiều địa phương khi tham gia ý kiến vào dự thảo Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Mới đây nhất, UBND tỉnh Cà Mau đề nghị Bộ GTVT điều chỉnh quy hoạch theo hướng nâng cấp quy mô sân bay Cà Mau lên cấp 4C, có thể đón tàu bay lớn hơn. Rồi Sở GTVT Bắc Giang chuyển sân bay Kép là sân bay quân sự trở thành sân bay lưỡng dụng, nghĩa là sử dụng cho cả mục đích dân sự vào Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Trước đó, UBND tỉnh Hà Giang cũng đề nghị Bộ GTVT bổ sung sân bay tại tỉnh này vào Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc. Trong văn bản tham gia ý kiến về dự thảo Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Hà Giang đề nghị Bộ GTVT quy hoạch cảng hàng không Hà Giang vào hệ thống cảng hàng không toàn quốc thời kỳ 2021 -2030, định hướng đến năm 2050.

Cụ thể, Hà Giang muốn quy hoạch sân bay Hà Giang tại xã Tân Quang, huyện Bắc Quang theo tiêu chuẩn cảng hàng không quân sự cấp II và cấp 4C theo tiêu chuẩn hàng không dân dụng. Sân bay có diện tích khoảng 388 ha, trong đó phần dùng cho mục đích quân sự là 70 ha.

UBND tỉnh Sơn La cũng đề nghị bổ sung dự án cải tạo, nâng cấp Cảng hàng không Nà Sản vào danh mục ưu tiên đầu tư giai đoạn 2021 – 2030 với tổng mức đầu tư khoảng 2.295 tỷ đồng sử dụng kết hợp các nguồn vốn: Ngân sách trung ương, vốn doanh nghiệp nhà nước (ACV), vốn địa phương (để GPMB) và các nguồn vốn hợp pháp khác.

UBND tỉnh Ninh Bình đề nghị Bộ GTVT bổ sung một vị trí cảng hàng không vào Quy hoạch tổng thể phát triển cảng hàng không, sân bay toàn quốc giai đoạn 2021 - 2030, định hướng đến năm 2050. Rồi các địa phương như Ninh Thuận, Bạc Liêu, Cao Bằng, Sơn La, Hà Nội... cũng đề xuất xây dựng các sân bay mới.

Cùng với vai trò quân sự, khi đề xuất xây sân bay, các địa phương đều xác định việc đầu tư xây dựng sân bay là một chủ trương lớn, đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, tạo đột phá về hạ tầng giao thông, giúp kết nối với cực phát triển trong cả nước, thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước...

Cân nhắc tính khả thi trong thực tế

Tuy nhiên, nhận định về các địa phương ồ ạt đề xuất xây mới, nâng cấp sân bay, giới chuyên gia hàng không cho rằng, theo các chuyên gia cần phải tính toán thận trọng trên cơ sở nhu cầu cũng như tính khả thi trong thực tế.

Bởi nhìn rộng ra cũng phải tính toán đến dự án đường sắt cao tốc Bắc- Nam đang được xây dựng, rồi các cao tốc, quốc lộ, đường thủy trong tương lai ... sẽ tác động thế nào đến nhu cầu đi lại của địa phương. Đến lúc mạng lưới giao thông quốc gia cũng như nội tỉnh hình thành thì sân bay lại... thừa ra. Cũng có ý kiến băn khoăn, đề xuất làm sân bay phải chăng là vì mục đích khác, như để kích cầu và đẩy giá bất động sản vì một nhóm lợi ích?

Ở góc nhìn chuyên môn, theo chuyên gia giao thông Nguyễn Xuân Thủy, hiện quy hoạch về phát triển giao thông đang bị buông lỏng, chưa có quy hoạch tổng thể về mạng lưới giao thông mang tính chiến lược, tối ưu hoá. Tình trạng này khiến nhiều địa phương đưa ra những đề nghị phát triển giao thông không theo bất kỳ một quy hoạch nào, chiến lược phát triển giao thông đường sắt, đường sông, đường bộ và cả đường hàng không không được tính toán xây dựng đồng bộ. Trong khi đó, các nước giàu trên thế giới hiện nay đang quy hoạch 400-500 km mới có một sân bay, cự ly ngắn sử dụng tàu hoả, tàu cao tốc và đường bộ.

Chuyên gia kinh tế, PGS. TS Ngô Trí Long cho rằng, câu chuyện các địa phương đua nhau xin xây Cảng hàng không, sân bay đã từng xảy ra hơn 10 năm trước, nay không ít sân bay hoạt động cầm chừng, mỗi ngày chỉ có 1 chuyến bay, rất lãng phí. Cả nước hiện có 23 sân bay, nhưng chỉ 6 - 7 sân bay hoạt động có lãi, số còn lại đều lỗ. Do đó, quy hoạch sân bay cần thực tế, theo nhu cầu thị trường, người dân..., vì đầu tư sân bay rất tốn kém.

Do đó, dù đầu tư từ vốn Nhà nước hay tư nhân, nếu không hiệu quả đều lãng phí nguồn lực xã hội. Đất nước còn nghèo, cần sử dụng hiệu quả, các địa phương không thể đua nhau xây dựng sân bay theo kiểu ngẫu hứng, làm theo phong trào.