Cơ chế một cửa trong thi hành án: Vẫn còn tư tưởng ngại đổi mới

Cơ chế một cửa trong THA giúp người dân thuận tiện hơn khi có yêu cầu.

Khắc phục tình trạng thất hứa với dân

Từ ngày 15/7/2016, Tổng cục Thi hành án dân sự (THADS), Bộ Tư pháp, đã triển khai thí điểm hỗ trợ cơ chế một cửa yêu cầu thi hành án (THA) trực tuyến, tại 12 tỉnh, thành phố. Theo đó, quy trình hỗ trợ trực tuyến yêu cầu THA gồm 7 bước khá đơn giản, gồm: Tiếp nhận yêu cầu THA qua thư điện tử; kiểm tra tính hợp lệ của yêu cầu THA; xác nhận việc nhận yêu cầu THA và đặt lịch hẹn đương sự đến yêu cầu THA trực tiếp (nộp đơn/yêu cầu THA trực tiếp/gửi đơn yêu cầu THA qua đường bưu điện); dự thảo quyết định THA; tiếp nhận yêu cầu THA trực tiếp; ra quyết định THA; phát hành quyết định THA. Như vậy, khi đã được hướng dẫn, hỗ trợ trực tuyến thì đương sự chỉ phải đến cơ quan THADS một lần là có thể nhận được quyết định THA liên quan đến vụ việc của họ. Ngoài ra, quy trình hỗ trợ được thiết kế mở, đương sự có thể lựa chọn chờ để nhận ngay quyết định THA hoặc đăng ký địa chỉ nhận quyết định THA.

Với mô hình trên, sau 7 tháng triển khai, theo báo cáo của Bộ Tư pháp các cơ quan THADS 12 tỉnh, thành phố đã có 9.558 hồ sơ thủ tục hành chính trong lĩnh vực THADS được tiếp nhận, giải quyết theo cơ chế này. Đối với cơ chế hỗ trợ trực tuyến, đơn yêu cầu THA sau 7 tháng triển khai thí điểm các cơ quan THADS đã tiếp nhận và hỗ trợ 11 yêu cầu hỗ trợ trực tuyến đơn yêu cầu THA.

Tuy số hồ sơ yêu cầu chưa nhiều, nhưng qua khảo sát thì đa phần người dân đều đánh giá cao và rất hài lòng với mô hình này, nhất là với những người dân ở xa cơ quan THA.

“Cơ chế một cửa đã được hầu hết người dân, cơ quan tổ chức đồng tình ủng hộ, vì mô hình này hạn chế được sự bức xúc, khiếu nại của đương sự. Đặc biệt khắc phục triệt để tình trạng thất hứa với dân, giảm bớt tình trạng người dân phải đi lại nhiều lần, do sự nhũng nhiễu tiêu cực trong TTHC” – Tổng cục trưởng Tổng Cục THADS Hoàng Sỹ Thành nói.

Nhiều khó khăn cần tháo gỡ

Dù mô hình được người dân và Tổng cục THADS đánh giá là đã giúp giảm phiền hà, thời gian, chi phí cho người có quyền yêu cầu THA, đẩy nhanh tiến độ THA, nhưng lượng khách hàng sử dụng dịch vụ chưa nhiều.

Theo ông Hoàng Sỹ Thành, nguyên nhân là do công việc mới trong khi thời gian thí điểm mới chỉ có 7 tháng, nên nhiều người dân còn chưa biết đến mô hình này. Ở các địa bàn miền núi, nông thôn, việc thực hiện scan giấy tờ, tài liệu để gửi kèm gặp không ít khó khăn, nên mô hình này rất ít được người dân quan tâm. Trong khi đó, việc triển khai thí điểm ở một số địa phương còn chậm, nhiều địa phương dù đã thành lập bộ phận một cửa nhưng vẫn giải quyết công việc theo nếp cũ. Thậm chí còn có tư tưởng ngại thay đổi, ngại tiếp nhận cái mới, làm thí điểm một cách qua loa, chưa thực sự nghiêm túc.

Song ở góc độ khác, nhiều địa phương phản ánh những hạn chế, tồn tại, yếu kém đặt ra trong công tác THADS cũng là những rào cản cần tháo gỡ. Từ đơn tố cáo và kết quả điều tra, khá nhiều vụ khi Tổng cục THADS rà soát lại, thanh tra phát hiện thấy các chấp hành viên vấp phải những lỗi không đáng có. Riêng trong năm 2016, ngành THADS đã kỷ luật 96 trường hợp, tăng 14 trường hợp so với năm 2015.

Ngoài ra còn 14 trường hợp đang trong thời gian xem xét trách nhiệm hình sự. Có thể kể đến các trường hợp vi phạm như do thiếu tinh thần trách nhiệm, vụ lợi cá nhân, sách nhiễu, gây phiền hà cho người được THA. Một chấp hành viên sơ cấp của Chi cục THADS huyện Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang đã bị kỷ luật. Chi cục trưởng Chi cục THADS TP Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên đã ký xác nhận kết quả THA trái quy định của pháp luật...

Thực tế trên cho thấy, bên cạnh đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin giảm bớt thời gian, thủ tục, chi phí cho người dân thì công tác THA còn cần được tăng cường tuyên truyền, giám sát, nâng cao hiệu quả hoạt động; nhất là cần có sự phối hợp đồng bộ trong THA ngay từ giai đoạn điều tra, xét xử.