Giám sát và phản biện xã hội là nhiệm vụ quan trọng trong tham gia xây dựng Ðảng, xây dựng chính quyền và xây dựng đội ngũ cán bộ vững mạnh từ cơ sở.
Nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Yên Bái đã chủ động phối hợp với các tổ chức thành viên lựa chọn nội dung giám sát phù hợp, góp phần tăng cường đồng thuận xã hội cũng như vai trò của nhân dân.
Một trong những địa phương thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Yên Bái đó là huyện Văn Yên. Với đặc thù là huyện vùng thấp, có điều kiện phát triển kinh tế cho nên trong những năm qua hệ thống MTTQ đã đẩy mạnh các hoạt động giám sát, phản biện, đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân, góp phần giải quyết nhiều vấn đề thiết thực trong đời sống dân sinh.
Ông Nguyễn Đình Hải, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện Văn Yên cho biết, trong năm 2019, Ủy ban MTTQ huyện đã trực tiếp giám sát được 3 cuộc về việc quản lý và chi trả kinh phí hỗ trợ hộ gia đình bị thiệt hại, ảnh hưởng khắc phục hậu quả cơn bão số 4 (năm 2018); việc thực hiện Chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo ở vùng khó khăn theo Quyết định 102 của Thủ tướng Chính phủ; giám sát hoạt động của MTTQ và các đoàn thể về vốn vay ủy thác tại 9 xã.
Bên cạnh đó, Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện cũng giám sát thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia về Y tế xã gắn với thực hiện chương trình nông thôn mới tại 14 xã; phối hợp với Viện Kiểm sát nhân dân huyện giám sát 4 cuộc kiểm sát trực tiếp việc chấp hành pháp luật trong công tác tạm giam, tạm giữ tại Công an huyện và việc thi hành án hình sự tại 8 xã.
Cùng với hoạt động giám sát, thành viên MTTQ huyện còn tích cực tham gia phản biện xã hội, góp ý vào dự thảo các văn bản quy phạm pháp luật; các dự án, đề án, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, nhất là những vấn đề có liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của đoàn viên, hội viên và nhân dân.
Để nâng cao hơn nữa chất lượng công tác giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, huyện Văn Yên cho rằng cần quan tâm đến việc nắm bắt tình hình nhân dân, tình hình dư luận xã hội để lựa chọn nội dung giám sát phù hợp. Việc thực hiện các bước giám sát phải đảm bảo quy trình, đưa ra các kiến nghị, đề xuất có sức thuyết phục cao. Đặc biệt cần giám sát kết quả tiếp thu, giải quyết của cơ quan chức năng đối với các nội dung mà MTTQ kiến nghị, đề xuất”- ông Nguyễn Đình Hải chia sẻ.
Ngoài huyện Văn Yên thì hệ thống Mặt trận các cấp trên địa bàn huyện Trấn Yên cũng là điểm sáng khi thực hiện các hoạt động giám sát và phản biện xã hội. Trong đó đáng chú ý là tổ chức các hoạt động giám sát đối với cán bộ, đảng viên tại cơ sở. Đến nay, 21/21 xã, thị trấn của huyện đều đã thành lập tổ giám sát với gần 90 thành viên là cán bộ MTTQ và các tổ chức đoàn thể để thực hiện việc tiếp công dân thường xuyên vào những ngày làm việc tại trụ sở, cơ quan, đơn vị mình. Hàng tháng, hàng quý, MTTQ các cấp huyện đều tổng hợp tình hình, ý kiến, kiến nghị của nhân dân báo cáo cấp ủy, phản ánh với chính quyền những vấn đề liên quan đến đời sống xã hội để có biện pháp giải quyết kịp thời. Đồng thời, phối hợp với các tổ chức đoàn thể giám sát người đứng đầu, cán bộ chủ chốt.
Chia sẻ kinh nghiệm trong quá trình giám sát tại cơ sở, ông Nguyễn Quốc Toản, Trưởng ban Dân vận, Chủ tịch Ủy ban MTTQ huyện Trấn Yên cho biết, trong quá trình giám sát, Ủy ban MTTQ Việt Nam từ huyện đến cơ sở đã nắm bắt được tình hình, chỉ ra những ưu điểm, hạn chế của cán bộ, đảng viên, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, tổ chức, đoàn thể ở các xã, thị trấn. Qua giám sát, các đơn vị được giám sát, người đứng đầu, cán bộ chủ chốt đều cơ bản thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn cũng như việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống và chưa phát hiện những biểu hiện suy thoái.
Về phía cơ sở, Ủy ban MTTQ Việt Nam các xã, thị trấn, Ban Công tác Mặt trận ở các khu dân cư cũng đã thành lập tổ giám sát do cán bộ MTTQ làm tổ trưởng để giám sát việc thực hiện quy chế làm việc, nguyên tắc tập trung dân chủ, đoàn kết nội bộ; giám sát Đảng viên thực hiện chức trách, nhiệm vụ được phân công và những điều Đảng viên không được làm.
Bà Đoàn Thị Hải Yến, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Báo Đáp, huyện Trấn Yên cho biết: Thực hiện sự chỉ đạo của MTTQ huyện, Ban Công tác Mặt trận ở các khu dân cư đã thành lập tổ giám sát. Các thành viên tổ giám sát đã trở thành “tai mắt” của nhân dân, đại diện cho nhân dân giám sát việc thực hiện nhiệm vụ của cán bộ, đảng viên tại cơ sở. Từ khi thực hiện giám sát, trên địa bàn xã Báo Đáp đã khắc phục được tình trạng nể nang trong đánh giá cán bộ, đảm bảo khách quan, minh bạch, nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình.
“Có thể khẳng định, việc thực hiện giám sát rèn luyện đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên, người đứng đầu, cán bộ chủ chốt tại cơ sở theo Quyết định 217-218/QĐ-TW của Bộ Chính trị đã được Ủy ban MTTQ các cấp huyện Trấn Yên tích cực triển khai và bước đầu đem lại những chuyển biến nhất định. Thời gian tới, MTTQ từ huyện đến cơ sở tại Trấn Yên sẽ tiếp tục đẩy mạnh thực hiện công tác này, góp phần xây dựng hệ thống chính trị địa phương ngày càng trong sạch, vững mạnh”- ông Nguyễn Quốc Toản chia sẻ.
Từ năm 2014 đến nay, Ủy ban MTTQ các cấp trong tỉnh Yên Bái đã tổ chức 217 đoàn giám sát (cấp tỉnh 21, cấp huyện 115, cấp xã 81); tham gia 658 cuộc giám sát (cấp tỉnh 60, cấp huyện 183, cấp xã 415); Ban Thanh tra nhân dân các xã, phường, thị trấn thực hiện hơn 2.400 cuộc giám sát; Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng thực hiện giám sát hơn 2.800 dự án đầu tư.